نازل شدن آیه ولایت
روز ۲۴ ذی الحجه قبل از سال هفتم هجرت، عبدالله بن سلام با تعدادی از اقوامش که همگی قبلاً یهودی بودند
و به تازگی مسلمان شده بودند، خدمت پیامبراکرم رسیدند.
عبدالله به پیامبر گفت: ای پیامبر، حضرت موسى وقتی میخواست از دنیا برود، یوشع بن نون را وصی خود قرار داد شما نیز وصی و جانشین و امام بعد از خودتان را برای ما معرفی فرمایید.
در این هنگام جبرئیل نازل شد و این آیه را خدمت رسول خدا عرضه داشت:
إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ؛
صاحب اختیار و سرپرست شما (مؤمنین) فقط خدا و رسول خدا و آن مؤمنانی هستند که نماز را به پا می دارند و در
حال رکوع اتفاق میکنند.
پس از دریافت آیه پیامبر فرمودند: همه به پا خیزید تا به سمت مسجد حرکت کنیم.
وقتی به مسجد رسیدند،
دیدند فقیری از مسجد خارج میشود. پیامبر صلى الله عليه واله و سلم پرسیدند:
آیا در مسجد کسی به تو چیزی داد؟ فقیر گفت: بلی، ایــن انگشتر را یکی از مؤمنین به من داد.
حضرت سؤال کردند چه کسی آن را به تو داد؟
عرض کرد: آن مردی که در حال نماز خواندن است.
حضرت سؤال کردند در چه حالتی بود که انگشتر را به تو داد؟
او جواب داد در حالت رکوع بود. پیامبر اکرم صلى الله عليه وسلم تکبیر گفتند و با تکبیر ایشان اهل مسجد تکبیر گفتند.
بعد فرمودند:
عَلَى بْنُ أبي طالب وَلِيُّكُمْ بَعْدى»
«علی بن ابی طالب پس از من سرپرست و صاحب اختیار شماست.»
نکات:
۱- بر طبق این آیه است که پیامبر اکرم فرمودند:
عَلَى مِنّي وَأَنَامِن عَلى وَهُوَ وَلِيّكُم بعدي يعنـي عـلـى از مـن
است و من از علی او بعد از من صاحب اختیار شماست.
۲- در این آیه خداوند با کلمهٔ «إنما» ولایت و سرپرستی خلق را در خودش و رسولش و امیرالمؤمنين انا منحصر کرده است.
زیرا نشانه هایی که در آیه شریفه آمده تنها با على سازگار است.
۳- ولایت خدا و رسول خدا و امیرمومنان در یک ردیف قرار گرفته اند.ولایت خدا و رسول خدا و امیر مؤمنان همان ولایت خدا و ولایت رسول خداست.
۴- این آیه نیز خود دلیلی بر عصمت امیر مؤمنان است؛ زیرا ولایت مطلقه و سرپرستی همه امت را برای ایشان اثبات میکند؛
و تنها از کسی که معصوم است میتوان به
طور کامل مانند پیروی کردن از خدای متعال پیروی کرد.
کلمه «انما» میرساند که انتخاب و انتصاب سرپرست
امت فقط از طرف خداست و بدون امر خدا هیچ کس بر دیگری ولایتی ندارد چرا که میفرماید:
این است و جزاین نیست که سرپرست شما مؤمنین فقط خدا و رسول خدا و آن مؤمنانی هستند که در حال رکوع زکات داده اند و پیامبر اکرم مصداق آن را معرفی فرمودند که علی است !
شیعه و سنی شأن نزول این آیه را در مورد امیرالمؤمنین ذکر نموده اند.
بنابراین این آیه شریفه نیز دلیل دیگری بر افضلیت عصمت و ولایت امیرالمؤمنین نسبت به
دیگران است.
نازل شدن آیه مباهله
یکی از اعیاد مهم مسلمانان عید بزرگ مباهله است در این عید ،بزرگ خدای متعال مهمترین آیه ای که در فضیلت اهل بیت است را نازل فرمود که به آیه مباهله معروف است.
جریان مباهله این گونه بود که در سال نهم هجری، پیامبر اکرم به امر خداوند مردم نجران را به اسلام دعوت کردند و آنان را مخیر نمودند که یا مسلمان شوند، یا مالیات بدهند.
کشیشان و بزرگان مسیحی نجران با یکدیگر مشورت کردند و هشتاد و هشت نفر از نخبگان خود را برای تحقیق به مدینه فرستادند آنان میگفتند: عیسی پسر خداست؛ چون پدر ندارد.
خداوند وحی فرستاد که حضرت آدم نه پدر داشت و نه مادر؛ پس چرا او را فرزند خدا نمی دانید؟!
بحث های زیادی بین آنها واقع شد و نجرانیان در همه این مباحث شکست خوردند. در آخر پیشنهاد دادند که بیایید مباهله
کنیم. یعنی شما به ما و ما به شما نفرین کنیم تا هرکس
باطل است به عذاب الهی گرفتار و رسوا شود!
در این هنگام آیه مباهله نازل شد و این پیشنهاد پذیرفته شد و یک روز برای مباهله معین گردید.
قرآن در این باره میفرماید:
«فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَ أَبْناءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَأَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبینَ؛»
پس هرکس با تو درباره خدا و دین خدا
بحث کند بعد از آن که از طرف خدا برای تو علم
حاصل شده به آنها بگو بیایید ما فرزندانمان را
و شما هم فرزندانتان را ما زن هایمان و شما هم زن هایتان را ما خودمان را و شما هم خودتان را دعوت کنید و سپس مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغ گویان قرار دهیم!
روز مباهله، یعنی بیست و چهارم ذی الحجه، پیامبراکرم الله با امیرالمؤمنین و حضرت زهرا و امام حسن و امام حسين ال برای مباهله حاضر شدند و نجرانیان که با جمعیت زیادی آمده بودند متوجه شدند که پیامبر اکرم آن قدر به حقانیت خویش اطمینان دارد که بهترین و نزدیکترین عزیزان خود را برای مباهله بیاورد.
از طرفی چهره های نورانی آن وجود مقدس و اهل بیتش
را که مشاهده کردند به خود لرزیدند؛ و آثار عذاب الهی را مشاهده کردند و ترسیدند و از مباهله منصرف شدند، عده ای از آنان نیز مسلمان شده و بقیه به دادن جزیه و مالیات راضی شدند و این پیروزی بزرگ مسلمانان بر
مسیحیان زبان زد خاص و عام گردید.
در این آیه به اعتراف مفسّران شیعه و سنی، خداوند امام حسن و امام حسین را فرزندان پیامبر معرفی کرده و امیرالمؤمنین را نفس نفیس و جان پاک
شریف پیامبر اکرم معرفی فرموده است و این فضیلت به فرموده امام رضا علیه السلام بزرگترین فضیلت قرآنی حضرت علی است و در کتابهای اهل سنت هم به عنوان یکی از بزرگترین فضیلت های امیرالمؤمنین علی علیه السلام است.
یعنی تمام فضائل پیامبر اکرم به جز سمت نبوّت برای حضرت على علیه السلام نیز ثابت است چنانکه خود آن حضرت مکرر به این مطلب تصریح فرموده اند!
گزارشی جامع از جریان مباهله و اثبات حقانیت اهل بیت علیهم السلام
آيا نص بر خلافت علی (علیه السلام) از افزوده های بدعت‌گزاران است؟
ثبت دیدگاه