سید محمدتقی موسوی اصفهانی

شهید آیت الله موسوی اصفهانی (۱۳۰۱ – ۱۳۴۸ ق) معروف به صاحب مکیال، فقیه، ادیب، خطیب و از مجتهدان شیعه در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان سید ابوالقاسم دهکردی بود. او از شیفتگان و دلباختگان حضرت ولی عصر (عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه‌)‌ بود و بنا بر آنچه در کتبش آورده تشرفاتی به محضر آن حضرت داشته است.

کتاب «مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم» معروفترین اثر اوست.

ولادت

سید محمدتقی فرزند سید عبدالرزاق موسوی اصفهانی، معروف به «فقیه احمدآبادی»، در شب‌ جمعه ۵ جمادی الاولی ۱۳۰۱ ق. در اصفهان در خانواده‌ای اهل علم و فضیلت که نسل‌ اندر نسل از عالمان دین بودند به دنیا آمد.

تحصیل و اساتید

سید محمدتقی موسوی اصفهانی نزد جمعی از علمای اصفهان به کسب فیض پرداخته و یا اجازه دریافت نمود تا این که به مقامات عالیه علم و اجتهاد رسید. از جمله اساتید ایشان عبارتند از:

میرزا عبدالرزاق موسوی (پدرش)،

سید ابوالقاسم دهکردی،

حاج میرزا بدیع درب امامی،

آخوند ملا محمدحسین فشارکی،

حاج میر محمدصادق خاتون‌آبادی،

آخوند ملا عبدالکریم گزی،

آخوند ملا محمد کاشانی،

سید محمود کلیشادی،

حاج آقا منیرالدین بروجردی.

آثار و تألیفات

سید محمدتقی اصفهانی در دوران عمر کوتاه اما پربرکتش حدود هفده جلد کتاب و رساله نگاشت که از میان آنها چهار جلد پیرامون حضرت مهدی (علیه‌السّلام) و غیبت و انتظار و وظایف منتظران می‌باشد.

مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، که در سن سی سالگی به فرمان امام عصر (عجل الله تعالی فرجه) این اثر ارزشمند را درباره آن حضرت و وظایف منتظران و دعا برای آن وجود شریف آغاز کرد و تا پایان عمر به تحقیق و تکمیل آن اهتمام و اشتغال داشت.

ابواب الجنّات فی آداب الجمعات یا آداب الجمعات و ابواب الجنان، که در بیست و پنج سالگی نوشته است؛

انیس المتفرّدین؛

ایضاح الشّبهات، که در پانزده سالگی نوشته است؛

بساتین الجنان، در معانی و بیان؛

تحفة المتادّبین، در نحو؛

تذکرة الطّالبین، در شرح آداب المتعلّمین؛

ترتیب الطّلاب، در نحو؛

تعادل و تراجیح؛

تفسیر قرآن؛

توضیح الشّواهد؛

حواشی بر شرح الخبیص؛

دیوان اشعار، با تخلّص شرعی و تقی؛

سراج القبور، در آداب نماز شب؛

شرح مختصر بر کتاب تصریف؛

شرح نصاب الصبیان، که در ۱۶ رجب ۱۳۱۰ ق. در ۱۰ سالگی تالیف نموده است؛

ضیاء المنیر، در صرف؛

کنز الغنائم، در فضیلت دعا و نماز جهت حضرت قائم (علیه‌السّلام)؛

محاسن الآداب، در نحو؛

نور الابصار، در فضیلت انتظار؛

وظیفة الانام فی زمن غیبة الامام (عجل‌اللَّه‌تعالی‌فرجه‌).

فعالیت‌ها و ویژگی‌ها

آیت الله سید محمدتقی اصفهانی در مسجد امامزاده اسماعیل اصفهان اقامه جماعت می‌نمود و تدریس می‌کرد.

او از شیفتگان و دلباختگان حضرت ولی عصر (عجل‌اللّه‌تعالی‌فرجه‌)‌ بود.

