برگزاری نشست علمی «شخصیت حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) در منابع اسلامی»
معاونت فرهنگی و دانشجویی دانشگاه ادیان و مذاهب با همکاری دانشکدگان شیعهشناسی و مذاهب اسلامی و بنیاد بینالمللی امامت نشست علمی با موضوع«شخصیت حضرت فاطمه زهرا (سلاماللهعلیها) در منابع اسلامی» را برگزار كرد.
آغاز برنامه با شکوه معنوی در دانشگاه ادیان و مذاهب
دانشگاه ادیان و مذاهب میزبان سلسله نشستهای فاطمی بود که به مناسبت میلاد حضرت فاطمه زهرا (س) برگزار شد.
این رویداد علمی با مشارکت دو دانشکده شیعهشناسی و مذاهب اسلامی و همکاری بنیاد بینالمللی امامت، فرصتی برای بررسی دقیقتر ابعاد مختلف شخصیت، سیره و جایگاه حضرت زهرا (س) در معارف اسلامی فراهم کرد.
با حضور گسترده اساتید، پژوهشگران، طلاب، و دانشجویان از سراسر کشور، این نشستها به یکی از مهمترین گردهماییهای علمی مرتبط با معارف فاطمی تبدیل شد.
آغاز مراسم با تلاوت قرآن کریم و خیرمقدم رسمی
افتتاحیه برنامه با تلاوت آیاتی از قرآن کریم توسط دکتر جاودان، قاری برجسته کشور، آغاز شد.
صوت روحبخش ایشان که همراه با شور و معنویت خاصی بود، محفل را برای پذیرش مفاهیم علمی و معنوی آماده ساخت.
پس از تلاوت، حجتالاسلام والمسلمین دکتر سبزواری، معاون فرهنگی بنیاد بینالمللی امامت، ضمن خوشامدگویی به حضار، به اهمیت برگزاری چنین نشستهایی در پاسخگویی به نیازهای جامعه امروز تاکید کرد.
وی بر لزوم تعمیق معارف فاطمی بهعنوان محور اصلی این برنامهها تصریح نمود.
نشست اول: شخصیت و جایگاه حضرت زهرا (س) در کتاب کافی
سخنران: حجتالاسلام و المسلمین دکتر محمدحسن مروجی طبسی
دکتر طبسی در سخنرانی خود با عنوان «حضرت زهرا (س) در کتاب کافی»، به یکی از غنیترین منابع حدیثی شیعه پرداخت و به تشریح جایگاه حضرت زهرا (س) از جنبههای علمی، معنوی و مبارزاتی پرداخت.
سخنرانی ایشان در چهار محور اصلی تنظیم شده بود:
تحلیل ویژگیهای کتاب کافی:
- کتاب کافی اثری بینظیر از مرحوم کلینی است که در دوره غیبت صغری نگاشته شده و شامل اصول، فروع، و روضه است.
- این کتاب نه تنها منبعی حدیثی، بلکه دایرةالمعارفی جامع از معارف اسلامی شامل فقه، تاریخ، تفسیر، و کلام است.
نقش حضرت زهرا (س) در احادیث کتاب کافی:
- حدیث کسا: شرح جایگاه ویژه اهل بیت (ع) با تاکید بر حضور حضرت زهرا (س) در میان پنجتن آل عبا.
- روایت ثقلین: تشریح ارتباط ثقل اکبر (قرآن) و ثقل اصغر (اهل بیت) با محوریت حضرت زهرا (س).
- باب الحجة: بررسی روایاتی که بر نقش حضرت زهرا (س) در اثبات حقانیت امامت دلالت دارد.
سیره مبارزاتی حضرت زهرا (س):
- دکتر طبسی با اشاره به نقلهایی از کتاب کافی، سیره مبارزاتی حضرت زهرا (س) در مقابله با غاصبان خلافت را تبیین کرد. وی تاکید کرد که این حرکتها نمادی از ایستادگی بر حق و افشای نفاق در جامعه آن زمان بوده است.
