بازیابی منابع روایات کلامی امام رضا علیه السلام در کتاب کافی

چکیده مقاله«بازیابی منابع روایات کلامی امام رضا علیه السلام در کتاب کافی»

کتاب کافی تألیف محمدبن یعقوب کلینی، نخستین کتاب از کتب اربعه شیعه است.

کلینی روایات کتابش را از کتاب ها و اصول شیعیان گرفته و به تدوین آنها پرداخته است.

این اصول و کتاب ها به مرور زمان به دست فراموشی سپرده شد.

یکی از راه هایی که می توان این منابع را بازسازی کرد، مراجعه به کتاب های فهرست نظیر نجاشی است.

بخشی از روایات کافی، روایات کلامی معصومان علیهم السلام است.

در این پژوهه، با استفاده از کتب رجالی به بازیابی منابع کلینی در روایات کلامی امام رضا(ع) پرداخته شده تا اتقان و صحت این روایات کتاب کافی مبرهن گردد.

تحلیل اسناد و محتوای روایات کلامی منقول از امام رضا علیه السلام در «کافی» نشان می دهد، کلینی در شناسایی منابع و

استفاده از منابع دست اول نهایت دقت را داشته است و اشکالاتی که در عصر حاضر به اسناد روایات این کتاب وارد می شود،

از نظر قدما موجب ضعف روایت نمی شود.

به علاوه بررسی این منابع حساسیت و چالش های دوره امامت امام رضا را نیز به وضوح نمایان می سازد.

جریان فکری معتزله، جریان سیاسی عباسی و جریان درون مذهبی واقفیه برخی از این حساسیت ها هستند.

بیان مساله

کتاب «کافی»، تألیف محمد بن یعقوب بن اسحاق کلینی رازی از مهمترین منابع دوره غیبت صفری است که به دست ما رسیده است.

مؤلف کتاب از دانشمندان و صاحب نظران برجسته شیعه و عالم شناخته شده در مجامع علمی است که علمای شیعه و اهل سنت از او به بزرگی یاد می کنند.

اهمیت این کتاب از آن جهت است که این عالم برجسته شیعه در تألیف آن از اصول و تصانیف اولیه شیعه بهره برده است و واسطه انتقال میراث دوران حضور ائمه به عصر غیبت است .

هر چند بیشتر این اصول و کتابهای اولیه در گذر تاریخ از بین رفتند؛ لیکن می‌توان با بازیابی این منابع در کتب پیشین مقدار چشمگیری از متن نگاشته های اولیه را یافت.

با توجه به این موضوع پژوهش پیش رو پس از بررسی احادیث کلامی در کتاب «کافی» و

جداسازی روایات کلامی امام رضا در پی بازشناسی آثاری است که کلینی در تدوین احادیث کلامی دوران آن حضرت از آنها بهره جسته است.
اهمیت این بازشناسی از آن رو است که علاوه بر شناسایی منابع کلینی در بهره گیری از احادیث کلامی رضوی

چه بسا اتقان روایات کتاب کافی نیز مبرهن می‌شود.

زیرا قدما یکی از دلایل صحت حدیث را دریافت آن از اصول مورد اعتماد اصحاب می‌دانستند و مهمترین دلیل اعتبار حدیث از نگاه بیشینیان وجود حدیث در اصول اولیه اصحاب اهل بیت بود.

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید