کلیات رشته
عنوان رشته، سطح سه رشته امامت اهل‌بیت علیهم‌السلام است
سطح سه رشته امامت اهل‌بیت علیهم‌السلام، سومین مقطع از تحصیلات حوزوی و یکی از رشتههای حوزه دانشی «کلام، ادیان، فرق و مذاهب» است كه در آن طلاب، ضمن شناخت عمیق مسائل اعتقادی امامیه، مبانی و مسائل امامت را به صورت استدلالی آموخته و توانایی پاسخگویی به نیازهای مربوط و توان تحقیق در حد تحلیل و بررسی تطبیقی و نقد، تبلیغ و تدریس آن را پیدا می‌كنند و در پایان، موفق به دریافت دانشنامه سطح سه رشته امامت اهل‌بیت علیهم‌السلام می‌شوند.
نظام آموزشی این رشته و گرایش نیم‌سالی، درسی و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایان‌نامه حداقل شش و حداكثر هشت نیم‌سال است.
شرایط پذیرش
- احراز صلاحیت‌های عمومی و اخلاقی بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب؛
- دارا بودن مدرك علمی سطح دو علوم اسلامی با گرایش کلام اسلامی؛
تبصره: طلابی كه دروس پیش‌نیاز را در مراكز معتبر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصل‌ها از گذراندن این دروس معاف هستند.
- قبولی در سنجش علمی.
جدول دروس پیش‌نیاز
| ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
| ۱ | كلام اسلامی ۱ و ۲ و ۳ | ۹۶ | شناخت استدلالی مباحث خداشناسی (ذات، صفات فعلیه و ذاتیه، مراتب فعل الهی)، نبوت (ضرورت، ویژگی‌ها، وظایف و اختیارات، نبوت و خاتمیت پیامبر اسلام) و معاد (حقیقت مرگ، عالم برزخ، قیامت و ویژگی‌های آن) |
| ۲ | معرفت‌شناسی | ۳۲ | شناخت استدلالی راه‌ها و ابزار شناخت و ارزیابی آنها |
| ۳ | فرق و مذاهب كلامی | ۳۲ | آشنایی با آموزه‌ها، روشها و كتب اصلی فرقه‌های مهم تشیع و تسنن |
| ۴ | كلیات و تاریخ علم كلام | ۳۲ | شناخت علم كلام (فرق آن با فلسفه و علوم دیگر)، موضوع، غایت و مبانی آن، تبیین حجیت روش‌های عقلی و نقلی و شرایط آنها و آشنایی با سیر تكوّن و تطور علم كلام، مشرب‌های كلامی، متكلمین بزرگ، منابع و مآخذ مهم كلامی |
| ۵ | قواعد كلامی | ۳۲ | شناخت استدلالی قواعد اساسی علم كلام مانند: حجیت عقل، حسن و قبح عقلی، لطف، معلل به اغراض بودن افعال خدا، وجوب شكر منعم، امتناع نقض غرض، وجوب انجام اصلح بر خدا و قبح عقاب بلابیان |
| ۶ | مسائل جدید كلامی | ۳۲ | شناخت مهمترین مسائل جدید كلامی، مانند: منشأ دین، تكثرگرایی، علم و دین و قلمرو دین |
| ۷ | تاریخ معاصر | ۳۲ | بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی صد سال اخیر ایران |
| ۸ | روش تحقیق | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
آشنایی با روش‌های عمومی پژوهش و كیفیت بهره‌برداری از منابع |
| ۹ | زبان انگلیسی (عمومی) | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
ایجاد توان درك مطلب و ترجمه متون ساده انگلیسی |
| جمع | ۳۸۴ | ||
عناوین و مشخصات كلی دروس
| ردیف | عنوان | ساعت |
| ۱ | دروس عمومی | ۶۲۴ |
| ۲ | دروس تخصصی مشترک رشته امامت | ۶۵۶ |
| ۳ | دروس تخصصی گرایش امامت | ۶۷۲ |
| جمع كل | ۱۹۵۲ | |
عناوین و مشخصات تفصیلی دروس
- دروس عمومی
| ردیف | عنوان درس | ساعت | اهداف |
| ۱ | فقه | ۱۶۰ | شناخت استدلالی مسائل مهم فقه طبق برنامه مركز مدیریت در سطح سه (از القول فی ماهیه العیب تا آخر مکاسب |
