دیدار نماینده آیت الله العظمی سیستانی با مدیران و اساتید بنیاد بین المللی امامت ارتباط معراج رسول الله (ص) با ولایت امیرمؤمنان علی (ع) براساس دلالت سیاق آیات اولیه سوره نجم بررسی فضایل علوی(ع) در معراج پیامبر اکرم(ص) در منابع اهل سنت چه فضائلی دربارۀ علی(ع) از زبان عایشه نقل شده است؟ رفتارشناسی سیاسی تطبیقی عایشه زوجه پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم در دوره خلافت امیرمؤمنان علی علیه السلام بر پایه نامه ها امامت امام حسن مجتبی علیه السلام از منظر روایات گذرى در نصوص امیرالمؤمنین بر امامت امام حسن مجتبى علیه السّلام شخصیت قرآنی و کریمانه امام حسن (ع) تحلیل و بررسی رویکرد شیخ طوسی در تفسیر آیات «امامت» و «ولایت»
ويلفرد مادلونگ، خاورپژوه آلماني، مسئلة جانشيني پيامبر اکرم صلي الله عليه و آله و سلم را در کتاب «جانشيني محمد صلي الله عليه و آله و سلم» بررسي کرده است. ديدگاه وي نسبت به ديگر خاورپژوهان، اگرچه منصفانه و عالمانه است، اما با نگاهي برونديني و با تکيه بر منابع و روش اهلسنت و ديگر مستشرقان، به بررسي ابعاد شخصيت و رفتارهاي سياسي و اجتماعي اميرمؤمنان علي عليه السلام در بستر تاريخي آن پرداخته و ديدگاههايي ارائه کرده که با مباني اعتقادي و گزارههاي تاريخ تشيع و اهلبيت عليهم السلام سازگاري ندارد.
اماميه در مباحث کلامي خود، بر 5 آيه اولي الامر، تطهير، ولايت، مودت و مباهله تاکيد دارند. بررسي تطبيقي تفاسير اماميه و زيديه از آغاز تا پايان عصر آل بويه در نيمه سده پنجم، از اين آيات و شناخت شباهت ها و تفاوت هاي تفسيري آنها، مساله اصلي اين مقاله است و دامنه آن به تفاسير ابوالجارود، مقاتل بن سليمان، قمي، حبري، فرات کوفي و شيخ طوسي محدود شده که در سه دوره اوليه (تا سال 150هجري)، مياني(تا پايان غيبت صغري در 329هجري) و پاياني(دوره آل بويه) طبقه بندي خواهد شد. در ابتدا مشخص شد که تفسير مقاتل کمترين شباهت را به تفاسير شناخته شده زيدي و اثني عشري دارد و از اين رو در نتايج به دست آمده در نظر گرفته نخواهد شد.
گرچه امام رضا( (183ـ203ق) توانست از فضای به دست آمده عصر خود، به بهترین وجه استفاده نماید، اما ظهور جریانهای قدرتمند شیعی مخالف امام ع و مشغول شدن امام ع به موضعگیری در برابر آنها، تا حد زیادی جلوی شتاب حرکت امام ع را گرفت.در یک گونهشناسی میتوان این جریانهای درون شیعی را به غالیان، زیدیه، اسماعیلیه، فطحیه و واقفیه تقسیم کرد که به جز گروه اخیر، فرقههای دیگر قبل از این دوره پدید آمده بودند و در این دوره کم و بیش به فعالیتهای خود ادامه میدادند.
حدیث دوات و قلم و ماجرای روز پنجشنبه، از فرازهای مهم تاریخ زندگی پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله و از دلایل امامت و ولایت امام علی بن ابیطالب علیهالسلام است. رسول خدا صلیاللهعلیهوآله در آن روز، تصمیم داشت آنچه را که در طی حدود بیست سال در مورد امامت و خلافت علی علیهالسلام و فرزندان ایشان به صورت شفاهی بیان داشته بود، به صورت سندی مکتوب درآورد تا تضمینکننده هدایت و وحدت امت اسلامی پس از ایشان باشد. اما مخالفان امامت علی علیهالسلام که به هدف پیامبر صلیاللهعلیهوآله پی برده بودند، با توهین به ساحت مقدس پیامبر صلیاللهعلیهوآله و برهم زدن آن جلسه، از نوشتن نامه آن حضرت جلوگیری کردند.
