نوشتاری از آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (ره) در عظمت خطبه زینبیه علیهاالسلام

بسم الله الرحمن الرحیم

آفتاب آسمان مجد و رحمت زینب است

حامی توحید و قرآن و ولایت زینب است

درّ دریای فضیلت، عنصر شرم و عفاف

قهرمان عرصه‌ی صبر و شهامت زینب است

در دمشق و کوفه با آن خطبه‌های آتشین

آن که سوزانید بنیاد شقاوت زینب است

حضرت زینب کبری سلام الله علیها، الگوی ایمان و بینش و معرفت، نمونه شجاعت و صداقت و استقامت، بانویی که در بلاغت و سخنوری، لسان پدر را در دهان داشت، و همه مکارم و فضایل اخلاقی مادر در وجودش جمع بود.

سیره عملی او، عصمت و عفّت او، عبادت و نیایش او و عظمت و فخامت او، همه افتخارانگیز است.

الحق او از اسلام، و از قرآن مجید و از شخصیت جدّ بزرگوارش رسول الله صلی الله علیه و آله پاسداری کرد، و همه مدیون او هستند. تصوّر اینکه اگر زینب سلام الله علیها نبود، تاریخ چگونه ورق می‌خورد بسیار وحشت انگیز است!

در این نوشتار، تنها به یک بُعد از عظمت‌های آن حضرت اشاره می‌کنیم و آن، خطبه فوق العاده و بی‌نظیر حضرت علیهاالسلام است.

خطبه تاریخی و بی‏‌نظیری در مجلس یزید

عالی ‏ترین بیانات راجع به سنّت و وعده الهی و فلسفه تاریخ، بیانات حضرت‏ زینب علیها السلام است که در خطبه تاریخی و بی‏‌نظیری در مجلس یزید انشا فرمودند.
در این مجلس که با برنامه و تشریفات بسیار جبّارانه و مستکبرانه ترتیب یافته و وحشت و رُعب آن، دل افراد عادی را می‌‏لرزاند و توانایی سخن گفتن را از آن‌ها می‌‏گرفت، ابراز مخالفت و توبیخ و سرزنش و تحقیر یزید و اعلان رسمی محکومیّت و انقراض حکومت او که خطر اعدام فوری داشت، از جانب یک بانوی اسیر و داغ‏دیده و مصیبت ‏دیده، از معجزات بود.

کرامت و حقّانیت اسلام و اهل بیت را اثبات نمودن

چنان‏که آن بلاغت و از قرآن مجید الهام گرفتن، سنجیده و به سامان گفتن، یزید و چاپلوسان درباری و مزدوران خودفروخته دستگاه را تحت تأثیر قرار دادن، کرامت و حقّانیت اسلام و اهل بیت را اثبات نمودن، ستمگران و مستبدان را حقیر و پست شمردن، آن پیشگویی‏‌ها و خبر از آینده دادن و متلاشی شدن نظام یزیدی گفتن که هر جامعه ‏شناس و روان‏شناس را مات و متحیر می‌سازد، از معجزات است.

خطبه زینبیه نشانه‏‌های درخشان جلالت، حقیقت، فضیلت و عظمت اهل بیت رسالت

اگر کسی در این اعجاز تردید دارد، به او پیشنهاد می‏‌کنیم و از تمام بلغا و سخنوران ماهر می‏‌خواهیم که از این خطبه تاریخی و سخنان عقیله قریش، خطبه‌‏ای کوبنده‌تر، قاطع‌‏تر، محکوم‌کننده‏‌تر و مناسب‏‌تر با آن مجلس و موقف انشا نمایند. الحق این خطبه از نشانه‏‌های درخشان جلالت، حقیقت، فضیلت و عظمت اهل بیت رسالت است.

