چکیده مقاله«تحلیل خطبه عیادت حضرت زهرا علیهاالسلام بر پایه نظریه کنش گفتاری»
خطبه حضرت زهرا(س)(۱۱ ق) به هنگام عیادت زنان مهاجر و انصار از ایشان، متنی است که به دلیل اهمیت تاریخی، شایسته تحلیل در چارچوب نظریه کنش گفتاری است. بر اساس این نظریه، گوینده ضمن بیان کلمات، کنش هایی را در قالب محتوای گزاره ها انجام می دهد که آنها را به پنج دسته بیانی، انشایی، تعهدی، اعلامی و عاطفی تقسیم می کنند.
این مقاله پس از بازخوانی خطبه حضرت زهرا(س) در جمع زنان مهاجر و انصار، به این نتیجه می رسد که از میان انواع کنش های گفتاری به ترتیب کنش اظهاری، کنش عاطفی و کنش ترغیبی، بیشترین سهم را در سخنان آن حضرت به خود اختصاص دهند.
با توجه به رابطه معنا دار بافت موقعیتی و فضای اجتماعی ایراد سخن و کنش های گفتاری گوینده، می توان گفت که حضرت زهرا(س)، این کنش های گفتاری را با توجه به شناختی که از تحولات جامعه نوپای اسلامی داشتند، برگزیدند و به همین سبب با شناخت و تحلیل این کنش ها می توان راهی به سوی شناخت بیشتر شرایط تاریخی آن روزگار گشود.
مقدمه
گفتمانهای اهل بیت میراث گرانبهای تاریخ اسلام هستند که بر مبنای تحولات سیاسی، اجتماعی و جامعه شناختی زمان خود شکل گرفته اند. حضرت زهرا علیهاالسلام به عنوان شخصیت مؤثر در تحولات سیاسی و دفاع از ولایت خطبه هایی درباره بازگشت به سیره پیامبر و هشدار نسبت به جریانهای انحرافی ایراد فرمودند.
یکی از خطبه های مشهور در جمع زنان مهاجر و انصار که به عیادت حضرت رفته بودند ایراد شده است. در این مقاله تلاش می شود با الهام از چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی بر پایه نظریه کنش گفتاری جان سرل ، ژرفای خطبه عیادت رمز گشایی شود و حقایق نهفته در سخنان ایشان روشن گردد.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
تحلیل خطبه حضرت زینب سلام‌الله‌علیها در کوفه براساس نظریه کنش گفتار سرل
ثبت دیدگاه