مصحف فاطمه (س):
- این کتاب الهی، به عنوان یکی از منابع علم امامان (ع)، شامل پیشبینیهایی از وقایع آینده است که توسط حضرت زهرا (س) به املا و امیرالمؤمنین (ع) به کتابت درآمده است.
- دکتر طبسی توضیح داد که این مصحف شامل مسائل حلال و حرام نیست، بلکه به عنوان یک گنجینه معنوی و علمی، نقش مهمی در تبیین جایگاه اهل بیت (ع) داشته است.
نشست دوم: جایگاه حضرت زهرا (س) در صحیح بخاری
سخنران: حجتالاسلام و المسلمین دکتر اکبر روستایی
نشست دوم با سخنرانی دکتر روستایی آغاز شد.
وی به تحلیل جایگاه حضرت زهرا (س) در صحیح بخاری پرداخت و تفاوتهای محتوایی و ساختاری این اثر با کتاب کافی را بررسی کرد:
نقد ساختاری صحیح بخاری:
- دکتر روستایی تاکید کرد که صحیح بخاری، در مقایسه با کتاب کافی، فاقد انسجام ساختاری است و نظم محتوایی ضعیفی دارد.
- احادیث مرتبط با اهل بیت (ع)، بهویژه حضرت زهرا (س)، در این کتاب بهصورت محدود و ناقص ذکر شده است.
کمتوجهی به جایگاه علمی و معنوی حضرت زهرا (س):
- وی تصریح کرد که صحیح بخاری در پرداختن به نقش علمی و معنوی حضرت زهرا (س) کاستیهای بسیاری دارد و این مسئله ناشی از نگاه محدود اهل سنت به جایگاه اهل بیت (ع) است.
مقایسه با کتاب کافی:
- دکتر روستایی برتری کتاب کافی را در دقت، جامعیت و انسجام محتوایی نشان داد و آن را بهعنوان یکی از بهترین منابع حدیثی شیعه معرفی کرد.
موضوعات کلیدی مطرحشده در نشستها
- جایگاه حضرت زهرا (س) در دفاع از امامت:
حرکتهای اجتماعی و سیاسی حضرت زهرا (س) در دفاع از امامت، الگویی بیبدیل برای مبارزه با ظلم و ایستادگی بر حق معرفی شد. - مصحف فاطمه (س): گنجینهای از علم اهل بیت (ع):
این مصحف، به عنوان یک منبع الهی، نقش کلیدی در تبیین معارف اهل بیت (ع) ایفا میکند. - نقد دقیق صحیح بخاری:
ضعفهای محتوایی و ساختاری صحیح بخاری در برابر کتاب کافی، از جمله موضوعات بحثبرانگیز این نشست بود.
فضای تعاملی: تبادل نظر و پرسش و پاسخ علمی
یکی از بخشهای جذاب این نشستها، فضای تعاملی میان شرکتکنندگان و سخنرانان بود. سوالاتی درباره لوح فاطمه (س)، مصحف، و نقد صحیح بخاری مطرح شد و سخنرانان با ارائه پاسخهای مستند و علمی، به غنای مباحث افزودند.
معاون فرهنگی بنیاد بین المللی امامت، حجتالاسلام و المسلمین سبزواری، با ابراز رضایت از برگزاری این نشستها، از آمادگی بنیاد بینالمللی امامت برای توسعه همکاریها در حوزه معارف فاطمی خبر داد. وی تاکید کرد که این برنامهها گامی مهم در پاسخگویی به شبهات دینی و تقویت باورهای اسلامی است.
نشست علمی با عنوان «شخصیت و جایگاه حضرت صدیقه طاهره علیهاالسلام در مذاهب اسلامی» برگزار شد
نشست علمی با عنوان «تبیین جامع نظام کلامی خطبه حضرت زهرا (سلاماللهعلیها)» برگزار شد
ثبت دیدگاه