با امامان در ماه رمضان(۱۱)

با امامان در ماه رمضان

شرح واره‌ای بر فرازهای امام شناسی دعای افتتاح

{وَصَلِّ عَلَى أَئِمَّةِ الْمُسْلِمِينَ؛ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ، وَمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ، وَجَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، وَمُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ، وَعَلِيِّ بْنِ مُوسى، وَمُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ، وَعَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ، وَالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ، وَالْخَلَفِ الْهادِي الْمَهْدِيِّ}

امامان مسلمین

در این فراز از دعای افتتاح صلوات به دیگر امامان هدیه می شود. در این بخش امام چهارم تا امام دوازدهم نامبرده شده است. تعبیر ابتدایی این صلوات با عنوان «ائمة المسلمین» معرفی شده است. امامان علیهم السلام، امامان مسلمانان هستند.

تعبیر امام در این دعا به معنای امامت اصطلاحی شیعه یعنی هدایت و ولایت و سلطنت الهی بر انسانها و ملائکه و جنیان و تمام ما خلق الله است. معنای امامت نه صرف حکمرانی است بلکه امامت الهی است. از اینرو امام سجاد در طول ۳۵ سال عمر خود بعد از شهادت پدر خود امامت دارد حتی اگر حکمرانی نداشته باشد و یا امام کاظم در مدت طولانی حبس خود امام است هرچند در حبس باشد. بنابراین مقصود از امامت در این دعا، امامت الهی است. امامان علیهم السلام صلاحیت حکمرانی الهی را دارند در صورتی که شرایطش فراهم گردد.

در این فراز مقصود از «المسلمین» صِرف پذیرش اسلام ظاهری نیست. اسلام ظاهری با نفاق و پذیرش ولایت طاغوت و انکار ولایت امامان نیز جمع می شود ولی آنگاه که امامان معصوم، امامان مسلمانان خوانده می شوند باید مقصود کسانی باشند که ولایت اهل بیت و امامان معصوم را پذیرفته باشند تا نسبت دادن امامان به ایشان صحیح باشد. از اینرو مقصود از مسلمین در این جمله تنها شیعیان و پیروان اهل بیت علیهم السلام هستند.

در حقیقت مقصود از اسلام در این تعابیر اسلام واقعی است که با ایمان به خدا، پیامبر و امامان علیهم السلام همراه است. اسلام در حقیقت، تسلیم امر خدا و پیامبر بودن است[۱] و کسی که تسلیم امر خدا و پیامبر شد امامت اهل بیت را باید بپذیرد.  این  معنا در دیگر روایات و ادعیه نیز به دست می آید. در دعایی که برای اموات خوانده میشود و گفته میشود «اللّهم اغفر للمؤمنین و المؤمنات و المسلمین و المسلمات»[۲] مقصود از مُسلِم در این تعبیر با مؤمن یکی است.

در این دعا همه امامان با نام معرفی شده اند جز حضرت ولی عصر سلام الله علیه که طبق دستور اهل بیت لازم است نام برده نشوند.[۳]  ایشان با عنوان «خلف هادی مهدی» معرفی شده است. «خلف» به معنای جانشین است. حضرت ولی عصر جانشین امام عسکری علیه السلام و جانشین پیامبر و همه امامان محسوب می شود. یکی از القاب ایشان خاتم الاوصیاء است. «هادی» به معنای هدایت کننده بوده و امامان همگی هادیان امت هستند. این لقب برای ایشان از مقامات ویژه و انحصاری اهل بیت شمرده می شود. هدایت الهی تنها با وجود عصمت و علم ویژه الهی متصور است و این دو ویژگی منحصر در اهل بیت است. «مهدی»  نیز به کسی گفته می شود که توسط خداوند هدایت شده است. با آنکه همه امامان توسط خداوند هدایت شده هستند ولی این لقب برای حضرت ولی عصر سلام الله علیه مشهور شده است.

[۱] . کافی، ج۲، ص۴۵٫

[۲] . کافی، ج۲، ص۵۳۰٫

[۳] . کافی، ج۱، ص۳۳۲؛ کمال الدین، ج۲، ص۴۸۲٫٫

آیا در روایات شیعه به شد رحال به قبر امام حسین علیه السلام اشاره شده است؟

دوره مجازی تبیین دعای افتتاح برگزار می‌گردد