چکیده مقاله « شناسایی و تبیین سیر تربیتی دعا از منظر آموزه های امام سجاد علیه‌السلام»
صحیفه سجادیه سرشار از دعاهای تربیتی امام سجاد (ع) است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و تبیین سیر تربیتی دعا با استفاده از فرازهای صحیفه سجادیه است.
این پژوهش کیفی با به کارگیری روش تحلیل مضمون انجام شده و داده ها از طریق نرم افزار MAXQDA دسته بندی و سازمان دهی شده است. نتایج پژوهش حاضر، دارای سیر تربیتی سه مرحله ای برای دعا بود که به ترتیب شامل حقیقت یابی، عرضه درخواست، بخشش و اجابت است.
مرحله حقیقت یابی در دو بخش بصیرت یابی حقیقت عطاکننده (توانایی خدا، مهربانی و رحمت الهی، دانایی خدا، بی نیازی خدا) و هویت شناسی دعاکننده(حقارت انسان، بی پناهی انسان، نیازمندی انسان، فقر انسان) بررسی شده است.
مرحله عرضه مؤثر درخواست در دو بخش درخواست شخصی اثربخش (توجه به نوع و حالت صحیح درخواست فرد) و درخواست جمعی اثربخش (درخواست خیرخواهی و اصلاح دیگران، عرضه نکردن درخواست خود به دیگران، درخواست عزت خود در برابر دیگران، درخواست مشترک برای خود و دیگران) تبیین شده است و مرحله بخشش و اجابت، در دو بخش بخشش و عطای الهی (فراگیری و گستردگی بخشش و احسان الهی، عظمت و بزرگی عطای و بخشش الهی، سهولت بخشش الهی، عطا و احسان فضل گونه الهی، عطا و بخشش بدون چشم داشت الهی، عطای مصلحت آمیز الهی) و اجابت الهی (سهولت اجابت در دایره وسیع الهی، ضمانت الهی در اجابت خواسته ها) عنوان گردیده است.
مقدمه
دوران زندگی امامت امام سجاد (ع) از سخت ترین ایام زندگی ائمه (ع) است. با اسارت خود و اهل بیت رسول الله (ص) آغاز شد و در سنگین ترین وضعیت فرهنگی و اجتماعی ناشی از تسلط بنی امیه ادامه یافت.
یکی از شیوه های نشر حدیث امام از طریق دعا و نیایش بود آن حضرت به دلیل خفقان حاکم بر جامعه آموزه های تربیتی را با خواندن دعاهای گوناگون و متنوع بیان می نمود.
برخی از این ادعیه در کتاب صحیفه سجادیه بیان شده است. صحیفه سجادیه مجموعه ای از ۷۵ دعا و نیایش بوده است که امام سجاد(ع) آن را بر امام باقر(ع) و برادرش زیدبن علی املاء نموده است. مجموعه حاضر شامل ۵۴ دعا است.
امام سجاد(ع) با توجه به شرایط حاکم در عصر خود با دعا و مناجات به توسعه فرهنگ دینی پرداخته اند. دعا از عمیق ترین نیازهای انسان ارتباط با پروردگار است…
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
ثبت دیدگاه