چکیده مقاله«بازشناخت سیره نگاران شیعی و بررسی عوامل رشد نگارش سیره نبوی (ص) در بین شیعیان در قرن سوم و چهارم هجری»
نگارش سیره نبوی، از جمله علایق نگارشی مسلمانان در قرون نخستین اسلام به شمار می رود که همواره تحت تأثیر عوامل و زمینه های تاریخی گوناگون بوده است.
مسئله مورد توجه در تحقیق حاضر، بررسی کتب سیره نبوی و شخصیت شیعیان سیره نگار در قرون سوم و چهارم و میزان تأثیرپذیری از دستگاه عباسیان در زمینه های اجتماعی و فرهنگی است.
انتخاب این بازه زمانی، به دلیل اهمّیت تعدد سیره نویسی نبوی در این دوره است که بعدها منبعی برای ارجاعات نویسندگان پسین گردید.
مقاله حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که چه عواملی در قرن سوم و چهارم، در رشد سیره نگاری نبوی در بین شیعیان تأثیرگذار بوده است.
یافته های پژوهش نشان می دهد اقدامات و نگرش های برخی خلفای عباسی از جمله مأمون، معتصم و واثق در سال های ۱۹۸ تا۲۳۲ق، که در عصر اقتدار و اوج قدرتمندی بودند، توانست فضای مناسبی برای نویسندگان سیره فراهم سازد و این حاکی از رشد فرهنگ و تمدن در این دوران است.
از سویی دیگر، دوران حکومت آل بویه، نقش بسزایی در رونق و جذب عالمان و نویسندگان داشته و حمایت آنان، باعث نشر بیشتر کتب و ترویج فرهنگی در قالب مذهبی است.
در این میان شورش ها و جدال های سیاسی و نیز نفوذ ترکان در قلمرو خلافت عباسی، تأثیر مهمی در ضعف و افول تمدن و فرهنگ اسلامی نهاد و پایه های حکومت را سست کرد و سرانجام، سرنگونی آن را سرعت بخشید.
مقدمه
از میان زیرشاخه های تاریخ اسلام سیره نگاری به عنوان یکی از شاخه های کهن، حجم بسیار گسترده ای را حول محور پیامبر و اهل بیت به خود اختصاص داده و از جایگاه والایی در تاریخ اسلام برخوردار است.
به سبب جایگاه پیامبری در تاریخ اسلام و توصیه قرآن به اسوه قراردادن آن حضرت مسلمانان کوشیدند سیره و رفتار پیامبر را ثبت و ضبط کنند.
سیره نگاری با موضوع پیامبر به صورت گسترده در محافل علمی و تحلیلی نگارش یافته است؛ اما تا کنون با نگرش تطوری به تفصیل بررسی نشده است.
نوشتار حاضر درصدد پاسخ به این پرسش است که کتب سیره که درباره پیامبر در قرنهای سوم و چهارم هجری نگاشته شده، چه تحولات و دگرگونی هایی را در برداشته است؟
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
ثبت دیدگاه