اگر حضرت زهرا (علیها السلام) معصوم بود چرا خداوند در آیه ۵۹ احزاب به وی دستور رعایت حجاب را داد؟

پرسش:

اگر حضرت زهرا (علیها السلام) معصوم بود چرا خداوند در آیه ۵۹ احزاب به وی دستور رعایت حجاب را داد؟

پاسخ:

وهابیت همواره در صدد مقابله با فضایل اهل بیت (علیهم السلام) هستند، از این رو آیات  وروایاتی که در فضیلت ایشان وارد شده است را رد و یا به نحوی دیگر توجیه می کنند، و در مقابل برخی از آیات و روایات که جنبه عتاب به مسلمانان دارد مخاطبش را اهل بیت (علیهم السلام) می دانند، از جمله آیه شریفه ۵۹ سوره احزاب که معروف به آیه حجاب است و خطاب به زنان مسلمان می فرماید:«يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا»[۵۹ احزاب] ای پیغمبر (گرامی) با زنان و دختران خود و زنان مؤمنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند، که این کار برای اینکه آنها (به عفّت و حرّیت) شناخته شوند تا از تعرض و جسارت (هوس رانان) آزار نکشند بسیار نزدیکتر است و خدا (در حق خلق) بسیار آمرزنده و مهربان است. وهابی ها در شبکه تلویزیونی خود با استناد به این آیه شریفه شبهه کرده اند که این آیه خطاب به دختران رسول الله (صلی الله علیه وآله) است که یکی از آنها حضرت زهرا (سلام الله علیها) است از این رو با وجود این آیه شریفه چگونه شما شیعیان مدعی هستید که ایشان معصوم است.

شبهه مطرح شده توسط وهابیت برگرفته از میزان حقد و کینه ایشان نسبت به اهل بیت (علیهم السلام) است. و در مورد مساله ای در جامعه شبهه پراکنی می کنند که همواره مورد تایید بزرگان بوده و همه آن را پذیرفته اند. با این وجود در جواب این اشکالات این گروه معاند باید اینگونه پاسخ گفت:

پاسخ اول: خطاب آیه حتما مستلزم مصداق بودن نیست

وهابی ها با توجه به این قید آیه (وبناتک) مدعی هستند که حضرت زهرا (سلام الله علیها) داخل در این خطاب آیه است از این رو او هم حجاب نداشته (نعوذ بالله) پس ادعای عصمت برای ایشان جایز نیست. در جواب باید گفت اولا حضرت رسول (صلی الله علیه وآله وسلم) غیر از حضرت زهرا (علیها السلام) دختران دیگری هم داشتند (رقیه، زینب و در برخی منابع ام کلثوم هم آمده است) از سویی خطاب آیه بناتک دارد که جمع است که اگر حضرت زهرا (سلام الله علیها) مورد خطاب آیه قرار ندهیم باز در خطاب آیه خللی ایجاد نمی شود، یعنی می توان گفت که این آیه خطاب به دیگر دختران رسول الله (صلی الله علیه وآله) بوده است. ثانیا آیه شریفه علاوه بر «بناتک» قید «ازواجک» هم دارد یعنی بنا بر ادعای شما همین سخنانی که به حضرت زهرا (سلام الله علیها) نسبت می دهید باید به همسران رسول هم نسبت بدهید چون قید ازواجک نیز در آیه شریفه آمده است حتی برخی از مفسرین اصلا شان نزول آیه را نسبت به برخی از همسران رسول (صلی الله علیه وآله وسلم) که برای قضای حاجت بیرون می رفتند و حجاب نداشتند بیان نموده است،[۱] اما در هیچ منبع تفسیری نداریم که اسمی از حضرت زهرا (علیها السلام) برده باشند بر اینکه ایشان بیرون رفت بدون اینکه حجاب داشته باشد و این آیه نازل شده باشد. ثالثا مواردی هم داریم که آیات قرآن، پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) را مورد خطاب قرار می دهد، و این بدین معنا نیست که مخاطب خاص این آیات حتما پیامب ر(صلی الله علیه وآله وسلم) باشد چرا که شان پیامبر (صلی الله علیه وآله) از این امور مبرا است. برای نمونه برخی از این موارد شاره می گردد:

«الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلَا تَكُنْ مِنَ الْمُمْتَرِينَ»[۲]سخن حق همان است که از جانب خدا به تو رسید، مبادا هیچ گاه در آن شکّ کنی!.

