پیشنشست تخصصی «تبلیغ نوین دین» با محوریت ظرفیتهای تبلیغی هند برگزار شد
کارشناسان در بنیاد بینالمللی امامت بر ضرورت برنامهریزی راهبردی، سرمایهگذاری تربیتی و بهرهگیری از ظرفیتهای منحصربهفرد شبهقاره در تبلیغ بینالمللی تأکید کردند.
در آستانه برگزاری همایش بینالمللی «تبلیغ نوین دین»، بنیاد بینالمللی امامت میزبان نشستی تخصصی با حضور جمعی از مدیران، کارشناسان و مبلغان بینالمللی شد. محور اصلی این نشست، واکاوی تجربیات موفق، ظرفیتهای کلان و الگوهای مؤثر تبلیغی در شبهقاره هند با نگاهی به آینده تبلیغ دین در عرصه جهانی بود. در این جلسه، هند نه به عنوان یک منطقه جغرافیایی، بلکه به عنوان یک «پایگاه تمدنی ریشهدار» و «قطب آیندهساز» برای تبلیغ تشیع معرفی شد.
بنیاد بینالمللی امامت، روز یکشنبه ۳۰ آذر ۱۴۰۴، میزبان پیشنشست تخصصی همایش بینالمللی «تبلیغ نوین دین» بود. این نشست با عنوان «روششناسی و نقش مبلغان هندی در نشر تشیع» و با حضور حجتالاسلام والمسلمینوالمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی ریاست این بنیاد، جمعی از روحانیون، مبلغان و محققان ایرانی و هندی برگزار گردید.
هدف از این نشست، فراتر از یک گزارش فعالیت، طراحی نقشه راهی راهبردی برای تبلیغ دین در جهان امروز با اتکا به تجربه دیرپا و موفق شبهقاره هند عنوان شد. سخنرانان با نگاهی تحلیلی ـ آیندهنگر به تبیین فرصتها، چالشها و الزامات این مسیر پرداختند.
هند؛ پایگاه شرقی تمدن شیعی
استاد محمدتقی سبحانی در سخنان مبسوط خود، با اشاره به قطبیشدن جهان و رقابت سنگین مکاتب فکری برای جذب مخاطب، بر لزوم برنامهریزی راهبردی شیعیان تأکید کرد. ایشان هندوستان را دارای مزیتهای نسبی بینظیری برای تبلیغ تشیع برشمردند که از جمله آنها میتوان به این موارد اشاره کرد:
گستردگی جغرافیایی و جمعیتی: میدان وسیع برای نفوذ و اثرگذاری.
پراکندگی جمعیت هندی در جهان: حضور مؤثر و کمحساسیتبرانگیز شهروندان هندی در اقصی نقاط جهان به عنوان سفیران بالقوه.
تنوع زبانی و قومی: امکان ارتباط با ملل مختلف از طریق همین تنوع درونی.
ظرفیتهای تکنولوژیک و اقتصادی: دسترسی به زیرساختهای فنی پیشرفته به ویژه در حوزه IT و هوش مصنوعی و قدرت اقتصادی.
پیشینه تمدنی و علمی ریشهدار: وجود هویت تمدنی مستحکم برای تشیع در هند که آن را از اتهامات رایج در سایر نقاط جهان مصون میدارد. ایشان نمونهای از این میراث را، تاسیس «مدرسه الوعظین» برای تربیت منظم مبلغ، دهها سال قبل از اقدامات مشابه در ایران و عراق عنوان کردند.
ریاست بنیاد بین المللی امامت، در ادامه، «نگاه راهبردی به تبلیغ» را منوط به ایجاد یک «پایگاه اصیل، ریشهدار و مرجع» در شرق اسلامی (با تعریف گسترده) دانستند. ایشان سه مواجهه ضروری برای این پایگاه را برشمردند:
- مواجهه دفاعی:ساخت برج و باروی فکری و فرهنگی قوی برای مصونیت از هجمهها.
- مواجهه تبیینی:جهاد تبلیغی برای معرفی عمیق و جذاب معارف اهل بیت(علیهم السلام) به جهانیان.
- مواجهه تعاملی:خروج از انزوا و گشودن درهای گفتوگو با همه مکاتب و ادیان، که هند به دلیل ساختار خود، بستر ایدهآلی برای آن است.
ایشان در پایان بر لزوم سرمایهگذاری روی تولید محتوای نرمافزاری امروزی، تربیت مبلغان غیرحوزهای (از جمله مهندسان، پزشکان و تجار) و مهارتآموزی در ابزارهای نوین تبلیغی تأکید کردند.
