با امامان در ماه رمضان
شرح واره‌ای بر فرازهای امام شناسی دعای افتتاح
{اللّهُمَّ وَصَلِّ عَلَى عَلِيٍّ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ}
صلوات بر امیر همه مؤمنان
دومین درخواست برای صلوات الهی در این دعا، درخواست صلوات از سوی خداوند بر حضرت علی علیه السلام است. کسی که در قرآن با القاب مختلفی معرفی شده همچون اولی‌الامر، صادق، خیر البریة، هادی، نفس الرسول، صالح المؤمنین و صاحب ولایت الله.
در این دعا اولین لقب معرفی ایشان، امیرالمؤمنین است.
معنای امیرالمؤمنین
امیرالمؤمنین متشکل از دو واژه امیر و مؤمنین است. امیر از واژه امر به معنای فرمان و دستور بوده(معجم مقاییس اللغة، ج۱، ص۱۳۷) و امیر به معنای صاحب فرمان و حاکم است.( لسان العرب، ج۴، ص۳۱) مؤمنین نیز به معنای افراد دارای ایمان بوده و با وجود الف و لام بر همه مؤمنان دلالت دارد.
روایاتی وجود دارد که امیرالمؤمنین را به گونه دیگری معنا کرده که این لقب برای حضرت علی به جهت آن است که علم الهی از طریق ایشان به همه مؤمنان منتقل می شود نامگذاری شده است (کافی، ج۱، ص۴۱۲).
کاربرد لقب امیرالمؤمنین
به باور شیعه این واژه مخصوص حضرت علی علیه السلام است و برای دیگر معصومان به کار نمیرود.
این لقب حتی برای پیامبر که از امیرمؤمنان رتبه ای بالاتر دارد و یا امام زمان در زمان ظهور به کار نمی رود در حالی که در آن زمان حضرت ولی عصر به معنای واقعی امیر همه مؤمنان است ولی برای ایشان به کار نمیرود.
زمان نامگذاری
این لقب به تصریح روایات از سوی خدای متعال بوده و این عنوان از سوی خداوند به امیرمؤمنان اعطاء شده است.
وقتی راوی از امام باقر علیه السلام می پرسد چه زمانی نام امیرالمؤمنین بر حضرت علی علیه السلام اطلاق شده حضرت پاسخ می دهد این نام در عالم ذر به امیرمؤمنان اعطاء شده است (کافی، ج۱، ص۴۱۲).
وظیفه همه انسان ها بوده در عالم ذر در کنار اظهار اقرار به ربوبیت پروردگار و رسالت پیامبر مکرم صلی الله علیه و آله، به ولایت حضرت امیر با عنوان امیرالمؤمنین اقرار بورزند(تفسیر فرات کوفی، ص۱۴۷).
اولین زمان که این لقب در میان مردم برای حضرت علی به کار رفت بر طبق گزارش های مختلف در زمان رسول خدا و توسط شخص ایشان بوده است.
رسول خدا در غدیر خم به همه مسلمانان سفارش کرد که با علی بن ابی طالب با واژه امیرالمؤمنین سلام دهند و بیعت کنند(تفسیر عیاشی، ج۲، ص۲۶۸؛ کافی، ج۱، ص۲۹۲؛ الارشاد، ج۱، ص۴۸).
اطلاق این واژه بر حضرت علی علیه السلام در عصر پیامبر موضوعی شناخته شده بوده است.
افرادی همانند ام سلمه(تفسیر فرات کوفی، ص۵۱۰)، انس بن مالک (تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۰۳)، عایشه(المناقب، ابن مردویه، ص۴۲)، بریده اسلمی (تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۳۰۳) و ابوذر (الارشاد، ج۱، ص۴۷) این واژه را در زمان پیامبر بر حضرت علی اطلاق کرده است.
ثبت دیدگاه