مادلونگ بیعت مردم با امـام علـی{ را مـبهم و بیعـت برخی از اصحاب برجسته را اجباری تلقی نموده است و ریشه جنگ های سه گانه (جمل ، صـفین و نهروان ) را با جریان بیعت پیوند میدهد. در این مقاله، دیدگاه مادلونگ دربـارة اصـل بیعـت ، چگونگی آن و ریشه جنگ های سه گانه در عصر حکومت علی{ نقد و ارزیابی میشود.
عقیده به مهدی از آغاز اسلام در بین مسلمین شایع بود. پیغمبر اکرم (صلی الله علیه و آله) نه یک بار بلکه بارها از آن وجود شریف خبر میداده و گاه و بیگاه از دولت مهدی و علائم و آثار و نام و کنیهاش گفتگو میکرده است.
این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخ به این سوالات است که آیا رسول خدا(صلی الله علیه و آله) به صورت افراطی، زنان را دوست داشته است؟ و آیا این روایات، دال بر هوسرانی و علاقه افراطی پیامبر به زنان است؟ و خدشهای به عصمت ایشان وارد میکند؟
عصمت پیامبران موضوعی بحث برانگیز است که از زوایای گوناگون کانون توجه اندیشمندان اسلامی قرار گرفته است. محمد شحرور که از «قرآنیون» معاصر است، با استناد به برخی ادله، تنها پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله) را، آن هم با شرایطی، دارای عصمت تکوینی میداند و این مقام را از دیگر پیامبران سلب میکند.
حضرت حمزه، عموی پیامبر صلی الله علیه و آله، از شخصیتهای بزرگ در تاریخ اسلام است، که در دفاع از اسلام تا پای جان ایستاد و آنگاه که توحید در مقابل شرک و خداپرستی در برابر بتپرستی قرار گرفت و رسول اللَّه (صلی الله علیه و آله) نیاز به یاران صدیق و حامیان مخلص داشت، به یاری آن حضرت شتافت.
آنچه امروزه مشهور است، آن است که این لقب را برای توصیف امام رضا(علیه السلام) به کار میبرند، اما این لقب در بحار الانوار در «باب زیارة الإمام المستتر عن الأبصار الحاضر فی قلوب الأخیار المنتظر فی اللیل و النهار الحجة بن الحسن»، در زیارتی برای توصیف امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) نیز به کار رفته است: «... السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا شَمْسَ الشُّمُوسِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَهْدِیَّ الْأَرْضِ وَ مُبِیِّنَ عَیْنِ الْفَرْضِ السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَان...».
در این میان امام حسن عسکری (ع) نیز برای نیل به مقاصد خویش شاگردانی تربیت کردند، که از آن میان تعداد زیادی ایرانی تبار بودند و در انتقال اندیشه ها و عقاید و اهداف امامان شیعه در جامعه اسلامی به ویژه در ایران نقش فراوانی داشته اند.
هر چند که به دلائل امنیتی و علل دیگر، شیعیان بسیاری از وجود فرزند پسری برای امام حسن عسکری(ع) – حتی بعد از شهادت حضرتشان – مطلع نبودند، اما آن حضرت با تدابیر حکیمانهای این موضوع را به اطلاع بزرگانی از شیعیان رساند و در برخی موارد، فرزندشان امام مهدی(عج) را نیز به آنان نشان دادند تا بعدها این خبر در میان شیعیان مطرح شده و حقیقت برایشان آشکار شود. نتیجه این اقدام نیز این بود که در همان سالهای ابتدایی بعد از رحلت امام یازدهم، جز اندکی از شیعیان، تمام آنها وجود چنین فرزندی را به عنوان امام دوازدهم پذیرفتند.
اگر لازم بود چیزی به مردم ابلاغ شود و نسبت به آینده اسلام، مسلمانان هشیار باشند، زنگ بیدار باش را پیامبر (ص) به صدا در آورد، از سوی دیگر اگر بیش از این اقدامی نفرمود شاید به این جهت باشد که اصل اسلام در معرض خطر قرار می گرفت و لذا بیش از این اقدامی نکردند تا اسلام محفوظ بماند و نسل او و خاندانش باقی باشد تا روزی برسد که آخرین وصی بر حق او مأموریت خویش و رسالت جهانی خود را به مرحله اجرا گذارده و هدف اصلی از بعثت انبیای الهی را تحقق بخشد.
در بحث عصمت انبیا گفتهاند: نهایت چیزی که برهان بر آن دلالت دارد، عصمت از عصیان و خطا و نسیان است، نه عدم ارتکاب ترک اولی و خداوند هم گاهی انبیای خودش را گرفتار نوعی مجازات کرده است که چرا از بین دو کار خوب و خوبتر، خوبتر را رها کرده اند.