عصر امام صادق علیه‌السلام، عصر بی‌بدیل تشیع

 در ابتدا، دبیر علمی نشست، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدحسن سبزواری، مدیر گروه علمی معارف اهل‌البیت علیهم السلام با ارائه مطالبی کلی از عصر امام صادق علیه‌السلام، فضای آن دوره را برای مخاطبین متجسم ساخت و به طور کلی اهمیت مسئله مورد بحث را تبیین نمود.

در راستای تبیین مسئله، کلیپی با سخنرانی حضرت آیت‌الله وحید خراسانی ارائه شد؛ سپس، جلسه با سخنرانی و ارائه حجت‌الاسلام و المسلمین محمدتقی سبحانی، مدیر انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم ادامه یافت.

وی ضمن متفاوت برشمردن دوره امام صادق علیه‌السلام نسبت به دوران سایر ائمه اطهار علیهم‌السلام، دو عنوان شیعه‌ی «علوی» و «جعفری» را ذکر نموده و انتساب لفظ «جعفری» به شیعیان در زمان خود حضرت را به عنوان نقطه عطف حیات معنوی و معرفتی ۲۵۰ ساله اهل‌بیت علیهم‌السلام دانستند که حاکی از پایه‌گذاری نظام معارفی و اصولی مکتب شیعه توسط آن حضرت بود.

حجت‌الاسلام والمسلمین سبحانی همچنین دو تفاوت عمده در این عصر نسبت به اعصار قبل و بعد از حضرت را بیان کرد و گفت: حجم معارف منتشر شده از امام صادق علیه السلام، چندین برابر معارف تبیین شده توسط اهل‌بیت علیهم‌السلام تا زمان ایشان است.

وی ادامه داد: همچنین پس از آن حضرت، اصل نوین و معرفت جدیدی در معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام دیده نمی‌شود و ائمه‌ی بعد از ایشان، به تبیین، گسترش، بیان جزییات و دفاع از مکتب جعفری در برابر عقاید و نحله‌های انحرافی پرداخته و خاطر نشان کردند اصلی از اصول تشیع، حتی فرعی از فروع اعتقادی شیعه از نگاه آن حضرت مخفی نمانده تا نیازمند تبیین از سوی ائمه‌ی پس از ایشان باشد.

مدیر انجمن کلام اسلامی حوزه علمیه قم خاطرنشان ساخت: آنچه از کلام استنباط می‌شود اهمیت نقش و حضور هوشمندانه امام صادق علیه‌السلام در آن زمان بود که منجر به تحول عظیم کلامی شد؛ تحولی که تا به امروز، مرهون تعالیم و آموزه‌های ایشان است.

وی در پایان گفت:در عصری قرار داریم که حاجت به مسائل اعتقادی، معرفتی و نظری کتاب و سنت، بیشتر از هر زمان دیگری احساس می‌شود و امیدواریم اساتید و محققان، بخشی عمده از سرمایه عمر و علمی خودشان را صرف آموختن، تبیین و ترویج معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام نمایند.

پس از ارائه‌ی بحث، حجت الاسلام والمسلمین سبحانی به پاسخگویی سوالات حضار پرداخت و طی پاسخگویی این نکته را مجدداً خاطرنشان کرد که اقتضای شرایط آن دوره و حضور هوشمندانه حضرت بود که منجر به چنین تحولی شد.

در پایان جلسه، کلیپی پژوهشی با عنوان «وجود مقدس امام صادق علیه‌السلام و نمادهای شیعه» ارائه شد که حاصل زحمات جناب آقای محمدحسین افراخته، دانشجوی دکتری رشته تاریخ اسلام دانشگاه تهران بود.