2. «وَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الَّذِينَ كَذَّبُوا بِآيَاتِ اللَّهِ فَتَكُونَ مِنَ الْخَاسِرِينَ»[۳]و نباید هرگز از آنان که تکذیب آیات خدا کردند باشی که از زیانکاران عالم خواهی شد.
3. « فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ فَسْئَلِ الَّذِينَ يَقْرَؤُنَ الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكَ لَقَدْ جاءَكَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ فَلا تَكُونَنَّ مِنَ المُمْتَرِينَ»[۴] پس اگر شک و ریبی از آنچه به تو فرستادیم در دل داری از خود علمای اهل کتاب که کتاب آسمانی پیش از تو را می‌خوانند بپرس. همانا (کتاب آسمانی) حق از جانب خدایت بر تو آمد و ابدا نباید شک و ریبی در دل راه دهی.

همانگونه که دیده می شود در این آیات پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) را مورد خطاب قرار داده است، حال آیا می توان گفت که شخص رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) نعوذ بالله این خصوصیتها را داشته اند که خداوند ایشان را مورد عتاب قرار داده است. همین حال در مورد آیه مذکور متصور می باشد، و باید بگوییم اگرچه آیه خطاب به دختران رسول الله (صلی الله علیه وآله) است اما فقط نگاهش به ایشان نیست بلکه می خواهد خطاب به ایشان بفرماید تا همه جامعه بدانند که این حکم وقتی برای دختران رسول الله (صلی الله علیه وآله) برای ایشان دیگر به طریق اولی می باشد.

پاسخ دوم: قول مفسران مخالف ادعای وهابی های  متسلف است

با مراجعه به تفسیرهای معتبر فریقین به خوبی روشن می گردد که ایشان تفسیری غیر از ادعای واهی متسلفین وهابی ارائه نموده اند که خود گویای طینت پلید این قوم دارد، برای نمونه برخی از اقوالی که ذیل آیه شریفه بیان شده است اشاره می گردد:

آیه برای فرق نهادن بین زنان آزاد و برده نازل شده است.

برخی زا مفسران معتقدند این آیه شریفه که زنان مسلمان را مامور به حفظ حجاب می کند خطابی به تمام زنان آزادی بود که در مدینه حضور داشتند تا نشانه ای باشد برای ایشان در برار کنیزها و کسی ندانسته به ایشان اساء ادب نکند و با سخن و یا کردار ناپسندی متعرض ایشان نشود.[۵]

به خاطر حفظ زنان از اذیت منافقین

یکی دیگر از مواردی که با عنوان شان نزول ذیل این آیه شریفه از سوی مفسران بیان شده است این استکه زنان مسلمان(مخصوصا زنان رسول الله) برای احتیاجات خود و یا قضای حاجت در طول شب و یا روز از خانه بیرون می رفتند در این بین مورد اذیت منافقین و مریض دلان قرار می گرفتند وقتی ایشان قضیه را با رسول الله (صلی الله علیه وآله) در میان گذاشتند این آیه شریفه ناز شد.[۶]

آیه در مورد سودة همسر رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) وارد شده است

در برخی از تفاسیر وارد شده است که یکی از همسران رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) به نام سودة که مقداری چاق هم بود برای کاری بیرون رفت و در بین راه خلیفه دوم او را دید و به گفت: تو با این وضع (بدون حجاب) بیرون آمده ای و ما همه تو را می بینیم و او نیز از راه خود برگشت و قضیه را به رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) شرح داد تا اینکه این آیه شریفه نازل شد.[۷]

پاسخ سوم: عصمت حضرت زهرا (علیها السلام) ثابت است.

عصمت صدیقه کبری امری ثابت است که در این نوشته مختصر مجال طرح تمام این ادله وجود ندارد، اما برای اسکات خصم و جوابی مختصر بر وهابی های متسلف به صورت مختصر ادله ای اشاره می گردد:

حضرت زهرا (سلام الله علیها) مصداق آیه تطهیر

یکی از بارزترین ادله ای که گویای عصمت اهل بیت مخصوصا حضرت زهرا (علیها السلام) است آیه شریفه تطهیر می باشد. که خداوند می فرماید:

«إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا»[۸]؛ خدا چنین می‌خواهد که هر رجس و آلایشی را از شما خانواده (نبوت) ببرد و شما را از هر عیب پاک و منزه گرداند.

