در سده اخیر نظریه ای از سوی طرفداران تقریب مذاهب اسلامی مطرح گشت که در بحث امامت بین دو مساله زعامت سیاسی و مرجعیت علمی قائل به تفکیک شده اولی را مساله ای تاریخی که امروزه نقش چندانی در مشکلات عملی جامعه مسلمانان ندارد و دومی را مساله ای کلامی - اعتقادی که طرح آن می تواند گره گشای بن بست های جوامع اسلامی باشد به شمار می آورد؛
یکی از علمای اسلام، سلطان الواعظین شیرازی رحمه الله است که به خاطر ویژگی های منحصر به فردش توانسته است آثار و برکات ارزشمندی را در حیات و ممات خود به یادگار بگذارد.
از نمونههای برجسته مناظره در قرن اخیر، جلسات دهگانه مناظره میان جمعی از علمای فریقین در شهر «پیشاور» است که به شکل صمیمانه و بدون تعصب برگزار شده است. محور اصلی این مناظرات، تبیین جایگاه حقیقی امامت و ولایت، و رفع شبهات درباره آن است.
شب های پیشاور ده شب مناظره یک مبلغ شیعی مشهور به سلطان الواعظین شیرازی با سه نفر از بزرگ ترین عالمان هند و پاکستان است.
حسین بن روح نوبختى که نزد امامیه به عنوان سومین نایب خاص امام دوازدهم علیه السلام معروف است، پنج سال از عمر خود را (317 ـ 312 ق / 929 ـ 924 م) در زندان مقتدر، خلیفهى عباسى، به سر برد.
موضوع دیدار با امام عصر در دوران غیبت، از مهم ترین موضوع های بحث مهدویت است.
برخی عالمان و مفسران شیعه، معنای امامت را مقام وجوب اطاعت و دارا شدن حقّ امرونهی دانسته اند و در مقابل، شماری از اندیشمندان، امامت را نوعی تصرف تکوینی در قلوب بندگان خدا و هدایت و ایصال آنان به مطلوب شمرده اند.
تلاش این نوشتار بهره گیری از روش تاریخی برای اثبات آشنائی و باور شیعیان عصر حضور (حداقل بخش مورد توجهی از ایشان) با باور به غیبت بوده است.
جمهور اندیشمندان و مفسران شیعی، منظور از امر در آیه را امر تکوینی و هدایت به امر را هدایت تکوینی، از شئونات امامت و جزء اصول دین میدانند.
این تحقیق با استناد به آموزههای حدیثی، به تبیین جایگاه «ولایت امام» در «دین» میپردازد و مبنای دینشناسی کاملتری را پایهریزی میکند که میتواند تلقی رایج از دین را ارتقا بخشد.