چگونگی مواجهه علامه حلی با اخبار آحاد

چکیده مقاله چگونگی مواجهه علامه حلی با اخبار آحاد:

مکتب متکلمان (بغداد) به دلیل ازدست رفتن اصول و مصنفاتِ نخستین، در گذر زمان کارآمدی خود را از دست داد.

و این ناکارآمدی با ظهور موجی از فتاوای شاذ در فقاهت ابن ادریس حلی خود را بیشتر نشان داد.

از سوی دیگر، فقه شیعه به دلیل بساطت، مورد طعن مخالفان بود؛ ازاین رو به تدریج موج خروشان مخالفت با خبر واحد فروکش کرد

و نظریهٔ حجیت خبر واحد از سوی علامه حلی مطرح شد.

علامه حلی برخلافِ پیشینیان، ادلهٔ گوناگونی را بر حجیت اخبار آحاد اقامه کرد و به دنبال طرح ریزی نظریهٔ حجیت اخبار آحاد،

بحث شرایط راویان نیز موضوعیت پیدا کرد و تقسیم بندی دوگانه محورِ احادیث، جای خود را به تنویع رباعی داد.

علامه از میان این اقسام چهارگانه به دلیل اشتراط ایمان، موثقات را فاقد حجیت دانست و فقط صحاح و حسان را تلقی به قبول کرد؛

اما از سوی دیگر، راهکار هایی ارائه داد تا در عمل خود را به قدمای اصحاب نزدیک کند و بر تن روایات غیرصحاح و حسان، لباس صحت بپوشاند و

نظریهٔ انجبار مهم ترین ابزار برای تحقق این امر بود.

مقدمه

جمال الدین ابو منصور حسن بن يوسف بن علی بن مطهر حلی مشهور به علامه حلی، مجتهدی حکیم، متکلمی رجالی، مفسری محدث

و ادیب و شاعر است و می‌توان گفت در علوم رسمی حوزه در آن زمان هیچ علمی نبود، مگر اینکه علامه در آن زمینه کتاب نوشته است.

وی در هنگام وفات محقق حلی، حداکثر ۲۸ سال سن داشت که ریاست مذهب امامیه را به عهده گرفت.

مقام علمي او تاحدی توسط همه امامیه تأیید شده است که او را علامه (على الإطلاق) لقب داده‌اند و هیچ کس در هیچ زمانی چنین لقبی را که محل اتفاق تمامی علما باشد به دست نیاورده است.

تا آن زمان هیچ کس به لقب آیت الله مفتخر نشده بود که این لقب به ایشان داده شد. .

وی از محضر اساتیدی همچون شیخ سدیدالدین حلـی (پدر علامه)، محقق حلی (دایــی عـلامــه)، خواجه نصیرالدین طوسی، ابن میثم بحرانــي (شــارح نهج البلاغة)، علی بن طاوس، احمد بن طاوس و…. بهره برد.

و شاگردان برجسته‌ای نیز مثل فخر المحققين (فرزند علامه)، قطب الدین رازی و… تربیت کرد.
یکی از کارهای مهم ایشان رواج اجتهاد بود و شیوه اجتهادی که وی رونق داد همواره در حال تکامل بود و عالمان بعد از او در راه اعتلای آن کوشیده‌اند. اجتهادی که پیش از علامه حلی رواج داشت، مبتنی بر نظریه عدم حجیت اخبار آحاد بود.

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید

دیگر مقالات بنیاد امامت :

نگاه شیعه به حجیت قرآن و پاسخ به شبهات قفاری

تحلیل روش‌های عقل عملی در اثبات امامت از نگاه علامه حلی با تاکید بر کتاب الفین