مسئله این پژوهش، واکاوی ارکان و شاخص های آموزه امامت در روایات رضوی و هدف از آن، ارائه چارچوب مناسبی برای تبیین آموزه امامت است تا بر اساس آن، مخاطبان به نگرشی جامع و روشن تر دست یابند. بدین منظور، با روش توصیفی- تحلیلی، در قالب برجسته ترین دغدغه های فکری انسان شامل حکیمانه بودن خلقت، بهره مندی از راهنمایان حقیقی و مرجع کسب رضایت پایدار و تامل در سه سئوال بنیادین درباره آموزه امامت شامل حکمت، ویژگی های برجسته و لوازم تحقق کامل آثار وجودی آن، به تحلیل روایات مربوطه پرداخته شده است.
بحث از امامت به ویژه امامت امام زمان(عج) یکی از مباحث مهم و اساسی در مذهب شیعه است، به گونه ای که آن چه شیعه را از دیگر مذاهب اسلامی متمایز می سازد، همان اعتقاد به تولد و وجود امام زمان(عج) است. یکی از مسئولیت های خطیر شیعیان، دفاع از این اعتقاد پایه ای است و یکی از راه های دفاع از این اعتقاد، تمسّک جستن به روایاتی است که امامت اخوین را بعد از امام حسن و امام حسین(علیهم السلام) جایز نمی داند. از دیرباز، افرادی بوده اند که همواره با شبهه های بی اساس، وجود و تولد این آفتاب عالم تاب را زیر سؤال برده اند.
دوستی و پذیرش تفکر اهل بیت(ع)، از گذشته های دور در شهرهای مختلف ایران تردیدناپذیر است. با اینکه در قرن سوم، فضای غالب ایران با جریان عمومی اسلامی همسو بود، اما رگه های تشیع در شهرهای مختلف ایران قابل توجه است. اندیشمندانی در این شهرها، مسائل روز خود را از امام می پرسیدند و مشکلات خود را مرتفع می کردند. نامه نگاری، از روش هایی متداول آن زمان و مورد استفاده یاران امام هادی(ع) برای بهره گیری از دانش آن امام(ع) بود.
شهر حله از آن زمان که به دست سیفالدوله امیر بنیمزید در سالهای 439 تا 495 قمری بنیانگذارده شد، مرکز شیعیان، فقیهان، دانشمندان و شاعران دلباختۀ شیعی بوده است.شهر بغداد در حملۀ هلاکوخان به عراق، به تصرف مغولان درآمد و تاراج گردید. در این میان، شهر حله با تدبیر و حرکت سنجیدۀ علمای بیداردل و تدبیرگر، از هجوم وحشیانة مغولان در امان ماند و به دلیل امنیت حاکم بر شهر و حضور عالمان، فقیهان و دانشمندان پرآوازه، مرکزیت علمی بغداد به حوزۀ حله سپرده شد و این حوزه در طول قرنهای ششم تا نهم قمری مرکز حوزههای شیعه نام گرفت.
میان بسیاری از باورهای کلامی و جهت گیری ها و مناسبات اجتماعی و سیاسی در تاریخ اسلام، رابطه ای انکارناپذیر یافت می شود. بر همین اساس، ائمه(ع) در طول دوره حدود 250 سال حضور خود در میان مردم و در شرایطی که فاقد ابزار معمول و اهرم متعارف اعمال قدرت و حاکمیت - از جمله قدرت سیاسی و نظامی- بودند، با عرضه نظریه «امامت منصوص» به جای مدل رایج امارت و خلافت در جامعه اسلامی و در قالب یک جهت گیری کلامی، زمینه تعمیق نفوذ و گسترش اثربخشی و اقتدار خود را در عرصه مناسبات اجتماعی و سیاسی فراهم نمودند.
مرحوم آیه الله شیخ علی نمازی شاهرودی از دانشمندان بزرگی است که در تبیین عقاید شیعه - از جمله موضوع امامت-گامهای موثری برداشته است.نویسنده در مقاله حاضر، به معرفی کتاب اثبات ولایت و دو رساله «نورالانوار» و «علم غیب» ایشان همت گماشته است. وی در راستای این هدف، پس از ارائه شرح حال مختصری از نویسنده کتاب و آثار وی، اطلاعات مبسوطی را درباره کتاب مورد نظر ارائه میدهد و در ادامه، با بیان محتوای رسالههای «نورالانوار» و «علم غیب»، مقاله خویش را به پایان میرساند.