| ۲ | اصول | ۳۲۰ | شناخت استدلالی مباحث مهم اصولی طبق برنامه مركز مدیریت در سطح سه (جلد اول كفایه الاصول از ابتدای المقصد الثانی فی النواهی تا پایان جلد دوم) |
| ۳ | عربی معاصر | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
ایجاد توان بهره‌گیری از متون عربی جدید در حوزه امامت و مهدویت |
| ۴ | روش تحقیق پیشرفته | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
کسب مهارت‌های تحقیق و پژوهش در مسائل امامت و مهدویت با آموزش روش‌های تحقیق و كیفیت بهره‌برداری از ابزار و منابع |
| ۵ | روش تدریس | ۳۲+۱۶
نظری عملی |
ایجاد توان مهارت تدریس با آموزش روشها و فنون كلاس‌داری و ارزشیابی |
| جمع | ۶۲۴ | ||
- دروس مشترک رشته امامت
| ردیف | عنوان درس | ساعت | هدف |
| ۱ | مبانی و قواعد علم کلام | ۳۲ | شناخت و تبیین مبانی، روشها و قواعد علم کلام، مانند: حجیّت عقل و نقل، حسن و قبح عقلی، قاعده لطف، امتناع نقض غرض، وجوب شکر منعم، هدفداری خدا، حجیّت خبر واحد در مسائل اعتقادی |
| ۲ | منطق فهم قرآن و حدیث | ۳۲ | شناخت اصول و روش فهم صحیح قرآن و حدیث |
| ۳ | تاریخ حدیث | ۳۲ | شناخت جایگاه، منشأ پیدایش و سیر تحوّل و تطوّر حدیث(مکاتب و مجامع) |
| ۴ | تاریخ تشیع | ۳۲ | تحلیل و بررسی چگونگی پیدایش و سیر تحول تشیّع و تبیین تاریخ مرجعیت شیعه در دوران غیبت صغری و کبری و دولتهای مهم شیعی از آغاز تا کنون |
| ۵ | امامت عامه ۱ و ۲ | ۶۴ | شناخت دقیق دیدگاه قرآن و روایات در مورد حقیقت امامت و ولایت، نیاز به امام، ولایت تکوینی و تشریعی، مقامات، ویژگی‌ها، وظائف و اختیارات امام، مناصب امام (مانند: مرجعیت علمی، هدایت و رهبری اجتماعی، مناصب حكومتی)، عدم تعارض امامت با خاتمیّت و … به همراه بررسی و پاسخ به شبهات مرتبط |
| ۶ | امامت خاصه ۱ و ۲[۳] | ۶۴ | اثبات و تبیین عقلی و نقلی امامت امیرالمومنین علیه‌السلام و سایر ائمه علیهم‌السلام و نقد ادله خلافت خلفا و پاسخ به شبهات مرتبط(با تاکید بر شبهات زیدیه، اسماعیلیه و واقفیه) |
| ۷ | تحلیل سیره معصومین علیهم‌السلام ۱و۲ | ۶۴ | تحلیل و بررسی سیره سیاسی و اجتماعی پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله و اهل بیت علیهم‌السلام از دوره بعثت تا آغاز غیبت صغری |
| ۸ | ولایت فقیه | ۳۲ | تبیین استدلالی نظام ولایت فقیه در عصر غیبت و شناخت استدلالی شرائط، وظایف و اختیارات ولی فقیه با رویكرد پاسخ به شبهات |
| ۹ | وظایف امت نسبت به امام | ۳۲ | تبیین و تحلیل وظایفی مانند: معرفت، بیعت، اطاعت، تولی و تبری، محبت، اخذ علوم، نصیحت و احیاء امر ائمه علیهم‌السلام بر اساس آموزههای مکتب اهل بیت علیهم‌السلام |
| ۱۰ | ماخذ شناسی امامت | ۸+۱۶
نظری – عملی |
معرفی و بررسی توصیفی و تحلیلی منابع و كتب مهم امامت و مهدویت در فرق اسلامی، بویژه منابع امامیه مانند: الشافی، شرح التجرید، الالفین، دلائل الصدق، الغدیر، عبقات الانوار، احقاق الحق، الغیبه نعمانی، الغیبه طوسی، كمال الدین صدوق، فتن ابن حماد و عقد الدرر شافعی |
| ۱۱ | شبهه‌شناسی امامت | ۳۲ | بررسی تحلیلی و پاسخ به شبهات جدید و مبتلابه در مباحث امامت مانند: مشروعیت، مقبولیت، رابطه امامت و خاتمیت |
