خانه اَمن معاویه و قتلهای زنجیره‌ای فرزندان خلیفه
پس از همه تلاش ها و زیر پانهادن بسیاری از ارزشهای اسلامی از جمله حرمت اهل بیت رسول الله بالاخره ریاست و حکومت بر امت اسلامی به دست ابوبکر افتاد اما هنوز چند صباحی نگذشته بود که خبر مرگ ابوبکر مدینه را لرزاند!!!
جای تعجب است همه آن کشتارها، تهدیدها و تلاش ها تنها برای دو سال حکومت بود؟ باورکردنی نیست!
محققان تاریخی نظریه ترور ابوبکر را مطرح کرده اند![۱] به راستی چه کسی ابوبکر را کشت؟!!! چرا او را کشتند؟ و چگونه کشته شد؟
چرا خود خلیفه دوم عمر و فرزندان او همیشه از ناحیه حزب اموی و شام در حاشیه امن هستند ولی ابوبکر و فرزندانش مرموزانه کشته می شوند؟!!!
فعلا در این نوشتار به دنبال کشف عامل قتل های زنجیره ای فرزندان خلیفه اول هستیم.
محمد بن ابی بکر
…نیروهای معاویه، محمد را دستگیر کردند بسیار تشنه بود از آنان آب خواست گفتند به خدا قسم قطره ای آب به تو نخواهیم داد. تو را می کشیم تا خداوند تو را از آبهای جهنم سیراب کند… محمد پاسخ داد.. گفتند می دانی با تو چه کار می کنیم؟ تو را داخل شکم الاغی می گذاریم سپس می سوزانیم. محمد گفت چیز تازه ای نیست چقدر از اولیاء خداوند بودند که به طرز فجیع آنان را کشتید… من امید دارم که خداوند این آتش را بر من سرد و گوارا کند همانگونه که برای ابراهیم خلیلش این گونه نمود. امید دارم خداوند این آتش را بر تو و بر امام تو یعنی معاویه و عمروعاص قرار دهد… قاتل، دیگر طاقت شنیدن سخنان حکمت آمیز محمد را نیاورد جلو آمد و سر محمد را مظلومانه با لب تشنه از تن جدا کرد. دژخیمان معاویه به این قتل رضایت نداد و سپس بدن نازنین این صحابی و یاور امیرالمؤمنین علیه السلام را در شکم اُلاغ مُردهای گذاردند و به آتش کشیدند.
وقتی این خبر به عایشه رسید بسیار اندهگین شد و همواره پس از نمازهایش معاویه و عمروعاص را لعنت و نفرین می کرد.[۲] … و روز به روز عایشه از معاویه کینه بیشتری به دل می گرفت.
عبدالرحمن بن ابی بکر
… معاویه از خواندن نامه والی خود مروان در مدینه به شدت عصبانی شد و نامه ای برای او نوشت که از اهل حجاز برای یزید بیعت بگیرد.
وقتی نامه معاویه به مروان رسید به منبر رفت و گفت: بر اساس سنت ابوبکر، رفتار می کنیم. امیرالمومنین معاویه پیر شده … و نگران است که مبادا مرگش فرا رسد و مردم مانند گوسفندانی بدون چوپان رها شوند. اکنون این فرصت پیش آمده که امامی برای مردم منصوب کند و شکی نیست که او فرزند خود یزید را برای به امامت گمارد.
با شنیدن این سخن، ناگهان عبدالرحمن بن ابی بکر بر سر مروان فریاد کشید و گفت تو دروغ گفتی! معاویه هم دروغ گفت! هرگز این چنین نبوده است. شیوه پادشاهیِ رومیان و کسری ها را برای ما ایجاد نکنید که هرگاه هِرَقْل یا قیصری[۳] بمیرد هِرَقْل و قیصر دیگری در مکان او قرار می گیرد. ای مروان! چگونه است که ابابکر و عمر از جانشین ساختن فرزندان خود امتناع کردند؟! بدون شک ابوبکر همه اهل و عشیره خویش را رها ساخت و برای جانشینی خود به سوی مردی از بنی عدی روی آورد چون که او را اهل این کار می دانست ولی شماها امامت اسلامی را هِرَقْلی کرده اید!!![۴]
بخاری و دیگران نوشته اند[۵] مروان ناراحت شد و دستور داد فوری او را دستگیر کنند ولی او به درون حجره خواهرش عایشه پناه برد مأموران نتوانستند او را دستگیر کنند.
