بحث از امامت به ویژه امامت امام زمان (عج) از مباحث مهم و اساسی در مذهب شیعه است. احمد الکاتب، نویسنده معاصر، در کتاب الإمام المهدی حقیقة تاریخیة أم فرضیة فلسفیة دلایلی نقلی، تاریخی و عقلی در انکار وجود امام زمان(عج) مطرح میکند که یکی از آنها ادعای امامت جعفر، برادر امام عسکری، است. وی مدعی است که امام عسکری فرزندی نداشته و جعفر پس از وی ادعای امامت کرده و شیعه نیز به ندای وی لبیک گفته است و اجماع بر امامت وی داشته است.
مخالفان مشروعیّت الهی امامت و حاکمیت دینی در کنار ادله دیگر، به برخی ادله قرآنی استناد کردهاند که این ادله در سه دلیل اصلی با تبیینهای مختلف آن قابل تحلیل و بررسی است؛ حق الناس بودن امامت از جمله ادله این دیدگاه است که به چهار مضمون قرآنی زیر مستند شدهاست: خطابات قضایی و حقوقی به عامة مردم، قیام مردم به قسط به عنوان فلسفة رسالت و نبوت، تفکیک نبوت الهی از فرمانروایی مردم و رسالت ابلاغی پیامبران.
دیدگاه ابنعربی در باب خلافت و امامت بعد از رحلت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) از ویژگی خاصّی برخوردار است. وی نخست بهگونهای سخن میگوید که خواننده میپندارد مقصود وی، امامت و خلافت عرفانی میباشد و ربطی به دیدگاههای کلامی شیعی و سنّی در این باره ندارد، لیکن بعد از بررسی و دقّت نظر معلوم میشود که وی با شیوهی خاصّ خود، در نهایت دیدگاه کلامی اهل سنّت را به زبان آورده و بهگونهای شگفتانگیز، خلافت را با تمسّک به اجماع صحابه و اصالتبخشیدن بدان، برای خلیفهی اوّل و دوم به اثبات رسانیده است.
فیصل نور، از نویسندگان معاصر وهابی، منکر تمامی نصوص امامت شده و به زعم خود، در کتاب الامامه والنص این مسئله را از منابع شیعه اثبات کرده است. وی در بخشی از این کتاب، پس از نقل روایاتی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله)، که به ظاهر (و به زعم او) در تعارض با نصوص امامت است، فقدان نصوص امامت ائمه (علیهم السلام) و جعل آنها به دست محدثان شیعه را نتیجه گرفته است.
سومیّن حرم (بعد از حرم امام رضا(علیه السلام) و حضرت معصومه(سلام الله علیها) ) از جهت اهمیّت در ایران امامزاده شاه چراغ شیراز است که مورد توجّه خیل مشتاقان آل الله گردیده است از همین روی بسیاری به دنبال شناخت ابعاد شخصیّتی و معرفتی احمد بن موسی(علیهما السلام) هستند.
میراث مکتوب معصومان علیهم السلام از آن روی که به بیان و بنان خود ایشان نگاشته شده، از اهمیتی دوچندان در اکتشاف دیدگاه اهلبیت علیهم السلام در ساحتهای گوناگون معرفت دینی برخوردار است. این نگاشتهها، سنجۀ عیار ارزیابی سایر گزارهها و متون نیز به شمار میآیند.
نوشتة حاضر میکوشد تا با توصیف دقیق و جامع واقعه، مدعای مخالفت نکردن بزرگان شیعه با امام حسن علیه السلام و توهین نکردن طرفداران به آن حضرت را به آزمون بگذارد.
برخی روایات ائمه اطهار (ع) از سوی منتقدان مذهب جعفری حمل بر تحریف قرآن کریم شده است. در این میان روایات امام صادق (ع) از اهمیت و گستره بیشتری برخوردار بوده و به گونه های زیر تقسیم می شود: روایات دال بر افزایش برخی عبارات یا واژگان به آیات، تبدیل واژگان قرآنی، اختلاف قرائات و کاهش آیات.
بررسی و تحلیل دلایل ظن بـه امامـت سـید محمـد از جملـه مسـائلی است که با وجود اهمیت آن ، تـاکنون مغفـول مانـده اسـت . روایـات دال بر تعلق امامت به فرزند بزرگ تر، وجود نص مبنی بر امامت سید محمد، عدم شناخت مفهوم بداء، عدم تصریح علنـی بـر امامـت امـام حسن عسکری (ع )، توجه و محبت خـاص امـام هـادی (ع ) بـه سـید محمد، سابقه ی ظن بـه امامـت اسـماعیل و خفقـان دوره ی عباسـی و ایجاد محدودیت در معرفی امام عسـکری (ع )، از جملـه دلایـل ظـن به امامت سید محمد هستند که در این پژوهش مـورد نقـد و بررسـی قرار گرفته اند.
این مقاله، فلسفۀ صلح امام حسن(ع) با معاویه را با توجه به منابع سنی و شیعه، تا قرن هفتم مورد پژوهش قرار داده و پس از تحلیلِ انتقادی مستنداتِ روایی و تاریخی این منابع، به این نتیجه دست یافته که نوعِ نگاهِ مورخان و محدثان سنی و شیعه، در بیان و تحلیل فلسفۀ این صلح، متفاوت است.