با امامان در ماه رمضان(۴)
شرح واره‌ای بر فرازهای امام شناسی دعای افتتاح
{عَبدِکَ وَ وَلِیکَ و أخِی رَسوُلِک}
تنها برادر رسول خدا صلی الله علیه و آله
اوصاف دیگر امیرمؤمنان علیه السلام در دعای افتتاح “عبد الله”،”ولی الله” و “أخ الرسول” است. هر کدام از این سه وصف مقامی از مقامات امیرمؤمنان علیه السلام است.
عبودیتی که به عنوان مقام پیامبر و امیرمؤمنان علیهما السلام و دیگر امامان علیهم السلام مطرح است مقامی ویژه برای اولیاء بزرگ الهی است که تنها انبیا و اولیاء به آن رسیده اند. ولایت الهی نیز از جمله شئونی است که در آیاتی همچون آیه ولایت و در روایات متعدد به آن اشاره شده است.
در میان سه وصف یادشده، اخوت با رسول خدا صلی الله علیه و آله وصفی قابل توجه است. موضوع اخوت امیرمؤمنان علیه السلام با پیامبر در منابع شیعه و اهل تسنن مطرح شده است (تفسیر قمی، ۲/۱۰۹؛ امالی، صدوق،ص۷۷؛ فضائل الصحابه، احمد حنبل،۲/۶۱۷؛ مناقب امیرالمؤمنین، ابن مردویه،ص۱۰۰).
پیامبر صلی الله علیه و آله در آغاز ورود به مدینه میان همه مسلمانان عقد اخوت ایجاد کردند و بین خود و امیرمؤمنان علیه السلام عقد اخوت ایجاد کردند و فرمودند یا علی تو در دنیا و آخرت برادر من هستی (ذخائر العقبى، ص ۶۶).
اخوت امیرمؤمنان علیه السلام با پیامبر ریشه در عوالم پیشین دارد. آنجا که خداوند نور مبارک امیرمؤمنان را از نور مطهر رسول خدا صلی الله علیه و آله خلق کرده است (الطرائف، ۱/۱۵۵).
برادری پیامبر با امیرمؤمنان از حدیث منزلت نیز نشأت گرفته است. پیامبر در مواقع مختلف، منزلت امیرمؤمنان علیه السلام را نسبت به پیامبر مانند نسبت جناب هارون نسبت به حضرت موسی علیه السلام قرار داده است. یکی از منزلت های جناب هارون نسبت به حضرت موسی علیه السلام اخوت است که در قرآن نیز به آن تصریح شده است.(طه/۳۰: «هارُونَ أَخي») از اینرو برادری امیرمؤمنان نسبت به پیامبر نیز ثابت می شود.
این موضوع آنقدر برای دشمنان امیرمؤمنان سنگین بود که وقتی امیرمؤمنان علیه السلام را تهدید به قتل کردند حضرت فرمودند در این صورت بنده خدا و برادر رسول خدا را به قتل می‌رسانید. آنان منکر برادری شدند و آن را نپذیرفتند (المسترشد، ص۳۸۰).
این سخن نشان می دهد که برادری امیرمؤمنان علیه السلام برای رسول خدا صلی الله علیه و آله مقام ویژه ای برای ایشان بوده که دیگران برنمیتافتند.
ثبت دیدگاه