چکیده مقاله«رویکرد تمدّن ساز رسول خدا (ص) در مواجهه با یهودیان صدر اسلام»
از طلیعه پیدایش تمدّن اسلامی تا به امروز، همواره دین اسلام با دیگر ادیان، از جمله یهودیت در تعامل بوده است.
تعامل دو تمدّن اسلام و یهودی را می توان از زوایای گوناگون به بحث نهاد.
بررسی نخستین پیوندهای دو تمدّن اسلام و یهودیّت در کانون شکل گیری دین اسلام (یعنی مکّه و مدینه) در دهه های آغازین طلوع خورشید اسلام، از اهمّیت بسزایی برخوردار است.
پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل نخستین داد و ستدهای دو تمدّن یادشده انجام شده است.
یکی از نمودهای پیوند اسلام با یهودیّت را می توان در پرسش های گوناگون و پیوسته یهودیان از شخص رسول خدا (ص) به عنوان رهبر تمدّن اسلامی و بنیان گذار آخرین دین الهی پی گرفت.
این پژوهش از نظر هدف، بنیادی و از نظر روش، توصیفی- تحلیلی است که با مطالعه اَسنادی انجام شده است.
نگاهی به فراوانی و محتوای پرسش های یهودیان از رسول خدا (ص) و نیز واکنشِ آنها به پاسخ های آن حضرت،
از یک سو نمایانگر هدف یهودیان از طرح پرسش های آن ها بوده و از سوگیریِ دغدغه های آنان پرده برمی دارد و
از سوی دیگر، الگوی تمدّن ساز اسلام در نحوه رویارویی با پرسش های صاحبان دیگر ادیان را به دست می دهد.
رفتار عملیِ رسول خدا (ص) در رویارویی با اهل کتاب که الگویِ قرآنیِ تمدّن ساز در تعامل حکیمانه با اهل کتاب به شمار می رود؛
مبتنی بر چهار رکنِ محوری است: ۱٫ تکیه بر باورهای مشترک (کلمة سواء) ۲ .جدالِ اَحسَن ۳٫ حکمت ۴٫ موعظه حسنه.
بیان مسئله
قوم یهود از مهمترین اقوامی هستند که در زمان بعثت نبی مکرم اسلام در سرزمین عربستان می زیستند و در رخدادهای گوناگون تاریخی آن دوران حضور داشتند.
پیوندهای فرهنگی و اجتماعی یهودیان با اعراب صدر اسلام به ویژه در عصر بعثت پیامبر (ص) و دوران نزول قرآن درخور بررسی و تأمل است.
آن گونه که خواهد آمد، به تصریح مورخان کهن، هدف حضور یهودیان در کانون تمدن اسلامی حضور در منطقه ای بوده که بر پایه مژده های مکرر انبیاء پیشین، مکان ظهور پیامبر آخرالزمان بوده است.
یکی از جلوه های نقش آفرینی و تحرک یهودیان در دوره نزول قرآن طرح پرسش‌هایی از رسول خدا (ص) و مسلمانان صدر اسلام بوده است.
این منش یهودیان در پرسش و مطالبه، در زمان حضرت موسی (ع) نیز وجود داشته و در برخی آیات قرآن از آن سخن به میان آمده است.
پرسشگری راهی برای فهم ناداناسته هاست و حتی در آموزه های دینی بدان تأکید شده است.
در روایتی از رسول خدا (ص)، پرسش درست نیمی از آگاهی خوانده شده است.
از آنجا که در پاره ای موارد پرسش گر با هدف سخت گیری یا دیگر اهداف غیر علمی پرسش خود را مطرح می سازد،
به همین روی، در سخنان امام علی (ع) و نیز امام صادق (ع)، تصریح شده که پرسش باید با هدف فهم و یادگیری باشد نه به سختی افکندن پاسخ گو یا از سر هوس و گزافه گویی.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
داستان دراماتیک کشتار یهودیان بنی قریظه توسط امیرمومنان علیه السلام
ثبت دیدگاه