چکیده مقاله خدمات آل طاووس به جوامع و مکاتب علمی شیعه:
خاندانهای شیعی در حفظ و گسترش معارف و آموزههای تشیع در تاریخ فکری این مذهب نقشی اساسی ایفا کرده اند.
در تبیین این نظریه میتوان آل طاووس را به عنوان یک نمونه ی عینی مطرح کرد.
این دودمان از سلالهی سادات بود که در قرن هفتم هجری قمری، خدمات ارزشمندی را به جوامع شیعی ارائه داد.
آل طاووس از خانوادههای پر نفوذ در آن دوره بودند که منصب نقابت را به شکل موروثی در میان خود داشتند و از این طریق منشأ خدمات سیاسی و اجتماعی سرنوشت سازی برای شیعیان شدند.
برجسته ترین چهرهی این خاندان، ابن طاووس است که در سیرهی سیاسی، اخلاقی، عرفانی و تدوین آثار دعایی، تحولی جریان ساز در مکاتب فقهی- حدیثی شیعه به وجود آورد.
و در فرهنگ شیعی عصر صفوی و به ویژه در جریان اخباری مقبولیتی در خور یافت.
برادر وی، احمد بن طاووس با تبویب حدیث و ایدههای نو در رجال و درایه، به همراه فرزندش عبدالکریم، موجبات رشد مکتب اصولیان را تا حد قابل توجهی فراهم آورد.
آثار متعددی از این خاندان در زمینههای فقه و حدیث، تاریخ و تراجم، مناقب نگاری، اخلاق، تفسیر، رجال و درایه موجود است که بر اعتبار جایگاه علمی آنها در نزد عالمان شیعه و تأثیرگذاری در مکاتب فکری شیعه میافزاید.
تکاپوهای علمی این خاندان در زمینهی نشر و تدوین آثار ارزندهی علمی که از عصر یورش مغولان آغاز شده بود و تا دورهی صفویه را در برمیگرفت، زمینههای رشد مشرب فکری تشیع را فراهم آورده است.
این مقاله میکوشد تا تأثیر این خاندان را در بالندگی مکتب فکری شیعیان، بر پایهی روش تحقیق تاریخی، بررسی و بیان کند.
مقدمه
در گسترهی تمدن اسلامی خاندانهای علمی از مؤلفههای اساسی فرهنگ و علوم اسلامی به شمار آمدهاند.
در دورههای گوناگون همواره خاندانهایی که در اقلیت مذهبی قرار داشتند توانستهاند در زمینههای علمی تأثیرگذاری قابل توجهی را برجای گذارند.
برای نمونه در تشیع امامیه خاندانهای علمی ارکان اصلی در میراث داری علوم و معارف اهل بیت (ع) تدوین و
تبیین کتابها و رسائل و برپایی مکاتب فکری کلامی، فقهی … شیعه بودهاند که از آن میان میتوان
دودمانهای نوبختی (بنی نوبخت) آل فرات الشعريان، بابویه برقی بنی حمدان بنی زهره و دودمان شیخ طوسی را نام برد.
آل طاووس یکی از ان خاندانهای شیعی است که در مقطعی از تاریخ با محوریت رضى الدين على بن طاووس، منشأ خدمات ،علمی فرهنگی و سیاسی به جوامع شیعی شدند، که آثار آن در برهههای دیگر تاریخ نیز نمایان گشت.
اقدامات ایشان در حفظ جوامع شیعی از یورش مغولان و نقابت سادات به بالندگی این جوامع در عهد ایلخانی و رونق مدرسهی حله کمک شایانی کرد. آل طاووس در جایگاه عالمان دینی در علوم متداول در حوزههای شیعی نیز مصدر نوآوری و رشد ایـن علـوم شدند. و در تبیین مکاتب فکری شیعه مؤثر افتادند.
این پژوهش بر آن است تا با بازشناسی این خاندان با تکیه به منابع تاریخی و غیر آن (تراجم، انساب، حدیثی و…) و نیز آثار بر جای مانده از ايشان، حتی المقدور به بازسازی حیات سیاسی و اجتماعی آنها و در نهایت به موضوع بندی آثار و بررسی ارزش و اعتبارشان و میزان مقبولیت و پذیرش این آثار در
جوامع شیعی بپردازد.
برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید
ثبت دیدگاه