در این خطبه، زینب‏ علیها السلام قانون و سنّت و وعده تخلف‏ ناپذیر الهی را مطرح ساخته و هنگامی که به حسب ظاهر همه چیز تمام شده و بسیاری مأیوس و ناامید و تسلیم وضع حاکم می‏‌شوند و یزید بر اوضاع مسلط گردیده و در نهایت استبداد و استعباد سلطنت می‌‏نماید، او طرفداران حقّ و حزب حقّ و شیعیان اهل بیت را از یأس و ناامیدی نجات می‏‌دهد و اهل بیت و هدف‌ها و مقاصدشان را فاتح و پیروز، و بنی امیه و حزب استعبادگر را مغلوب و شکست خورده معرفی می‌‌فرماید و چنین اعلام می‌کند که: از کرامت اهل حقّ چیزی کم نشد و بر اهل باطل چیزی افزوده نگشت و هرچه یزید کوشش و تلاش کند و اهل حقّ را بکشد و از میان بردارد و بر کید و کینه و ستمگری انقلاب اسلام جلوگیری نماید و نور خدا را خاموش سازد، هیچ ثمره‏‌ای ندارد.

آری، زینب علیها السلام به آینده درخشان اسلام و اهل بیت علیهم السلام و آثار نجات‏ بخش انقلابِ برادرش حسین علیه السلام صد در صد اطمینان داشت و می‌دانست راهی را که برادرش رفته است، راه خدا، راه حقّ و راه تاریخ است.

در کربلا روز یازدهم محرّم، در آن هنگامی که او را به اسارت عازم کوفه کرده بودند و بدن‌های پاک شهدای راه حقّ روی زمین افتاده بود، همین خبر را می‌داد و آینده را می‌دید.

در مجلس یزید نیز با همین منطق محکم، مجلس را قبضه کرد و یزید را چنان کوبید و در آن دادگاه تاریخ، چنان محکوم کرد که یزید نتوانست یک کلمه از خود دفاع نماید، یا آن‌که غیظ و خشم خود را با تصمیم جنایت دیگر فرو بنشاند.

فراگرفتن درس در مکتب حضرت زینب کبری علیهاالسلام

اینک بعضی از آن خطبه عظیم الشأن را مرور می‌کنیم و از مواضع حیات‌بخش و بینش‌آموز آن بهره‌مند می‌گردیم:

أظَنَنتَ یا یَزیدُ حینَ أخَذتَ عَلَینا أقطارَ الأَرضِ، و ضَیَّقتَ عَلَینا آفاقَ السَّماءِ، فَأَصبَحنا لَکَ فی إسارِ الذُّلِّ، نُساقُ إلَیکَ سَوقاً فی قِطارٍ، وأنتَ عَلَینا ذُو اقتِدارٍ، أنَّ بِنا مِنَ اللهِ هَواناً وعَلَیکَ مِنهُ کَرامَةً وَامتِناناً، وأنَّ ذلِکَ لِعِظَمِ خَطَرِکَ، وجَلالَةِ قَدرِکَ، فَشَمَختَ بِأَنفِکَ، ونَظَرتَ فی عِطفِکَ، تَضرِبُ أصدَرَیکَ‌ فَرِحاً و تَنفُضُ مِذرَوَیکَ مَرِحاً، حینَ رَأَیتَ الدُّنیا لَکَ مُستَوسِقَةً، وَالاُمورَ لَدَیکَ مُتَّسِقَةً، و حینَ صَفا لَکَ مُلکُنا، وخَلَصَ لَکَ سُلطانُنا؟!
فَمَهلاً مَهلاً لا تَطِش جَهلاً! أنَسیتَ قَولَ اللهِ عزّ وجلّ: «وَلَا یَحْسَبَنَّ الَّذِینَ کَفَرُواْ أَنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ خَیْرٌ لِاَّنفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِی لَهُمْ لِیَزْدَادُواْ إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُّهِینٌ.»

غرض اینکه در دنیای کنونی، همه مردان و زنان، به فراگرفتن درس در مکتب حضرت زینب کبری علیهاالسلام، و پیام‌های حیات و سیره آن حضرت نیازمندند.

امید است که زنان مسلمان، الگوی زندگی خود را آن حضرت قرار دهند، و به ‌چنین اسوه‌ای به جهانیان افتخار کنند، و نام و یاد پیام‌های ولایی و معنوی حضرت زینب علیها السلام را همیشه زنده نگه دارند.

وصف و مدح کتاب شریف نهج‌البلاغة در نوشتاری از آیت الله صافی گلپایگانی