عدم حضور بزرگان شیعه در قیام مسلم بن عقیل(ع)

چکیده مقاله عدم حضور بزرگان شیعه در قیام مسلم بن عقیل(علیه السلام):

افراد مشهور چون مختار، سلیمان بن صرد خزاعی، حبیب بن مظاهر، ابوثمامه صیداوی، مسلم بن عوسجه و ابراهیم بن مالک اشتر نخعی که در واقعه کربلا شهید شدند، در واقعه مسلم رد پایی از آنها گزارش نشده است.

چرا چنین افرادی که جزو بزرگان شیعه هستند در قیام مسلم حضور نداشتند؟

این پژوهش با استناد به منابع دسته اول تاریخی و با استفاده از موقعیت های جغرافیایی و ارائه احتمال های عقلی برخاسته از

گزارش های موجود، نشان داده است که هرکدام از این بزرگان بنا به دلایلی امکان همراهی با مسلم به عقیل را نداشته اند.
در زمان احداث شهر کوفه مسجد این شهر نقش محوری برای ساختن دیگر اماکن شهر ایفا کرد.

تعیین مسجد جامع، اولین اقدام برای برپایی این شهر در آغاز نظامی بوده است، هرچند برخی قدمت این مسجد را به زمان حضرت آدم باز میگردانند (براقی، ۱۳۸۸ (۳۲)

این مدعا نیازمند واکاوی های دقیق و حفاری‌های میدانی است که در این زمینه کمبود داده‌های علمی به شدت احساس می‌شود .

در ابتدا میان قصر که در جنوب شرقی مسجد بنا شده بود با مسجد حدود ۱۰۸ متر (۲۰۰) زراع) فاصله برقرار بود.
بعدها مسجد و قصر توسط سعد بن ابی وقاص به یکدیگر متصل شدند.

از طرف دیگر، بازار کوفه در شرق مسجد قرار داشت که تا سردر شمالی قصر امتداد می‌یافت.
به دلیل اینکه در گزارش‌های موجود سعد بن ابی وقاص در قصر از
سروصداهای بازار در زحمت بود طبری، ۱۴۰۸: ۴۷/۴) بنابراین باید اصناف گوناگون حواشی مسجد و قصر را پر کرده باشند.

محوطه بزرگی که برای بازار تعیین شده بود در کنار مسجد و قصر قرار داشت در گزارش ابو مخنف آمده است که

بازارها در عهد مختار به هیچ وجه شکل ساختمانی نداشته اند (همان، ۱۰۶/۶)

کاسب ها با زدن سایبانی خود را از آفتاب و باران محفوظ نگه میداشتند.

عدم وجود ساختمان در بازار امکان استفاده از بازار را برای اقدامات نظامی تشدید میکرد احتمالا در تعیین محدوده قصر مسجد و بازار توسط جعيط (۱۳۹۳: (۱۱۰)

اشتباهی صورت گرفته باشد ایشان براین باور است که قصر در جنوب شرقی مسجد بنا شده و بازار کوفه در شرق مسجد بوده که

تا سردر شمالی قصر امتداد داشته است.

برای دریافت متن کامل مقاله اینجا کلیک کنید

برای مطالعه معرفی کتاب “ماه به روایت آه” در بیان فضیلت و منزلت حضرت عباس(علیه السلام) کلیک کنید.

دیگر مقالات بنیاد امامت:

چشم اندازی به ساختار فرهنگی ـ سیاسی کوفه در آستانه قیام عاشورا

گونه شناسی قیام های خون خواه امام حسین (ع)؛ توابین و مختار