چکیده:
شیعیان در سده هفتم هجری به رشد فرهنگی و اجتماعی قابل توجهی، به ویژه در شهر بغداد، دست یافتند.
بی تردید رضی الدین علی بن موسی بن طاووس (۵۸۹ ۶۶۴ق) در این پویایی و رشد سهمی مؤثر داشت.
این مقاله با روش وصفی تحلیلی بر آن است، پس از مروری بر وضعیت شیعیان در قرن هفتم و نیز شخصیت سید بن طاووس، نقش او را در این زمینه بررسی کند.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که سید بن طاووس با تدوین و نشر کتاب در موضوعات مختلف، رواج دادن مقتل و منقبت خوانیِ اهل بیت،
بر پا کردن مجالس مناظره با پیروان سایر فِرَق اسلامی، ترویج اندیشه مهدویت و نزدیکی ظهور منجی، همکاری با ایلخان مغول
در چارچوب یک نظریه سیاسی دینی و سرانجام تدوین ادعیه و رواج دادن فرهنگ دعا، در رشد فرهنگی و اجتماعی شیعیان در این دوره نقش داشته است.
مقدمه
در بدو شکل گیری خلافت اسلامی تشیع امامیه – که به دلیل تفسیر خاص خود از امامت به عنوان جدی ترین رقیب سیاسی نهاد خلافت مطرح بود – با فشار مضاعف حکومت از قدرت سیاسی محروم گردید.
به رغم چنین فضایی شیعیان امامیه در پی برخی تحولات سیاسی با فعالیت‌های مستمر اجتماعی و فرهنگی،
زمینه پویایی و ترویج مذهب خود را فراهم آوردند.
همین روال سقوط خوارزمشاهیان و تأسیس حکومت ایلخانی، عصری تعیین کننده برای جامعه تشیع به شمار می‌آمد.
در این محدوده زمانی تحت تأثیر عوامل متعددی – نظیر اختلافات سیاسی خلافت عباسی و خوارزمشاهیان و حمایت آن دو از
شیعیان امامیه تصوف و جنبش اجتماعی فتوت اوضاع نابه سامان سیاسی در هنگام ایلغار مغول و تسامح و
تساهل مذهبی مغولان – تشیع در حد قابل توجهی گسترش یافت.
در این دوره عالمان شیعی نیز با استفاده از فرصت ایجاد شده، در تحکیم و تقویت پایه‌های عقیدتی شیعه و ترویج این باورها نقش بارزی ایفا کردند.
یکی از این عالمان سید بن طاووس است که با توجه به تساهل مذهبی خلافت و حضور قدرتمند شیعیان در بغداد،
از طرق مختلف برای گسترش و اقتدار تشیع کوشید.
این مقاله درصدد پاسخ به این پرسش است که نقش سید بن طاووس در گسترش تشیع چگونه بوده است؟
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
ثبت دیدگاه