دیدگاه ابنعربی در باب خلافت و امامت بعد از رحلت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) از ویژگی خاصّی برخوردار است. وی نخست بهگونهای سخن میگوید که خواننده میپندارد مقصود وی، امامت و خلافت عرفانی میباشد و ربطی به دیدگاههای کلامی شیعی و سنّی در این باره ندارد، لیکن بعد از بررسی و دقّت نظر معلوم میشود که وی با شیوهی خاصّ خود، در نهایت دیدگاه کلامی اهل سنّت را به زبان آورده و بهگونهای شگفتانگیز، خلافت را با تمسّک به اجماع صحابه و اصالتبخشیدن بدان، برای خلیفهی اوّل و دوم به اثبات رسانیده است.
فیصل نور، از نویسندگان معاصر وهابی، منکر تمامی نصوص امامت شده و به زعم خود، در کتاب الامامه والنص این مسئله را از منابع شیعه اثبات کرده است. وی در بخشی از این کتاب، پس از نقل روایاتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، که به ظاهر (و به زعم او) در تعارض با نصوص امامت است، فقدان نصوص امامت ائمه (علیهم السلام) و جعل آنها به دست محدثان شیعه را نتیجه گرفته است.
کتاب پیشوای ربانی در تشیع نخستین نوشته دکتر محمدعلی امیرمعزی از مهمترین آثار مهم شیعهشناسی در غرب به شمار میرود. امیرمعزی در این کتاب با بهرهگیری از روش پدیدارشناسی به شناخت گوهر و ذات تشیع امامی از طریق مراجعه به آثار اصیل و نخستین امامیه (به طور خاص، کتب روایی) پرداخته است. از نظر وی گوهر تشیع نظریۀ امامت و به طور خاص، تفسیر باطنی از این نظریه است. به نظر وی به دلیل تقیۀ اصحاب امامیه بهترین راه برای رسیدن به اندیشههای باطنی امامان، مراجعه به اندیشهها و تعالیم باطنی غالیان است.
یکی از مسائلی که در تاریخ تشیع همواره محل بحث بوده است، مسأله ظن به امامت اسماعیل پس از شهادت امام صادق (ع) است که در کتب اسماعیلیه و گاه امامیه بیان شده است. دلایلی که سبب ظن به امامت اسماعیل شده است، عبارت است از: روایات دال بر تعلق امامت به فرزند بزرگ تر، توجه و محبت امام به اسماعیل، وجود نص ساختگی، عدم شناخت مفهوم بداء، شایعه زنده بودن اسماعیل و تأثیر خفقان دوره عباسی در جلوگیری از معرفی علنی امام.
سومیّن حرم (بعد از حرم امام رضا(علیه السلام) و حضرت معصومه(سلام الله علیها) ) از جهت اهمیّت در ایران امامزاده شاه چراغ شیراز است که مورد توجّه خیل مشتاقان آل الله گردیده است از همین روی بسیاری به دنبال شناخت ابعاد شخصیّتی و معرفتی احمد بن موسی(علیهما السلام) هستند.
میراث مکتوب معصومان علیهم السلام از آن روی که به بیان و بنان خود ایشان نگاشته شده، از اهمیتی دوچندان در اکتشاف دیدگاه اهلبیت علیهم السلام در ساحتهای گوناگون معرفت دینی برخوردار است. این نگاشتهها، سنجۀ عیار ارزیابی سایر گزارهها و متون نیز به شمار میآیند.
نوشتة حاضر میکوشد تا با توصیف دقیق و جامع واقعه، مدعای مخالفت نکردن بزرگان شیعه با امام حسن علیه السلام و توهین نکردن طرفداران به آن حضرت را به آزمون بگذارد.
برخی روایات ائمه اطهار (ع) از سوی منتقدان مذهب جعفری حمل بر تحریف قرآن کریم شده است. در این میان روایات امام صادق (ع) از اهمیت و گستره بیشتری برخوردار بوده و به گونه های زیر تقسیم می شود: روایات دال بر افزایش برخی عبارات یا واژگان به آیات، تبدیل واژگان قرآنی، اختلاف قرائات و کاهش آیات.
بررسی و تحلیل دلایل ظن بـه امامـت سـید محمـد از جملـه مسـائلی است که با وجود اهمیت آن ، تـاکنون مغفـول مانـده اسـت . روایـات دال بر تعلق امامت به فرزند بزرگ تر، وجود نص مبنی بر امامت سید محمد، عدم شناخت مفهوم بداء، عدم تصریح علنـی بـر امامـت امـام حسن عسکری (ع )، توجه و محبت خـاص امـام هـادی (ع ) بـه سـید محمد، سابقه ی ظن بـه امامـت اسـماعیل و خفقـان دوره ی عباسـی و ایجاد محدودیت در معرفی امام عسـکری (ع )، از جملـه دلایـل ظـن به امامت سید محمد هستند که در این پژوهش مـورد نقـد و بررسـی قرار گرفته اند.
این مقاله، فلسفۀ صلح امام حسن(ع) با معاویه را با توجه به منابع سنی و شیعه، تا قرن هفتم مورد پژوهش قرار داده و پس از تحلیلِ انتقادی مستنداتِ روایی و تاریخی این منابع، به این نتیجه دست یافته که نوعِ نگاهِ مورخان و محدثان سنی و شیعه، در بیان و تحلیل فلسفۀ این صلح، متفاوت است.