بنا به نوشته منابع تاریخی اهل سنت، بنی امیه به ویژه یزید، به دنبال شهادت امام حسین(علیه السلام) بودند. از این رو یزید از حاکمان مکه و مدینه خواست امام را ترور کنند. در نهایت عبیدالله بن زیاد با مکر و بی وفایی کوفیان، نقشه یزید را عملی ساخت.
پس از رحلت حضرت رسول «صلی الله علیه و آله» امویان در مدیریت جامعه اسلامی نفوذی خزنده کردند که بعدها منشا شکل گیری تحولات بسیاری در روند تاریخ اسلام شد آنان اساس جاهلیت نوین را پی ریزی کردند.
آنچه تاکنون در حوزه مطالعات تاریخ اسلام و حوادث دوران حکومت امیرالمومنین(علیه السلام) مطرح شده، بیشتر تبیین تاریخی حوادث بوده که موجب شده است بسیاری از جوانب فرهنگی و اجتماعی آنها مغفول مانده و تنها به گزارش شرح حال از روند وقایع اکتفا شود. به نظر میرسد آنچه امروزه میتواند راه گشای فهم بسیاری از وقایع آن دوران باشد، تبیین دیدگاهها و مبانی نظری آن حضرت از خلال کلام و گفتار ایشان است؛
از آنجا که ابن تیمیه با طرح شبهاتی در خصوص این حدیث، به دفاع همه جانبه از معاویه پرداخته است، نشانه شناسی بطلان دلایل و توجیهات او اهمیت فراوان می یابد. تردید در سند حدیث و تضعیف دلالت آن، ادعای اجتهاد معاویه و مثاب دانستن او، حتی در صورت خطاکار بودنش در اجتهاد و نکاتی دیگر از جمله مسائل و شبهات ابن تیمیه است که در تحقیق پیش رو، با تأکید بر منابع تاریخی و حدیثی اهل سنت محل تأمل و نقد قرار گرفته است.
شخصیت معاویه به عنوان یکی از خلفای حاکم بر مسلمانان در منابع تاریخی دارای دو وجه متفاوت است. در وجهی او حاکمی با تدبیر است که مردمان به اختیار فرمانبردار اویند و در وجه دیگر پادشاهی تجمل گراست که با بیتدبیری خود مردمان را به هلاکت کشانده است.
شیخ کلینی که در دوران غیبت صغرا میزیسته است، بهسبب نوع نگاهش به امامت و در مواجهه با رخداد غیبت، برخوردی عادی و همراه با آرامش از خود بروز میدهد که آن، هم در تالیف کتاب کافی بازتاب یافته است و هم در عدم مراجعۀ کلینی به نواب امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشّریف.
این نوشتار بر آن است تا به قدر بضاعت خود قسمت هایی از زندگی مبارک یکی از این سروران و اسوه های عالم امکان، حضرت امام صادق علیه السلام را مورد بررسی قرار دهد. باشد که چراغ هدایتی باشد برای تشنه گان کمال.
لیلة المبیت شبی است که حضرت علی علیه السلام به جای پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله در بستر آن حضرت خوابید تا رسول خدا(ص) از توطئه قتلی که مشرکان مکه برای او ریخته بودند بتواند جان سالم به در ببرد و از مکه به مدینه هجرت بنماید. این واقعه در اول ربیع الاول سال چهاردهم بعثت که بعدا سال ۱ هجری قرار داد شد به وقوع پیوست. عمل حضرت علی علیه السلام در لیله المبیت یکی از فضائل امام علی علیه السلام است و در شأن آن آیه ۲۰۷ سوره بقره نازل شد.
غاليان با افکار و گفتار خود، اصل توحيد را هدف قرار مي دادند. در نتيجه با توجه به اهميت مساله، ائمه شيعه از راه هاي مختلف و به شدت با غلو و غالي گري به مبارزه مي پرداختند و افکار و گفتار غاليان را نفي مي کردند. در اين ميان رويارويي امام صادق (عليه السلام) با پديده غالي گري از نقاط برجسته حيات ديني و سياسي آن حضرت است.
این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی به دنبال تبیین فضائل و مناقب احمدبن موسی(ع) و جایگاه ایشان در توسعه فرهنگ شیعی در تمدن اسلامی است. یافته های پژوهش مبتنی بر آن است که احمدبن موسی(ع) با دارا بودن فضائل و مناقب اخلاقی و نسَبی بسیار، با بهره مندی از مکتب امامت پدر و برادر بزرگوارشان در تبیین جایگاه امامت علی بن موسی الرضا(ع) گامی اساسی برداشت و با دستگیری از نیازمندان در جهت اشاعه مکتب خیرخواهی اهل بیت(ع) و مبارزه با جریان های انحرافی به ایفای نقش در جهت اشاعه فرهنگ ناب شیعی در جامعه اسلامی گام های مؤثری برداشتند.