چکیده:
مسلمانان ارادتی خاص به اهل بیت (علیهم السلام) و مقام ویژه امامان شیعه داشته، مناقب بسیاری را برای آنان میشمارند،
اما دولت‌هایی که بعد از پیامبر (صلی الله علیه و آله) به وجود آمدند، اعمال خشن و سرکوب گرانه‌ای بر ضد خاندان آن حضرت و شیعیان آنان انجام دادند.
اهل بیت (علیهم السلام) در مواجهه با خلفای عصر خویش، دارای موضع گیری و استراتژی دقیق و حساب شده‌ای بودند
و می‌کوشیدند علی رغم احساسات تند برخی از شیعیان، تا حد امکان از درگیری و درافتادن با استبداد مطلق خلفا بپرهیزند
که نتیجه‌ای جز کشته شدن خود و شیعیانشان در برنداشت؛
با وجود این، هریک از امامان، با توجه به اوضاع اجتماعی و نیاز فرهنگی زمان خود، بر جوانبی خاص از اندیشه‌ها و آموزش‌های دینی تاکید داشتند.
عباسیان با استفاده از محبوبیت و جایگاه رفیع خاندان رسالت، کرسی خلافت اسلامی را به دست گرفتند،
اما پس از رسیدن به قدرت، برای قوام و دوام بیشتر حکومت، به اقداماتی بر ضد شیعیان دست زدند.
رویارویی شیعیان با عباسیان، در دو گروه امامی و زیدی و با دو راهبرد متفاوت قیام و تقیه، پیگیری شد.
در دوره مامون، به دلیل گستردگی فعالیت شیعیان و نیاز وی به حمایت آنان، نخستین بار از یک رهبر شیعی در منصب ولایتعهدی استفاده گردید،
اما طولی نکشید که امام رضا (علیه السلام) توسط عباسیان به شهادت رسید.
خردسال بودن امام جواد (علیه السلام) در زمان کسب مقام امامت، ایجاد اختلاف در بین شیعیان در تعیین امام،
هم زمانی دوره امامت ایشان با شکل گیری و توسعه سیستم وکالت و حضور و فعالیت فرق متعدد شیعه،
عصر امامت امام جواد (علیه السلام) (۲۰۳-۲۲۰ ق) را به یکی از دوره‌های مهم تاریخ اهل بیت (علیهم السلام) و شیعیان تبدیل کرد.
خلفای عباسی برای جلوگیری از اقدامات آن حضرت و رشد شیعیان، از راه کارهای مختلفی بهره بردند.
در مقابل، امام جواد (علیه السلام) نیز در برابر هر یک از اقدامات آنان، راهبردی هوشمندانه را در پیش گرفتند.
این مقاله با توجه به سیر تطور فعالیت حکومت عباسی، به چگونگی مواجهه عباسیان با امام جواد (علیه السلام)
و طرفداران حضرت، به وضعیت سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شیعیان در عصر آن حضرت و چگونگی ارتباط امام با آنان می‌پردازد.
جهت دریافت متن کامل مقاله اینجا را کلیک نمایید
ثبت دیدگاه