مروان با ناراحتی و برای خوار کردن فرزند ابوبکر گفت: این (عبدالرحمن بی ابی بکر) همان مردی است که خدا این آیه را در حق او نازل کرده است :
وَٱلَّذِي قَالَ لِوَٰلِدَيۡهِ أُفّٖ لَّكُمَآ أَتَعِدَانِنِيٓ أَنۡ أُخۡرَجَ وَ قَدۡ خَلَتِ ٱلۡقُرُونُ مِن قَبۡلِي و َهُمَا يَسۡتَغِيثَانِ ٱللَّهَ وَيۡلَكَ ءَامِنۡ إِنَّ وَعۡدَ ٱللَّهِ حَقّ فَيَقُولُ مَا هَٰذَآ إِلَّآ أَسَٰطِيرُ ٱلۡأَوَّلِينَ[۶]
عايشه كه اين سخنان را از درون حجره خود می شنید در اینجا به سخن درآمد و به مروان ناسزا گفت و ادامه داد: دروغ گفتی ای مروان! این آیه درباره برادرم نیست بلکه درباره فلانی نازل شده و اگر می خواستم نام او را می بردم ولی شهادت می دهم که رسول خدا صلی الله و علیه و آله پدر تو را در حالی که در صلب او بودی لعنت فرمود…. مروان هم چیزی گفت و از منبر به زیر آمد مردم شروع به گفتگو و همهمه کردند و نزدیک بود فتنه ای راه بیفتد مروان فوری به معاویه نامه نوشت و او را در جریان این اتفاق قرار داد.
معاویه برای بیعت گرفتن برای فرزندش یزید، خود رهسپار حجاز شد. او بر منبر نشست و این مسئله را به مردم عرضه داشت عبدالرحمن که از مخالفان سرسخت بیعت یزید بود همان سخنان هِرَقْلیه و قیصریه را کنایه از این که امامتِ امت، بدون صلاحیت از پدر به فرزندان نمی رسد مطرح کرد.
معاویه پس از دیدارهای عمومی به منزل خود رفت و در را به روی مردم بست. سپس به دنبال عبدالرحمن فرستاد و طی یک ملاقات خصوصی به او گفت با کدام دست و پا اقدام به نافرمانی ما می کنی؟!!! (کنایه از آنکه تو قدرت مقابله با ما نداری) عبدالرحمن پاسخ داد: امیدوارم این مخالفت برای من بهتر باشد. معاویه گفت: من تصمیم گرفته ام تو را به قتل برسانم. عبدالرحمن که دست از جان شسته بود پاسخ داد: اگر مرا بکشی خداوند تو را در دنیا مورد لعنت و در آخرت در آتش وارد می کند.[۷]
معاویه پس از آنکه دید عبدالرحمن از بیعت یزید خودداری می کند مبلغ ۱۰۰هزار درهم برای او فرستاد ولی عبدالرحمن پولها را نپذیرفت و گفت دینم را به دنیایم نمی فروشم. سپس فورا به بیرون مکه گریخت و هنوز مراسم بیعت گیری برای یزید تمام نشده بود که در نزدیکی کوهی به نام حُبِشیّ به صورت کاملا ناگهانی مُرد.[۸]
آنچه مهم است این است که معاویه کارگزار خود را مامور به بیعت گرفتن از عبدالرحمن کرد ولی او از بیعت سرپیچی کرد و نزدیک بود فتنه راه بیفتد عایشه هم در مخالفت با معاویه پشت برادرش درآمد. در مرحله دوم خود معاویه برای بیعت گرفتن آمد که برای بار دیگر با مخالفت عبدالرحمن و عایشه روبرو شد. مرحله سوم او را به قتل تهدید کرد ولی باز هم مؤثر نیفتاد. در مرحله چهارم و پایانی، عبدالرحمن را با پول تطمیع کرد ولی باز هم مخالفت کرد و به خارج از مکه رفت.
مورخان نوشته اند: او کاملا ناگهانی از دنیا رفت!!! بعضی نوشته اند خوابید و دیگر بیدار نشد.[۹]
این مرگ ناگهانی پس از این چهار مرحله بیعتگیری بسیار مشکوک است. وقتی فرضیه قتل عبدالرحمن بن ابی بکر توسط معاویه قوت می گیرد که می بینیم معاویه رسما مخالفان بیعت را تهدید به مرگ می کند و افرادی را بالای سر آنان قرار می دهد که در صورت مخالفت، آنان را بکشند.[۱۰] و عبدالرحمن را به طور ویژه از تصمیم خود مبنی بر قتل او با خبر می کند.
