چکیده مقاله «اقتباسها و استنادهای قرآنی امام رضا(علیه السلام) در حدیث امامت»
«اقتباس» یکی از اَشکال به کارگیری و تبلور آیات قرآن کریم در کلام معصومان(ع) میباشد.
مقالة حاضر با هدف بررسی گونه های اقتباس و انگیزه به کارگیری آن در کلام امام رضا(ع) به رشتة تحریر درآمده است.
با توجّه به اینکه قرآن کریم منزلت و مکانتی خاص نزد مسلمانان دارد و بهترین منبع و سرچشمهای است که ائمّه(ع)
مضامین عالی و بلند خود را از آن می گیرند، امام رضا(ع) نیز در حدیث امامت به طور فراوان از آیات قرآن بهره گرفته است و
با این اثرپذیری به بیان دقیق ابعاد و زوایای گوناگون امامت و مسائل مربوط به آن پرداخته است.
در این مقاله، ابتدا مفهوم اقتباس و انگیزههای آن توضیح داده میشود، سپس به بررسی این عنصر ادبی در خطبه پرداخته می شود.
دراین حدیث شریف، گونههایی از اقتباس قرآنی، ازجمله اقتباس کامل، جزئی، متغیّر، اشارهای و استنباطی ملاحظه می شود
که امام(ع) هر یک از این گونهها را با انگیزه و هدفی خاص به کار برده است که در این نوشتار تلاش میشود این اقتباسها با رویکردی تحلیلی مورد بررسی قرار گیرد.
مقدمه
اقتباس از قرآن به عنوان یکی از محسنات علم ،بدیع از آغاز شیفتگی مسلمانان به این کتاب آسمانی تاکنون رواج داشته و دارد و
هر روز متناسب با بهره گیری معنوی بشر از قرآن، جلوه و رنگی تازه به خود میگیرد پیش از نزول قرآن اقتباس از دیگر
شاعران عیب و ننگ به حساب میآمد و در شمار سرقت ادبی و انتحال قرار میگرفت اما بدون تردید پس از نزول قرآن
اقتباس از آن مایه مباهات شاعران و سخنوران و زینت افزای اثر و سخن آنان به حساب میآمده و میآید.
کمیت و کیفیت اقتباس گویای میزان و چگونگی پیوند مقتبس و مقتبس با هم است؛
بدین ترتیب که هرچه کمیت اقتباس بالاتر باشد تنوع و عمق اقتباس در اثر و سخن اقتباس کننده بیشتر است و نشان از ذوب اقتباس کننده در اقتباس شونده دارد.
و از آنجـا کـه پیوند امامان معصوم به گواه حدیث متواتر ثقلین با قرآن کریم ازلی ابدی و جاودانه است و عمیق ترین پیوند را با قرآن کریم دارند،
لذا آبشخوری که اندیشه های امامان (ع) از آن سرچشمه گرفته است و
بیشترین تأثیر را بر فکر و روح آن انوار پاک گذاشته قرآن کریم است.
و قرآن بیش از هر منبعی، خاستگاه اندیشه و رفتارشان میباشد.
بنابراین در سخنان خود بیشترین بهره برداری و تأثیرپذیری را از قرآن داشتهاند و در جای جای خطابههای این بزرگواران
آیات قرآنی به صورت آشکار و نهان نمود دارد.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
تجارت زیان بار «بهره ها»، در انکار امامت امام رضا علیه السلام
ثبت دیدگاه