اولین نشست هم اندیشی «مرجعیت علمی قرآن کریم» با حضور جمعی از اندیشمندان و محققان دانشگاههای ترکیه در سالن همایشهای غدیر با هدف پاسخگویی به مسائل فکری جامعه معاصر به میزبانی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم و با همکاری مؤسسه البیان للتواصل و التأصیل برگزار شد.
بر اساس این گزارش، حجت الاسلام والمسلمین محمد تقی سبحانی، رئیس قطب تعمیق باورهای دینی دفتر تبلیغات اسلامی با موضوع «ظرفیتها و شیوههای تحقق مرجعیت علمی قرآن» به ایراد سخن پرداخت که مشروح آن بدین شرح است:
در شرایطی این جلسه تشکیل میشود که جهان در حال تحولات جدی است و امت اسلامی با چالشها و نیازهای اساسی مواجه است. علیرغم وجود مکاتب مختلف و داعیهداران متفکران بزرگ بشری، امروز انسان معاصر در حوزه نظر و اندیشه و همینطور عمل دچار چالشها و پرسشهایی است. طبعاً این شرایط، مسئولیت بزرگی را متوجه دانشمندان و عالمان عرصه دین و اسلام میکند.
علیرغم تلاشهایی که متفکران و علمای اسلامی در عرصههای مختلف انجام میدهند، امروز امت اسلامی از یک عقبه فکری و معرفتی منسجم برخوردار نیستند. مراکز علمی و پژوهشی اسلامی در سراسر جهان اسلام که مشغول تربیت و تولید دانش دینی هستند، از یک راهبری مشترک و واحد برخوردار نیستند، این در حالی است که متاسفانه چهره غالب در جهان اسلام و آنچه که رسانههای غربی دنبال میکنند، نشان دادن یک چهره واژگون از اسلام و تفکر و معرفت اسلامی است.
گروههای تندرو در جهان اسلام که خودشان دست نشانده جهان استکبارند یا تحریک جهان استکبار را بر عهده دارند، امروز با خشونت و خشونتورزی تلاش میکنند تا چهره اسلام را از صورت عقلانی و اعتدال خارج کنند و صورتی ضدبشری و تمدنی به اسلام بدهند. این در حالی است که قرآن کریم بزرگترین و بهترین صورت تمدنی و انسانی را از حقیقت و ماهیت اسلام پرده برمیدارد.
امروز تردیدی نداریم که معرفی قرآن کریم و معارف آن، میتواند بهترین ابزار و بهترین زمینه برای بیان حقایق و رفع نیازهای انسان معاصر باشد. اما علی رغم این حقیقت که همه به او اعتراف داریم این پرسش مطرح است که چرا تاکنون چنین چیزی اتفاق نیفتاده و علیرغم تلاشی که برای معرفی قرآن و معارف آن شده، میبینیم نه تنها واقعیت زندگی مسلمانان و عرصه تعلیم آنان آکنده از معارف قرآن نیست، بلکه برعکس، نظام اندیشه مسلمین و سبک زندگی آنها، از تمدنهای غیردینی و بیگانه تبعیت میکند.
ما پاسخ به این پرسش را که چرا قرآن کریم در صحنه زندگی و تمدن مسلمین رواج پیدا نکرده در این میدانیم که قرآن در صورتهای علمی و تمدنی ترجمه نشده و به عرصه مطالعات علمی راه پیدا نکرده است. آنچه مدنیت و صحنه واقعی حیات انسان را امروز اداره میکند، دانشهایی است که در رشتههای مختلف در حال تولید و ترویج است.
راه برونرفت از این چالش جدی را حاضر کردن قرآن در صحنه تولید دانشهای گوناگون میدانیم.
ما امروز نیازمند تجدید فلسفه، الهیات، اخلاق، علوم انسانی و حتی علوم طبیعی بر اساس آموزههای قرآنی هستیم. اگر نهضت علمی در جهان اسلام بر محور قرآن اتفاق نیفتد، نهضتهای سیاسی و اجتماعی به سرانجام نخواهند رسید.
جریانات اسلامگرا در طول دهههای گذشته، شاید پیشرفتهای زیادی هم داشته باشند، اما در حوزه دانشهای گوناگون و ورود اسلام و قرآن در صحنه دانشها چندان توفیقی نداشته است.
تمدن، یک مقوله جمعی است که شامل ابعاد گوناگون فردی، اجتماعی، اقتصادی و سایر شئون انسانی است و اگر اسلام و قرآن در این ترکیب تمدنی حضور پیدا نکند، حیات مسلمین قرآنی نخواهد شد.
برای دستیابی به چنین نهضت علمی بر محور قرآن، ما شعار و عنوان «مرجعیت علمی قرآن» را برگزیدیم تا نخبگان، فرهیختگان جهان اسلام را برای اندیشه در این حوزه و ایجاد ارتباط میان قرآن و سایر علوم فراخوان کنیم. این نهضت علمی-قرآنی نیازمند تشکیل نشستها، حلقههای علمی و پژوهشهای متعددی است که امیدواریم با اهتمام جمعی و توفیقات الهی، سرآغاز این حرکت از این نشست آغاز شود.
در ادامه، حجج اسلام والمسلمین محمد علی میرزایی، دبیر علمی نشست و یوسفی مقدم، مدیر پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآنی به ترتیب در خصوص «جایگاه مرجعیت قرآن کریم در جهان اسلام؛ هستها و بایدها» و «گونههای بهرهمندی از قرآن در تحقق مرجعیت علمی» به ایراد سخن پرداختند.
همچنین، پروفسور شعبان علی دوزگون از دانشگاه آنکارا، پروفسور محمت امید از دانشگاه مرمره، طوبی اوزترک از دانشگاه آنکارا، پروفسور محمت اوکوران از دانشگاه چروم، خدیجه توکسوز از دانشگاه سلیمان دمیرل، پروفسور مراد دمیر کل از دانشگاه یلدریم بیازیت آنکارا، پروفسور مفید سلیم ساروهانی از دانشگاه آنکارا، پروفسور صدیق کورکماز از دانشگاه ازمیر، طوبی گونل از دانشگاه آنکارا، پروفسور آدم آرکان از دانشگاه استانبول و شیخ حسن قناعتی از محققان کشور ترکیه نیز نکات و نقطه نظرات خود را در این زمینه مطرح کردند.
ثبت دیدگاه