در بسياري از منابع اهل سنت وارد شده است که رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) حضرت علی، امام حسن، امام حسین و حضرت زهرا (علیهم السلام) را زیر عبا خود جمع نمودند و این آیه شریفه را تلاوت فرمودند تا به همگان بفهمانند که مراد از اهل بیت (علیهم السلام) در آیه شریفه این افراد هستند. که یکی از ایشان حضرت زهرا (علیها السلام) می باشد. پس این آیه شریفه به صراحت تصریح به عصمت حضرت زهرا (سلام الله علیها) دارد.[۹]  علاوه بر اینکه حضرت رسول (صلی الله علیه وآله وسلم) به مدت شش ماه درب خانه زهرا (علیها السلام) می آمدند و مقابل خانه این آیه شریفه را تلاوت می فرمودند.[۱۰]

رضایت حضرت فاطمه (علیها السلام) رضایت خداوند است

یکی دیگر از ادله ای اثبات کننده عصمت حضرت زهرا (علیها السلام )است روایت معروف یاست که رسول الله (صلی الله علیه وآله) فرمودند:

«يا فاطمة إنّ الله يغضبُ لِغضبك ويَرضى لرضاک»[۱۱]؛ ای فاطمه همانا خداوند غضب می کند با غضب تو راضی می شود با رضایت تو.

در این روایت شریف غضب خداوند را به غضب فاطمه و خشنودی خدا را به خشنودی ایشان گره زده است، و معلوم است که خداوند به ناحق غضب نمی کند (نعوذ بالله) و حال که غضب خدا را به غضب یک انسان گره می زند باید او هم دارای این ویژگی باشد که بی جهت و مطابق هوا و هوس غضب نکند و یا شادمان نشود.

بنا براین دو دلیل نقلی به تحقیق می توان گفت که حضرت زهرا (سلام الله علیها) معصوم هستند. و ادعای وهابی ها بی مورد بوده است.

پی نوشتها:

[۱] . سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۶، ص۶۵۹

[۲] . آل عمران، آیه ۳

[۳] . یونس، آیه ۹۵

[۴] . یونس، آیه ۹۴

[۵] طبري، محمّد بن جرير (م ۳۱۰)، جامع البيان في تأويل القرآن، ج۲۰، ص۳۲۵، تحقيق: أحمد محمد شاكر، مؤسسة الرسالة، بي جا، چاپ اوّل، ۱۴۲۰ هـ.ق.

[۶] طبري، محمّد بن جرير (م ۳۱۰)، جامع البيان في تأويل القرآن، ج۲۰، ص۳۲۶، تحقيق: أحمد محمد شاكر، مؤسسة الرسالة، بي جا، چاپ اوّل، ۱۴۲۰ هـ.ق.

[۷] . رازي، ابن أبي حاتم (م ۳۲۷)، تفسير القرآن العظيم لابن أبي حاتم، ج۱۰، ص۳۱۵۴، تحقيق: أسعد محمد الطيب، مکتبة نزار مصطفى الباز، سعودي، چاپ سوّم، ۱۴۱۹ هـ. ق.

[۸] . احزاب ۳۳

[۹] . نيشابورى، مسلم، صحيح مسلم، ج۴، ص۱۸۸۳،  تحقيق: محمد فؤاد عبد الباقى، دار إحياء التراث العربى، بيروت، بى تا.

[۱۰] . ترمذى، محمّد، سنن الترمذى، ج۵، ص۲۰۵، تحقيق: بشار عواد معروف، دار الغرب الإسلامى، بيروت، ۱۹۹۸م.

[۱۱] حاكم نيشابورى، محمّد، المستدرك على الصحيحين، ج۳، ص۱۶۷، تعليق: محمد بن أحمد ذهبى، تحقيق: مصطفى عبدالقادر عطا، دارالكتب العلمية، چاپ اوّل، بيروت، ۱۴۱۱ق.