تجربه میدانی و تاریخ تربیت مبلغ
حجتالاسلام والمسلمین سید محمد میان عابدی با مرور تجربه عملی حدود ۲۰ ساله در اعزام مبلغان بومی به مناطق محروم هند (از ۱۰۰ تا ۷۰۰ مبلغ)، به چند کلید موفقیت اشاره کرد:
- تبلیغ بر محور محبت و مظلومیت:تأکید بر اینکه تشیع در هند «با اشک» وارد شد، نه با شمشیر.
- تعامل فرهنگی هوشمندانه:اصلاح و جذب در فرهنگ محلی به جای تقابل و انکار.
- جاذبۀ کانونی عشق به اهل بیت(علیهم السلام):به ویژه محوریت امام حسین(علیه السلام) که حتی برای غیرمسلمانان هندی نیز جذابیت عمیقی دارد.
- استقلال مالی و مشارکت مردمی:ایشان تصریح کردند که با پشتوانهسازی از خیرین محلی (از جمله هندیهای متمول خارج از کشور) و عدم وابستگی به نهادهای خاص، امکان تداوم کار فراهم شده است. ایشان خاطراتی میدانی از تأثیرگذاری حتی یک ماه ضیافت افطاری عمومی در تغییر نگران سربازان در کشمیر نقل کردند.
حجتالاسلام والمسلمین مهدی اسفندیاری با نگاهی تاریخی، سابقه تبلیغ سازمانیافته در شبهقاره را مرور کرد. ایشان نقش تجار مومن در بسترسازی و سپس نقش مدرسه علمی لکهنو به ویژه در دوران آیتالله سید دلدار علی نقوی (مجددالشریعه) را در ایجاد «سازمان تبلیغ» برجسته دانستند. نقطه اوج این روند، تأسیس «مدرسه الوعظین» در سال ۱۲۹۸ شمسی (۱۹۱۹ میلادی) بود که به صورت نظاممند، طلاب را پس از فراگیری دروس حوزوی، به مدت سه سال در فنون مناظره، کلام و اصول فقه تربیت و سپس برای دو سال به مناطق مختلف اعزام میکرد. ایشان این الگو را همچنان قابل احیا و الگوبرداری دانستند.
میراث علمی و موقعیت کنونی
حجتالاسلام والمسلمین سید معراج مهدی رضوی بر شاخصههای علمای هندی در جذب مردم تأکید و زبان مشترک اردو (و پیشتر فارسی) را به عنوان عامل وحدت بخش شیعیان با وجود تنوع زبانی بسیار در هند معرفی کردند.
حجتالاسلام والمسلمین محمد رضائی آدریانی نیز به تحلیل SWOT (قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیدها) در روش تبلیغ مبلغان هندی در مقایسه با مبلغان دیگر مناطق پرداخت.
حجتالاسلام والمسلمین مهدیپور با اشاره به سفر خود به هند، بر غنای بینظیر کتابخانهها و میراث خطی شیعی در این کشور تأکید کردند. ایشان تلاشهای عالمانی مانند سید حامد حسین (صاحب «عبقات الانوار») را که برای دسترسی به یک نسخه خطی ماهها خدمتکاری کردند، نمادی از عشق و ایثار در راه علم دانستند. ایشان همچنین خاطرنشان کردند که بسیاری از منابع کتاب «الغدیر» علامه امینی از هند بوده و هنوز گنجینههای ناشناختهای در کتابخانههای هند وجود دارد.
نشست پیشروی همایش بینالمللی «تبلیغ نوین دین»، با این پیام به کار خود پایان داد که شبهقاره هند با ترکیبی بیبدیل از پیشینه تمدنی، نیروی انسانی فراوان، تنوع درونی، ظرفیت تکنولوژیک و تجربه موفق تبلیغ تعاملی، میتواند به کانون راهبردی برای طراحی و اجرای تبلیغ نوین دین در سطح جهانی تبدیل شود. تحقق این امر اما منوط به خروج از نگاه جزیرهای، برنامهریزی جمعی، سرمایهگذاری هوشمند و تربیت نسل جدیدی از مبلغان مسلط به زبان جهانی و ابزارهای ارتباطی روز است.
این مراسم به صورت زنده از طریق پلتفرک گوگل میت پخش شد. همایش اصلی «تبلیغ نوین دین» در آیندهای نزدیک برگزار خواهد شد.
ثبت دیدگاه