عایشه پس از مرگ برادرش بسیار اندوهگین بود و بر سر مزار او به مرثیه سرایی و اشک و زاری می پرداخت.
عایشه بنت ابی بکر
عايشه از بني اميه دل خوشی نداشت از زمان عثمان که شاهد فاصله گرفتن عثمان از سنت پدرش ابوبکر و عمر بود مخالفتهای خود را از حزب اموی آغاز کرد… از همین رو نخستین کسی که صحابه را بر قتل عثمان تحریض کرد عایشه بود. او می گفت: اقتلوا نَعثَلًا فقد كفر؛ این پیر احمق را بکشید زیرا کافر شده است.[۱۱] ابن ابی الحدید گفته هر کس در سیره و احادیث کتابی نوشته معتقد است که عایشه بسیار با عثمان دشمنی داشته است تا آنجا که پیراهنی از لباسهای رسول الله را در منزلش آویزان کرده بود و به هر کس داخل خانه اش می شد می گفت: این لباس رسول الله است که هنوز کهنه نشده ولی عثمان سُنّت آن حضرت را کهنه کرده است.[۱۲]
در دوران معاویه مخالفت هایش را نسبت به عملکرد معاویه ابراز میداشت و حتی معاویه را به قتل هم، تهدید میکرد. مروان می گوید: با معاویه بر عایشه وارد شدیم عایشه گفت ای معاویه! حجر بن عدی و همراهانش را به قتل رساندی آیا نترسیدی که مردی پنهان شود و تو را بکشد به خاطر اینکه برادرم (حجر بن عدی) را کشتی؟!!! معاویه پاسخ داد خیر من در خانه امنی قرار دارم.[۱۳]
مخالفتهای عایشه با معاویه هر روز بیشتر و بیشتر شد تا وقتی معاویه دست به قتل وحشیانه برادرش محمد بن ابی بکر زد. عایشه که ضربه سختی از داغ برادر خورده بود دیگر علنا انزجار خود را از معاویه نشان می داد و پس از نمازها او را لعن و نفرین می کرد.
اگرچه عایشه روزهای سختی را به خاطر قتل برادرش محمد میگذراند ولی باز دلخوش به برادر دیگرش عبدالرحمن ابن ابی بکر بود. تا وقتی که روزهای شوم بیعت گیری معاویه برای پسرش یزید آغاز شد. بالاخره عبدالرحمن هم که از مخالفان سرسخت این بیعت بود جان خود را از دست داد و عایشه تنهای تنها ماند و داغ برادرانش که همگی به دست معاویه جان خود را از دست داده بودند او را رنجور میساخت.
عایشه نیز مانند برادرش عبدالرحمن در مقابل بیعت برای یزید ساکت ننشست و مخالفت خود را با این بیعت اعلان کرد. معاویه که خود برای بیعت ستاندن برای یزید به مدینه آمده بود نزد عایشه رفت. عایشه پس از حمد خدا و درود بر پیامبر سیره ابوبکر و عمر را به معاویه متذکر شد که آنان پسرانشان را خلیفه خود نکردند و او را بر اقتدا به شیخین تحریض کرد. سپس از یزید یاد کرد و رذالت ها و خباثت های یزید را یادآور شد. معاویه با زیرکی گفت درست است ولی مسئله امامت یزید، چیزی است که قضای خداوند به آن تعلق گرفته و مردم نقشی ندارند. مردم به بیعت با او تن در داده اند… سپس با تعریف و تمجید از نزد عایشه بیرون رفت.[۱۴] او به خوبی میدانست مخالفت عایشه با یزید چه مانع بزرگی بر سر راه حکومت یزید است. از این رو نقشه قتل او را در سر می پرورانید چون معاویه قصد داشت که تمام مخالفان بیعت یزید را از سر راه بردارد. ولی محبوبیت و جایگاه عایشه این اجازه را به معاویه نمی داد که آشکارا او را به قتل برساند لذا در ظاهر به او احترام می گذاشت. ولی نقشه ای ریخت تا عایشه را به حضور خود دعوت کند و آنجا کار او را یکسره کند. دستور داد چاهی کَندند و درون آن آهک ریختند و روی آن را پوشانیدند وقتی به حضور معاویه رسید درون چاه افتاد و آنقدر اذیت کشید تا از دنیا رفت. اگرچه منابع معروف اهل سنت این واقعه را مخفی نگه داشتند ولی منابعی از این راز پرده برداشته و آن را افشا کرده اند.[۱۵]
در هر صورت حتی اگر این مرگ را نپذیرفتیم عایشه به خاطر اذیت و آزاری که از معاویه دیده بود و داغ برادران می مرد کما اینکه نوشته اند پس از گذشت اندک زمانی از مرگ برادرش عبدالرحمن در سال ۵۹ از دنیا رفت.[۱۶]
پس از مرگ عایشه معاویه هیچ ناراحت نبود و عبدالله بن عمر را که به خاطر مرگ عایشه گریه کرده بود سرزنش کرد.[۱۷]
به هر روی فرزندان ابوبکر همگی قربانی سلطنت معاویه و یزید شدند. سلطنتی که نه بر پایه سنت رسول الله بنا شد و نه حتی بر اساس سنت شیخین، بلکه تفرعنی بود که معاویه آن را تاسیس کرد و به پای آن خون هایِ پیدا و پنهانِ بسیاری را بر زمین ریخت.
