منبعشناسی تاریخ اسلام و تشیع یکی از موضوعات مورد توجه مستشرقان است. با این حال برخی از مستشرقان با بیتوجهی به این کار، با استناد و بزرگنمایی گزارشهای دروغپردازانی چون سیف بن عمر، تصویری ساختگی و غیر واقعی از تشیع ارائه کردهاند. سؤال اصلی پژوهش این است که گزارشهای سیف بن عمر تمیمی در شیعهشناسی غربیها چه جایگاهی دارد؟
اعتقاد به جبر از مهمترین چالشهای کلامی است که در نیمه دوم سدۀ اول هجری از سوی معاویه در اسلام پایهگذاری شد و خلفای اموی در جهت ترویج آن کوشیدند. در برابر، مکتب تشیع از مخالفان سرسخت جبرگرایی بوده و به رهبری امامان اهلبیت(ع) همواره با این اعتقاد باطل جنگیده است؛
اهل سنت به دلیل نپذیرفتن امامت و خلافت منصوص، با هدف ایجاد اعتماد و اطمینان به واسطههای انتقال معارف و احکام اسلامی از رسول خدا(ص) به نسلهای بعدی، با استناد به شماری از آیات و روایات، نظریه عدالت همه صحابه را مطرح کردهاند. در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به نقادی این نظریه پرداخته، به این پرسش پاسخ دادهایم که آیا آیات مرتبط با ایمان صحابه با نظریۀ عدالت صحابه سازگار است؟
ابنتیمیه یکی از رهبران مهم فکری جریان سلفیت به شمار میآید که کتاب منهاج السنه خود را در ردّ کتاب منهاج الکرامه علامه حلی (رحمه الله) نگاشته و سعی کرده در این کتاب به هر روشی تمسک کند تا کلام علامه (رحمه الله) را ردّ و کتاب وی را از درجه اعتبار ساقط کند؛ درحالیکه نقد علمی و مناظره نیکو، از شیوههایی است که در اسلام و قرآن به آن تأکید شده است. قرآن از آن تعبیر به جدال احسن کرده و فرموده:
باورمندان به افضلیت امیرمومنان (علیه السلام) برای ادعای خلافت بلا فصل ایشان، به حدیث «رایت» استناد جسته اند که گزاره مشترک بین نقل ها، این چنین است: «فردا پرچم را به دست کسی می سپارم که خدا و رسول را دوست دارد و خدا و رسول نیز او را دوست دارند».
سنگر خدمتگزاری به اهلبیت افتخار بزرگی است، یک مدال و تاج الهی است که بر سر انسان گذاشته می شود، مثل همۀ نعمتها میتواند دچار کفران یا دچار شکر و ازدیاد نعمت بشود. هر دو طرفش هر لحظه وجود دارد. کلاً توفیقات این گونه است؛ خداوند متعال زمینهای آماده میکند، بستری را برای انجام وظیفه و بهرهمندی از نعمتهای خودش فراهم میکند، ادامهاش یا کفران و یا شکر نعمت ماست «لَئِن شَكَرتُم لَأَزيدَنَّكُم وَ لَئِن كَفَرتُم إِنَّ عَذابي لَشَديد».
مقاله حاضر به تبیین انتخابگری انسان و این نمونه برجسته انتخابگری در تاریخ بشر پرداخته و با رویکرد تحلیل تاریخی – روایی به بررسی این امر پرداخته است .
یکی از مظاهر فرهنگی عصر ائمه(ع)، توجه به نگارش آثاری در باب حدیث بوده است. علاوه بر ائمه(ع)، یاران آنها نیز در نقاط مختلف جهان اسلام به این جنبه فرهنگی توجه داشته اند. در این میان، اصحاب ایرانی امام هادی (ع) نیز جهت نشر معارف اهل بیت(ع) در این علم، علاوه بر اینکه دست به تألیف اثر زده اند، روایات بسیاری را که بیشتر بُعد فقهی داشته و مورد استفاده مردم قرار می گرفته است، نقل کرده اند.
حجتالاسلاموالمسلمین محمد تقی سبحانی، رئیس بنیاد بینالمللی امامت در نخستین جلسه هیئت مؤسس انجمن علمی امامت، ضمن ارائه گزارشی از فعالیت انجمن کلام حوزه علمیه قم، با بیان این که به دلیل گستردگی بحثهای کلام جدید و پرسشهای نو، این انجمن توفیق چندانی در بررسی مقوله امامت نداشته است، اظهار داشت: موضوع امامت امروز به بحث میانرشتهای تبدیل شده است، لذا میتوان همکاریهای مشترک و همافزاییهای ارزشمندی را با انجمنهای علمی همسو در پیش گرفت.
نقش خوانش های گوناگون میراث حدیثی شیعه در شکل دهی به کنش کاربران گفتمان های شیعی و کشمکش های گفتمانی بر سر تفسیری صحیح از این میراث، بازاندیشی جوامع حدیثی را بسیار ضروری ساخته است. بررسی کتاب الحجه از مجموعه حدیثی کافی به عنوان یک نمونه برای این بازاندیشی با بهره گیری از روش تحلیلِ انتقادیِ گفتمان، موضوع مقاله حاضر است.