چکیده:
نامه های رهبران، زمینه مناسبی برای تحلیل گفتمان انتقادی است. از جمله این مکاتبات ارزشمند، نامه شماره ۲۸ نهج البلاغه به معاویه است که در میان نامه های علی(علیه السلام) جایگاه ویژه‌ای دارد. این نامه در اصل گفتمان مشروعیت حضرت است. حال پرسش اصلی این مقاله این است که رابطه لایه‌های مختلف زبانی با این گفتمان چگونه است؟ و چگونه گفتمان مشروعیت حضرت از طریق گزینش‌های زبانی شکل می گیرد و چگونه با گفتمان مخالف(معاویه) به مقابله می‌پردازد؟ فرض ما این است که حضرت در این نامه برای تداوم و ترویج مشروعیتش و مقابله با گفتمان مخالف گزینش‌های ویژه‌ای از امکانات زبانی انجام می‌دهد و می‌کوشد مخاطبان را با سیاست‌هایش همراه سازد.
برای کشف این، این نوشتار با به کارگیری گرامر هالیدی، نامه امام را از نظر سه فرانقش اندیشگانی، میان فردی و متنی، بررسی می‌کند و بر روی نتایج حاصل از گرامر هالیدی، تحلیل انتقادی انجام می‌دهد. بررسی‌ها نشان داد که گفتمان مشروعیت امام، برای تثبیت و ترویج و تقویت در برابر گفتمان مخالف(معاویه)، ایده «ما و آنها» را در نامه گسترانده است و از امکانات زبانی گزینش‌های متناسب و باریکی را در این راستا انجام داده است. به ویژه در کاربست فرایندهای ارتباطی و مادی، این مهم معنی دار است. همچنین وجهیّت نیز از این ایده پشتیبانی می‌کند و فرانقش متنی آنها را در قالب یک گفتمان منسجم مشروعیت، ساخت بندی می‌کند.
جهت دریافت متن کامل مقاله اینجا را کلیک نمایید
ثبت دیدگاه