پنجمین نشست احیاگران فرهنگ امامت برگزار میگردد کل نظام جمهوری اسلامی ایران اعم از حوزه ها، دانشگاه ها و آموزش و پرورش، به تلاش علمی و آموزشی و پژوهشی و فرهنگی بنیاد بین المللی امامت نیاز جدی و مبرم دارند. همکاری دبیرخانه کنگره بین المللی بزرگداشت علامه میرحامد حسین با عتبه مقدسه عباسیه در انتشار نخستین ترجمه عربی کامل عبقات الانوار دیدار نماینده آیت الله العظمی سیستانی با مدیران و اساتید بنیاد بین المللی امامت ایدۀ «نفی صفات از ذات» یا «نیابت» در آثار عالمان نامیِ امامیه زندگی ابن بطریق ابن بِطرِیق حِلِّی نخستین مستدرک نویس امامیّه پاسخ به پرسش هایی پیرامون امام صادق علیه السلام اقدامات بی بدیل امام صادق علیه السلام در اعتبار بخشی به روایات
عصر اموی، دوران تبدیل شدن مناظرههای کلامی نخستین در عهد خلفای راشدین، به جدالهای کلامی سیاسی است. در این دوران جدالهای کلامی سیاسی خاصی در میان گروهها و مکاتبی همچون مرجئه، خوارج، معتزله، زیدیه و … است؛ جدالهایی که تأثیر بسزایی بر تحولات سیاسی اجتماعی این دوران داشت.
اماميه در مباحث کلامي خود، بر 5 آيه اولي الامر، تطهير، ولايت، مودت و مباهله تاکيد دارند. بررسي تطبيقي تفاسير اماميه و زيديه از آغاز تا پايان عصر آل بويه در نيمه سده پنجم، از اين آيات و شناخت شباهت ها و تفاوت هاي تفسيري آنها، مساله اصلي اين مقاله است و دامنه آن به تفاسير ابوالجارود، مقاتل بن سليمان، قمي، حبري، فرات کوفي و شيخ طوسي محدود شده که در سه دوره اوليه (تا سال 150هجري)، مياني(تا پايان غيبت صغري در 329هجري) و پاياني(دوره آل بويه) طبقه بندي خواهد شد. در ابتدا مشخص شد که تفسير مقاتل کمترين شباهت را به تفاسير شناخته شده زيدي و اثني عشري دارد و از اين رو در نتايج به دست آمده در نظر گرفته نخواهد شد.
گرچه امام رضا( (183ـ203ق) توانست از فضای به دست آمده عصر خود، به بهترین وجه استفاده نماید، اما ظهور جریانهای قدرتمند شیعی مخالف امام ع و مشغول شدن امام ع به موضعگیری در برابر آنها، تا حد زیادی جلوی شتاب حرکت امام ع را گرفت.در یک گونهشناسی میتوان این جریانهای درون شیعی را به غالیان، زیدیه، اسماعیلیه، فطحیه و واقفیه تقسیم کرد که به جز گروه اخیر، فرقههای دیگر قبل از این دوره پدید آمده بودند و در این دوره کم و بیش به فعالیتهای خود ادامه میدادند.
عصر امام باقر(ع) از جنبه فکری و اجتماعی یک مقطع مهم و نقطه عطف در زندگی شیعیان به شمار میرود. مطالعات و پژوهشهای معطوف به تاریخ اجتماعی شیعیان، که در سالهای اخیر افزایشی چشمگیر داشته است، درباره این گونه مقاطع تاریخی اهمیتی مضاعف مییابد. مقاله حاضر با بهرهگیری از گزارشهای مندرج در منابع مختلف تاریخی، در پی یافتن پاسخ پرسشهایی درباره مهمترین چالشهای اجتماعی شیعیان در این دوره، در حوزه اندیشهای و رفتاری است.
پشتوانه اعتقاد شیعیان به امامت، احادیث متواتری است که در کتابهای معتبر حدیثی شیعه جای گرفته است. برخی با استناد به مخالفت عدهای از نزدیکان امامان (علیهم السلام) نتیجه گرفتهاند که احادیث امامت، سالها پس از حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) و امامان (علیهم السلام)، توسط محدثان شیعی ساخته شده است.
در این گفتار، ضمن معرفی سه نظریه اصلی و معروف امامت یعنی نظریه امامیه، نظریه زیدیه و نظریه اسماعیلیه، به ارتباط این سه دیدگاه باهم پرداخته شده و بیان شده است