این پرسش بسیار ذهن انسان خردمند را آزار می دهد که چرا اهل تسنن با وجود آن که معاویه قاتل فرزندان ابوبکر، امام اول آنان است ولی باز هم برخی از معاویه جانبداری می کنند؟!
[۱] . ر.ک: اغتیال الخلیفة ابی بکر، نجاح الطائی
[۲] . تاریخ طبری، ۵ / ۱۰۴ و ۱۰۵ ؛ ابن الاثیر، الکامل فی التاریخ، ۲ / ۷۰۹ ؛ ابن کثیر دمشقی، البداية والنهاية، ۷ / ۳۱۴٫
[۳] . هِرَقل (به کسر هاء و فتح راء و سکون قاف معرب هراقلیوس و هراکلیوس) هراکلیوس امپراتور بیزانس (روم شرقی) بوده و در عصر ظهور اسلام بر ملت روم و شامات حکومت می کرده است. پدر او نیز هراکلیوس نام داشت. گفته شده چنانچه در این زمان به پادشاهان روم قیصر گفته می شود در زمانهای قدیم به آنان هرقل می گفته اند.
[۴] . سبط ابن الجوزی، مرآة الزمان، ۷ / ۳۵۶ ؛ ابن أبي الدنيا، الإشراف، ص ۲۱۸ ؛ ابن الاثیر، الكامل في التاريخ، ۳ / ۱۰۰٫
[۵] . صحیح بخاری ذیل تفسیر آیه ۱۷ سوره احقاف، ۶ / ۱۳۳؛ تفسير ابن عطية، ۵ / ۹۹٫
[۶] . احقاف/۱۷٫
[۷] . تارخ طبری، ۵ / ۳۰۴٫
[۸] . قرطبی، الاستیعاب، ۲ / ۸۲۵ و ۸۲۶ ؛ ابن کثیر دمشقی، البداية والنهاية، ۸ / ۸۹٫
[۹] . ابن حجر عسقلانی، تهذیب التهذیب، ۶ / ۱۴۷٫
[۱۰] . سبط ابن الجوزی، مرآة الزمان، ۷ / ۳۵۹٫
[۱۱] . تاریخ طبری، ۴ / ۴۵۹ ؛ سبط ابن الجوزی، مرآة الزمان، ۶ / ۱۳۴ ؛ ابن الاثیر، الكامل في التاريخ، ۲ / ۵۷۰٫
[۱۲] . ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ۶ / ۲۱۵٫
[۱۳] . بخاری، تاریخ الاوسط ۱ / ۹۵٫
[۱۴] . سبط ابن الجوزی، مرآة الزمان، ۷ / ۳۵۷٫
[۱۵] . رشید الدین همدانی، جامع التواریخ، ۲ / ۱۲۱۸ ؛ خواندمیر، تاریخ حبیب السیر، ۱ / ۴۲۵٫
[۱۶] . ابن حجر عسقلانی، الإصابة في تمييز الصحابة، ۴ / ۲۷۶٫
[۱۷] . ابن خلکان، وفيات الأعيان، ۳ / ۱۶٫
فضیلت تراشی برای معاویه در ساخت احادیث صلح امام حسن علیه السلام
ثبت دیدگاه