چکیده مقاله«احتجاجات قرآنی امام موسی کاظم علیه السلام با برخی جریانهای انحرافی»
در طول تاریخ اندیشه اسلامی، فرق و مذاهب گوناگونی به وجود آمده است.
در عصر امام کاظم(ع)، انشعابات شیعی، مذاهب مختلفی از اهل سنّت و نیز جریان های فکری- سیاسی در جامعه اسلامی وجود داشت که با انتشار باورهای خود درصدد به چالش کشیدن مبانی و معارف اسلامی و ضربه زدن به تشیع واقعی بودند.
فعالیّت های فرقه گمراهی مانند؛ غالیان در این دوره مشهود است.
اعتقاد به الوهیت و نبوت امامان معصوم، تناسخ، اباحی گری و رها کردن واجبات دینی، از جمله باورهای غلات است.
«اهل حدیث» با اکتفا بر ظاهر قرآن و احادیث، در بیان اعتقادات و استنباط احکام فقهی، جایگاهی برای نیروی عقل قائل نبودند.
این گروه توجه ویژه ای به مسئله «قضا و قدر» الهی داشتند و انسان را مجبور و فاقد اختیار می دانستند.
عدم ادراک «صفات خبری» خداوند توسط بشر و غیر مخلوق بودن قرآن، از دیگر باورهای ایشان بود.
در مقابل، «معتزله» قرار داشتند که در بهره گیری از عقل راه افراط پیمودند و بعضی از صفات را به خداوند نسبت می دادند و یا از خدا سلب می کردند و قائل به اختیار در افعال انسان ها بودند.
در این مقاله با بررسی روایات تفسیری امام کاظم(ع) و تحلیل داده ها با روش توصیفی- تحلیلی، به موضع گیری امام با استناد به قرآن در برابر آراء و عقاید این جریان های انحرافی پرداخته شده است.
امام با استناد به آیات قرآن به عنوان معیار مشترک و فصل الخطاب و همراه کردن استدلالات عقلی، مبانی فکری این جریان ها را باطل اعلام نموده و به تبیین معارف صحیح اسلام پرداخته است.
تبیین مسئله
حضور جریانهای انحرافی در میان مسلمانان بعد از رحلت پیامبر اکرم امری مسلم در تاریخ اسلام است بروز و ظهور مبانی فکری اعتقادی آنان و فعالیتهایشان همواره آسیبی برای جامعه مسلمانان محسوب می شد.
اما از آنجا که محافظت از مبانی اسلام ناب و اعتقادات افراد جامعه اسلامی و هدایت آنها مهمترین وظیفه امام معصوم است این سؤال مطرح است که ائمه هدی در مقابله با این جریانات چه اقداماتی انجام داده اند؟
در سیره امامان معصوم شاهد احتجاجات و استدلالهای ایشان با سران جریانهای فکری و آشکار کردن فساد اندیشه های آنان با استنادات عقلی و نقلی (آیات قرآن و روایات منقول) هستیم.
این پژوهش به صورت خاص درصدد پاسخگویی به این سؤال است که نحوه استدلال امام موسی کاظم علیه السلام در رویارویی با برخی جریانهای انحرافی چگونه بوده است؟
بیان این احتجاجات آشنایی با معارف اصیل اسلامی، مبانی و اندیشه های جریان های انحرافی زمان گذشته و حال را به دنبال خواهد داشت. برای مقابله با هر فرقه و جریان انحرافی نیاز به شناخت عقاید آنها و سپس نیاز به استدلال و منطق ویژه است.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
عوامل و موانع گسترش احادیث شیعه در عصر امام موسی کاظم علیه‌السلام
روش شناسی احتجاجات حضرت زهرا سلام الله علیها در خطبه فدکیه در تبیین امامت
ثبت دیدگاه