| ۱۲ | فرق انحرافی ۱ و ۲ | ۶۴ | شناخت و بررسی جریانشناسی تاریخی، مبانی فکری، آراء و شخصیتهای مهم فرق انحرافی مانند: بهائیت و وهابیت و نقد مهمترین آراء آنها در موضوع امامت و مهدویت |
| ۱۳ | مهارت‌های مناظره و ارتباط | ۸+۱۶
نظری – عملی |
ایجاد توان مناظره و ارتباط مؤثر همراه با شناخت و بررسی روش‌های استدلال در مناظرات با پیروان فرق انحرافی |
| ۱۴ | روش تبلیغ | ۳۲ | شناخت و بررسی مهمترین اهداف، اصول، ارکان و روش‌های تبلیغ |
| ۱۵ | زبان تخصصی ۱ و ۲ | ۶۴+۳۲ نظریعملی | ایجاد توان فهم متون انگلیسی یا عربی[۴] در حوزه امامت و مهدویت |
| جمع ساعات | ۶۵۶ | ||
- دروس اختصاصی گرایش امامت
| ردیف | عنوان درس | ساعت | هدف درس |
| ۱ | چیستی و فلسفه امامت | ۳۲ | بررسی تحلیلی و استدلالی چیستی و فلسفه امامت بر اساس دیدگاه آیات، روایات و عقل و پاسخ به شبهات مربوطه |
| ۲ | نظریههای امامت و خلافت | ۳۲ | تحلیل و بررسی نظریههای امامت از دیدگاه مذاهب (فِرق شیعه و اهل سنت) به همراه بررسی و پاسخ به شبهات |
| ۳ | شرایط امامت۱ (عصمت) | ۳۲ | بررسی تفصیلی و تحلیلی ضرورت، ماهیت، منشاء، گستره و ادله عصمت امام از منظر فریقین و پاسخ به شبهات آن[۵] |
| ۴ | شرائط امامت ۲ (علم) | ۳۲ | بررسی تفصیلی و تحلیلی ضرورت، ماهیت، منبع، گستره و ادله علم امام از منظر فریقین و پاسخ به شبهات آن[۶] |
| ۵ | مناصب و خصائص امام از دیدگاه شیعه | ۳۲ | بررسی تفصیلی و تحلیلی منصب ولایت، انواع ولایتها و خصائص امام از دیدگاه شیعه |
| ۶ | امامت امیرالمومنین علیه‌السلام | ۳۲ | بررسی تفصیلی و استدلالی اهم ادله امامت امیرالمومنینعلیه‌السلام و پاسخ به شبهات |
| ۷ | امامت اهل بیتعلیهم‌السلام | ۳۲ | بررسی تفصیلی و استدلالی اهم ادله امامت اهل بیت علیهم‌السلام از منظر قرآن، روایات و عقل به همراه پاسخ به شبهات مرتبط |
| ۸ | نقد ادله خلافت خلفا | ۳۲ | بررسی تحلیلی و نقد ادله خلافت خلفای سه گانه از منظر قرآن، روایات، عقل و تاریخ |
| ۹ | مهدویت | ۳۲ | تبیین اشتراکات و اختلافات اعتقاد به مهدویت در مذاهب اسلامی مانند: اصالت مهدویت، تولد، طول عمر، فلسفه غیبت و انتظار، آثار وجودی امام غائب، ظهور و علائم آن |
| ۱۰ | شبهه شناسی مهدویت | ۳۲ | بررسی تحلیلی و پاسخ به شبهات جدید و مبتلابه در مباحث مهدویت |
| ۱۱ | کلام مقارن | ۳۲ | تبیین اصول عقیدتی (توحید، نبوت، معاد) شیعه بر محور آرا متکلمان شیعه و مقایسه آن با سائر مذاهب اسلامی همراه با نقد و بررسی دیدگاهها |
| ۱۲ | عقائد خاص شیعه | ۳۲ | تبیین عقائد ویژه امامیه همچون بداء، الامر بین الامرین، رجعت و … بر پایه کتاب، سنت و عقل و پاسخگویی به شبهات مخالفان |
| ۱۳ | منابع معرفتی فریقین | ۳۲ | ارزیابی و بررسی مقایسه ای منابع اندیشه شیعه و سنی (قرآن، سنت، عقل، اجماع، قیاس، مصالح مرسله و …) |
| ۱۴ | مبانی اعتبارسنجی احادیث اهل سنت | ۳۲ | تبیین مصطلحات الحدیث و مهمترین مبانی و قواعد اعتبارسنجی احادیث در اهل سنت با تأکید بر احادیث امامت |
| ۱۵ | مبانی اعتبارسنجی احادیث امامیه | ۳۲ | شناخت مبانی و رویکردهای امامیه در اعتبارسنجی احادیث و قواعد آن با تأکید بر احادیث امامت به همراه بررسی و پاسخ به شبهات |
| ۱۶ | پايان‌نامه | ۱۹۲
عملی |
ارائة يك پژوهش جامع، همراه با نقد و بررسي و تتبّع كافي در موضوع امامت |
| جمع ساعات | ۶۷۲ | ||
ثبت دیدگاه