چکیده مقاله سازواری قالب و مفاد زیارت جامعه کبیره و نیاز معرفتی امامیه در عصر امام هادی(ع):
زیارت نامه جامعه کبیره، برای نخستین بار به بیان تفصیلی ویژگی ها و شئون ائمه اطهار پرداخته است.
عوامل مؤثر بر تدوین این متن، از مهم ترین پرسش هایی است که پس از پذیرش اصالت آن، نیازمند یافتن پاسخ مناسب است.
نوشتار حاضر، با نگرش زمان مند به این متن و بهره گیری از شواهد تاریخی، کوشیده است به این پرسش پاسخ دهد
که چه نسبتی میان مضامین زیارت جامعه و نیازهای شیعیان امامی در عصر امام هادی(ع) (۲۱۲-۲۵۴ق) برقرار بوده است؟
یافته های این پژوهش، نشان می دهد که قالب و مفاد زیارت نامه جامعه کبیره، جوابگوی نیازهای خطیر معرفتی امامی مذهبان
در زمانه امام هادی(ع) است و می توان آن را یک نظام نامه جامع برای مدیریت افکار شیعیان امامی در آن دوره شمرد.
مقدمه
بدنه اصلی زیارت جامعه کبیره با وجود تردیدها و احتمال اضافه شدن برخی فقرات بـه متن موجود اثری برگرفته از فرمایشهای امام هادی است؛
متنی که در شرایط و بستری خاص و برای نخستین بار در حجمی قابل توجه و با ساختاری متفاوت بخشی از مهمترین معارف شیعی را از قول امام در خود جای داده است.
همین مقدمه، کافی است تا مورخ در مواجهه با این ،متن پرسش هایی را مطرح کند؛
اینکه آیا میتوان خوانشی زمان مند از زیارت جامعه کبیره داشت؟
و به عبارت ،دیگر آیا سازواری میان فرم و مفاد این متن با شرایط صدور آن وجود دارد؟
و یا اینکه آیا امام هادی با طرح موضوعاتی در قالب زیارت نامه هدف خاصی را دنبال نموده و حل مشکلات معرفتی امامیه در آن دوران را مد نظر داشته است؟
نوشته حاضر برای جواب به این سؤالات به بازخوانی این اثر با در نظر گرفتن شرایط عصر امام هادی پرداخته است.
فرضیه تحقیق آن است که «زیارت جامعه پاسخگوی مهمترین نیازهای معرفتی امامی مذهبان در زمانه امام هادی بوده و میتوان آن را یک سند بالادستی از سوی یک رهبر دینی و سیاسی برای مدیریت پیروانش در این عصر دانست.»
از فواید اثبات این فرضیه پرده برداری از ابتکار عمل امام هادی در حل مسائل و نیازهای شیعیان است با این حال به نظر می رسد
تثبیت این نظر، نیازمند به کار ون و بررسی بیشتر روی متن و تفسیر آن با روشهای جدید و از زوایای مختلف است.
بنابراین، نگارنده بیشتر به دنبال طرح بحث بوده و امیدوار است که با دریافت بازخورد این مقاله پاسخ کاملتری را ارائه دهد.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
دیگر مقالات بنیاد امامت:
امام شناسی حضرت زهرا (سلام الله علیها) با تأکید بر اندیشه علامه امینی
ثبت دیدگاه