طبع شعر نیز داشت و اشعاری از او موجود می‌باشد. نمونه‌ای از اشعار او چنین است:

گرم نصیب شود یک نظر به روی حبیب * نثار او بنمایم روان به رغم رقیب

به پای خود، اگرم بوسه‌ای روا دارد * نهم به تارک شاهان، ز حشمت و زیب

غم فراق و دل پر ز خون و اشک بصر * مرا ز روز ازل این سه چیز گشته نصیب

علامه موسوی اصفهانی معتقد به برگزاری جشن و سرور به مناسبت ایام ولادت امام زمان (علیه‌السّلام) بود و از وی نقل شده است که: «چراغانی نیمه شعبان را من رواج دادم؛ با خود گفتم چرا برای تولد شاه جشن بگیرند ولی برای تولد حجت خدا امام زمان که همه کاره هستند جشن نگیریم». از این رو برای تولد امام زمان جشن می‌گرفت و از علما دعوت می‌کرد و در آن شب سخنرانی می‌کرد.

محور منبرها و فعالیت‌هایش درباره حضرت ولی عصر بود.

به اطرافیان خود نیز سفارش می‌کرد که محور منبرهایتان را امام زمان قرار دهید.

تشرف به محضر امام زمان:

نگاهی کوتاه و گذرا بر زندگانی سید محمدتقی موسوی اصفهانی و قضایای تشرفات ایشان، بیانگر این است که آن سید بزرگوار مورد عنایت و کرامت حضرات معصومین (علیهم‌السّلام) به ویژه حضرت مهدی (علیه‌السّلام) بوده و او نیز ارتباطی وثیق و اتصالی عمیق با ساحت مقدس مهدوی (علیه‌السّلام) داشته است.

فقیه احمدآبادی بنا به آنچه که در مقدمه «مکیال المکارم» آورده، انگیزه تالیف کتاب خود را چنین می‌نویسد: «ما نمی‌توانیم حقوق آن حضرت را ادا نماییم و شکر وجود و فیوضاتش را آن‌طور که شایسته است به جای آوریم. [پس] بر ما واجب است آن تعداد از ادای حقوق آن حضرت را که از دستمان ساخته است انجام دهیم، و بهترین امور در زمان غیبت، انتظار فرج آن بزرگوار و دعا کردن برای تعجیل فرج او، و اهتمام به آنچه مایه خشنودی آن جناب و مقرب شدن در آستان او است. و من در باب هشتم کتاب “ابواب الجنّات فی آداب الجمعات” هشتاد و چند فایده، از فوائد دنیوی و اخروی دعا کردن برای فرج آن حضرت (علیه‌السّلام) را ذکر کرده بودم، اما بعد به فکر افتادم که کتاب جداگانه‌ای در این‌باره بنگارم که آن فواید را در برگیرد و به سبک جالبی آن را به رشته تحریر درآوردم. اما حوادث زمان و رویدادهای دوران و ناراحتی‌های بی‌امان، مانع از انجام اینکار می‌شد، تا این که کسی را در خواب دیدم که با قلم و سخن نتوان او را توصیف نمود؛ یعنی مولا و حبیب دل شکسته‌ام و امامی که در انتظارش هستیم او را به خواب دیدم که با بیانی روح انگیز چنین فرمود: “این کتاب را بنویس و عربی هم بنویس و نام آن را مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم (علیه‌السّلام) بگذار!”. پس همچون تشنه‌ای از خواب بیدار، و در پی اطاعت فرمانش شدم… ».

وفات

مرحوم آیت الله سید محمدتقی اصفهانی، سرانجام در سن ۴۷ سالگی در شب سه‌شنبه ۲۵ ماه رمضان سال ۱۳۴۸ ق. پس از انتقال به بیمارستان مرسلین انگلیسی در اصفهان وفات یافت و یا به قول برخی از بستگان آن مرحوم به دست یکی از افراد فرقه بهائیت که متصدی بیمارستان بود مسموم شد و به شهادت رسید و در تخت فولاد در “تکیه‌ سلدات احمدآبادی” مدفون گردید.

منابع

اعلام اصفهان، سید مصلح‌الدین مهدوی، ج۲، ص۲۳۸-۲۴۰.

پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، برگرفته از مقاله “سید محمدتقی موسوی اصفهانی”.

منبع:ویکی اهل بیت^{(علیهم السلام)} دانشنامه اسلامی

شجاعت وصف ناپذیر امام حسن علیه السلام در دفاع از امامت و ولایت

تنها «امیرالمؤمنین» تاریخ!