چکیده مقاله«بینش و روش تاریخ نگاری قاضی نورالله شوشتری در کتاب مجالس المؤمنین»
نورالله شوشتری درمجالس المؤمنین به بیان تاریخ تشیع پرداخته است؛ اما روش تاریخ نگاری وی در این کتاب، مورد مداقه جدی قرار نگرفته است. او در این کتاب ضمن بیان بینش و مبانی تاریخ نگاری خویش در قالب توصیف هدف و موضوع تاریخ نگاری و ضرورت توجه به مخاطب شناسی، از ضرورت بازبینی در روایات کتاب مجالس المؤمنین سخن می گوید.
روش تاریخ نگاری شوشتری در این کتاب روش ترکیبی است که در مواردی با روش تحلیلی نیز، همراه شده است زیرا: او روایاتی را که با دیدگاه او همسانی داشت از طریق مقایسه و استدلال انتخاب می کند. شوشتری برای تدوین تاریخ از روش های گوناگون تدوین تاریخی استفاده کرده، به گونه ای که می توان شیوه تدوین و تنظیم کتاب مجالس المؤمنین را دانشنامه ای نامید.
از آن جایی که مسأله این پژوهش بررسی بینش و روش تاریخ نگاری شوشتری در کتاب مجالس المؤمنین است، هدف پژوهش نشان دادن ابتکار شوشتری در نگارش تاریخ شیعه است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی با کاربرد مطالعات کتابخانه ای است. نتیجه پژوهش نشان می دهد با وجود نقدهائی که به تاریخ نگاری شوشتری وارد است، می توان او را از بنیان گذاران پژوهش هدف مند در تاریخ تشیع محسوب نمود زیرا او درصدد دفاع از تشیع، در قالب تشریح اقدامات و فعالیت های شیعیان بود.
مقدمه
مجالس المؤمنین یکی از مهمترین آثار نورالله شوشتری از عالمان شیعه قرن دهم و یازدهم هجری است این کتاب به زبان فارسی و شامل زندگی نامه بسیاری از ناموران امامیه از قرون نخستین اسلامی تا عصر مؤلف است.
هدف شوشتری از تألیف این کتاب دفاع از تشیع و شیعیان و بیان فعالیت های آنان بود. مجالس المؤمنین را میتوان تاریخ سیاسی، فرهنگی و اجتماعی شیعیان محسوب نمود. از ویژگی های بینش تاریخی شوشتری تعریف موضوع تاریخ نگاری از سوی اوست. او در مجالس المؤمنین تعریفی از شیعه ارائه میدهد و سپس وارد بحثهای تخصصی خویش میگردد. همچنین در بینش تاریخ نگاری شوشتری تاریخ برای فهم همگان روایت میشود و ضروری است روایات تاریخی توسط آیندگان مورد بازبینی و پایش قرار گیرد.
روش تاریخ نگاری شوشتری در مجالس المؤمنین اغلب بر مبنای روش ترکیبی» است؛ بدین معنا که او روایات گوناگون را ملاحظه کرده و از طریق ،مقایسه استدلال ترکیب و ایجاد سازگاری میان آن روایات، آنچه را که به حقیقت مد نظر او نزدیکتر است بر میگزیند تا هدف تاریخ نگاری او را برآورده سازد. او در کنار نقل روایات مورد نظر خویش به تحلیل، تبیین و بررسی آن روایات هم می پردازد. بنابراین، نشانه هایی از روش تاریخ نگاری تحلیلی نیز، در مجالس المؤمنین دیده می شود. ناموران شیعه، محور اساسی مجالس المؤمنین هستند.
برای مطالعه کامل مقاله اینجا کلیک کنید
ثبت دیدگاه