معرفی کتاب «دلائل الصدق» (در نقد و بررسی اصول عقاید)
مشخصات کتاب
- عنوان اصلی: دلائل الصدق (در نقد و بررسی اصول عقاید)
- نویسنده: شیخ محمد حسن مظفر
- مترجم: محمد حسین نائیجی
- ناشر: منظومه شمسی
- شابک دوره: ۸-۱۳-۹۲۱۰-۶۰۰-۹۷۸
- تاریخ نشر: ۱۴۰۰ شمسی
- دوره انتشار: اول
- قطع و نوع جلد: وزیری، جلد سخت
- تعداد مجلدات: ۳ جلد
- تعداد صفحات:
- جلد اول: ۸۱۳ صفحه
- جلد دوم: ۸۳۷ صفحه
- جلد سوم: ۸۰۵ صفحه
پیش‌زمینه و هدف تألیف
این کتاب ترجمه اثر «دلائل الصدق» مرحوم شیخ محمد حسن مظفر است که در ردّ کتاب «ابطال نهج الباطل و اهمال کشف العاطل» نوشته فضل بن روزبهان خنجی نگاشته شده. خنجی در این کتاب، به نقد «نهج الحق و کشف الصدق» علامه حلی (اثری سترگ در دفاع از اصول اعتقادی شیعه) پرداخته است. علامه مظفر با هدف ارائه پاسخ مختصرتر نسبت به «احقاق الحق» قاضی نورالله شوشتری، این کتاب را تألیف کرده و تنها به مباحث اصول دین (و نه اصول فقه و فروع آن) پرداخته است.
ساختار و فهرست مطالب
جلد اول
به بررسی چهار مسئله کلامی میپردازد و دیدگاههای شیعه و اشاعره را مقایسه کرده و نظرات فضل بن روزبهان را نقد می‌کند:
۱. ادراک: تحلیل ماهیت ادراک و جایگاه آن در اعتقادات.
۲. نظر: بررسی ضرورت استدلال عقلی در اثبات عقاید.
۳. صفات خداوند: تبیین صفات الهی و نقد دیدگاههای مخالف.
۴. نبوت: اثبات ضرورت نبوت و ویژگیهای پیامبران.
جلد دوم
متمرکز بر مسئله امامت و شامل پنج مبحث اصلی است:
۱. وجوب عصمت امام: اثبات ضرورت معصوم بودن امام.
۲. افضلیت امام: لزوم برتری امام نسبت به دیگران در علم و فضیلت.
۳. راههای تعیین امام:
- نصّ صریح (از جانب خدا، پیامبر یا امام پیشین).
- دلالت عقل بر امامت.
۴. امامت امیرالمؤمنین علی (علیه السلام): - تحلیل ۸۴ آیه قرآنی (با استناد به علامه حلی) و افزودن ۱۶ آیه دیگر توسط مظفر.
- بررسی ۲۸ حدیث از منابع اهل سنت در اثبات امامت علی (علیه السلام).
۵. فضایل امیرالمؤمنین (علیه السلام): - فضایل نفسانی (ایمان، علم، شجاعت، زهد و …).
- فضایل بدنی (عبادت و جهاد).
- فضایل خارجی (نسب، خانواده، مقامات اخروی).
جلد سوم
- به مباحث معاد و پاسخگویی به شبهات مرتبط با آن اختصاص دارد.
- نویسنده در پایان این جلد تأکید می‌کند که به دلیل اهمیت اصول دین، از ورود به مباحث اصول فقه خودداری کرده است.
ویژگیهای اثر
- روش تطبیقی: مقایسه دیدگاههای شیعه و اشاعره با استناد به منابع معتبر.
- استدلال قرآنی و روایی: استفاده گسترده از آیات و احادیث، بهویژه از منابع اهل سنت برای اثبات مدعا.
- نقد ساختاری: پاسخگویی منظم به تمامی ادعاهای فضل بن روزبهان در «ابطال الباطل».
- ایجاز و تمرکز: پرهیز از اطاله کلام و محدود کردن مباحث به اصول دین.
نتیجه‌گیری و جمع بندی
کتاب ارزشمند«دلائل الصدق» اثری است که با تکیه بر متون دینی و عقلانی، به دفاع از اصول اعتقادی شیعه پرداخته و پاسخی مستدل به شبهات مخالفان ارائه می‌دهد. این کتاب بهویژه برای پژوهشگران حوزه کلام تطبیقی و تاریخ عقاید اسلامی منبعی ارزشمند محسوب می‌شود.
ثبت دیدگاه