پیدایی اندیشه های گوناگون کلامی، همراه با تحرکات فرقه ها و نحله های انحرافای در نیمه اول سده دوم هجری که دوره تکوین مذاهب اسلامی شمرده می شود، موجب شد تا پیشوای شیعیان امام جعفرصادق (ع) ، به شیوه های مختلفی به مقابله و پاسخگویی با آنان برخیزد.