چکیده مقاله«تحلیل عقلایی علل غیبت امام زمان عج‌الله‌فرجه؛ از امکان تا تحلیل وقوع»
اگرچه باور به غیبت امام زمان(ع)، از باورهای قطعی و بی چون و چرای مذهب امامیه شمرده می شود؛ اما مسئله چرایی غیبت و تحلیل آن به کمک خرد، روایات و داده های تاریخی حیات امامان معصوم علیهم السلام از دیرباز در تراث امامیه مطرح بوده و گاه، با چالش ها و نگرش های متفاوت روبه رو بوده است.
به نظر می رسد بیشترین مباحث پیرامون چرایی غیبت در سایه سار روایات معصومان(ع)، شکل گرفته است و از آن جا که در روایات، با دو دسته روایت مواجه هستیم؛ دسته ای که از علل غیبت سخن یاد کرده و دسته ای دیگر که آن را سرّی از اسرار الهی شمرده است؛ برخی با تکیه بر روایات سرّ، بر این باورند که بشر با شناخت و فهم ناقص خویش، راهی برای دست یابی به چرایی غیبت ندارد؛ از این رو، هرگونه تلاشی را در این راستا، بی ثمر، ناپسند و مذموم شمرده اند.
در این مقاله، پس از مفهوم شناسی سرّ، به نقل هریک از این روایات پنج گانه سرّ پرداخته، سند و دلالت هریک از آنها را بررسی نموده و سرانجام، پندار یادشده را باطل ساخته و بر امکان دست یابی به علت غیبت پای فشردیم.
مقدمه
اگرچه باور به غیبت امام زمان، از باورهای قطعی و بی چون و چرای مذهب امامیه شمرده می شود؛ اما مسئله چرایی غیبت و تحلیل آن به کمک خرد روایات و داده های تاریخی
حیات امامان معصوم از دیرباز در تراث امامیه مطرح بوده است.
در ادامه به دنبال پاسخ به دو پرسش خواهیم بود:
۱. آیا تحلیل عقلایی علل غیبت امکان دارد؟
۲ . بر فرض امکان چگونه این تحلیل محقق می‌شود؟
دیدگاه ها
برخی بر این باورند که هر گونه تحلیل درباره علل غیبت امام زمان، غیر ممکن،
غیر میسور، بلکه ممنوع است. در ادامه به چند نمونه از این دیدگاه ها اشاره میگردد: آقای علی اکبر نهاوندی (متوفای (١٣٦٩ق) در کتاب العبقرى الحسان في احوال مولانا صاحب الزمان اند که در جلد سوم کتاب (عبقریه سوم) به چهل شبهه پاسخ داده است.
شبهه دهم به چرایی غیبت و و فایده آن اختصاص یافته است. وی به دو طریق به شبهه پاسخ گفته است:
الف) بر طریق اهل سنت و جماعت در این گفتار پنج وجه که بیشتر حالت جدلی دارد، مطرح شده است.
ب) بر طریق خاصه امامیه در این گفتار نیز پنج وجه ارائه شده است؛
وجه اول بـر حکیمانه بودن همه افعال الهی تأکید دارد و پرسش از چرایی و فایده را بی موقع و نابه جا می شمارد. وجوه چهارگانه بعدی بر فرمایشات امامان تکیه دارد
۱ . پی جویی چرایی غیبت ممنوع است
۲. حکمت غیبت جز بعد از ظهور آن حضرت برای عموم مردم ظاهر نخواهد شد؛
٣ و ٤ . خوف قتل و رهایی از بیعت با ستمگران از جمله حکمتهای غیبت است که خود امامان برای اقناع و اسکات مخاطبان مطرح کردند اگرچه سرّ حقیقی و تمام وجه حکمت
غیبت همچنان پوشیده است .
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
بررسی تحلیلی علل رفتاری صبر حضرت زهرا علیهاالسلام هنگام مصیبت
بررسی علل اعتراض حضرت فاطمه (سلام الله علیها) از منظر صحیح بخاری
ثبت دیدگاه