بسم الله الرحمن الرحیم
السلام علیک یا فاطمه المعصومه
به محض نگاه به گنبد زیبای حرم آن حضرت از حرکت ایستاده و دست ادب بر قلب خود گذاشتم و گفتم:
السلام علیک یا فاطمه المعصومه، یا فاطمه اشفعی لنا فی الجنه
همه جا موج شادی نمایان بود.
حرم مملو از عاشقان و محبان این بانوی باعظمت بود.
دلیل این شلوغی چیست؟
با ورود به صحن ریسه های رنگی فرح و شادی بیشتری را به ارمغان می آورد. به راستی امروز چه اتفاقی رقم خورده است.
در هنگام ورود به حرم خادمان در بین زائران آن بانو شکلات پخش می کردند.
یکی از خادمان حرم دست من را گرفت و گفت: چند نفر هستید؟ پاسخ او را دادم و به تعداد گفته شده به من فیش تبرکی غذای حرم داد. شادی که به من در هنگام ورود به حرم سرازیر شده بود، با گرفتن غذای تبرکی حضرت کریمه دوچندان شد.
از او پرسیدم امروز چه روزی است؟ آیا در این ایام اتفاق خاصی افتاده است؟
پاسخ داد: امروز روز میلاد حضرت معصومه سلام الله علیها و آغاز دهه کرامت است.
کفشهایم را به کفشداری های حرم سپردم. نگاهم به ضریح زیبای آن بانوی بلند مرتبه افتاد و گل‌آرایی های روی ضریح توجه من را جلب نمود.
به گوشه‌ای از آن رواق نورانی رفته و کتاب زیارتنامه‌ای برداشتم.
ابتدای زیارتنامه چند روایت از امامان معصوم علیهم السلام پیرامون فضیلت و پاداش زیارت حضرتشان بیان شده بود.
در بین روایات که همگی به نوعی شفاعت و ورود به بهشت را برای زائران حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها بیان می نمود، یک روایت من را به فکر فرو برد که از این قرار بود:
سعد اشعری قمی می گوید: در محضر امام رضا علیه السلام بودم؛ به من فرمود: ای سعد! از برای ما در نزد شما (در قم)، قبری وجود دارد. سعد عرض کرد: فدایت گردم! آیا مقصود شما، قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر علیهما السلام است؟ امام رضا علیه السلام فرمود:
«نعم من زارها عارفا بحقّها فله الجنّه» آری کسی که با معرفت به او، وی را زیارت کند، بهشت برای او است.
در این روایت امام رضا علیه السلام پاداش بهشت را برای زائران حضرت معصومه سلام الله علیها بیان نمودند اما برای رسیدن به آن شرطی را نیز بیان کردند که آن معرفت و شناخت آن بانوی بلند مرتبه بود!
تصمیم گرفتم زیارت نامه حضرت را بخوانم.
در میان امام زادگان تعداد اندکی زیارت نامه مأثور (بیان شده از امام معصوم) دارند که حضرت معصومه سلام الله علیها از همان امام زادگان است.
زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها بیان برادر گرامیشان حضرت رضا علیه السلام بوده که امر فرموده اند هنگام زیارت خواهرم اینگونه ایشان را زیارت کنید.
زیارت نامه مأثور حضرت معصومه سلام الله علیها
مشغول خواندن زیارت نامه بودم که باز به فرازی مانند حدیث بیان شده رسیدم. در قسمت پایانی زیارت بیان شده بود:
«أَسْأَلُ الله أَنْ یُرِیَنا فِیکُمُ السُّرُورَ وَالْفَرَجَ، وَأَنْ یَجْمَعَنا وِإِیَّاکُمْ فِی زُمْرَهِ جَدِّکُمْ مُحَمَّدٍ صَلَّى الله عَلَیْهِ وَآلِهِ، وَأَنْ لَایَسْلُبَنا مَعْرِفَتَکُمْ إِنَّهُ وَلِیٌّ قَدِیرٌ»
روشن شد در قسمتی از این زیارت از خداوند تبارک و تعالی در خواست می شود که معرفت و شناخت حضرت معصومه سلام الله علیها از ما گرفته نشود.
تا به امروز در میان روایات سفارش بر معرفت و شناخت امامان معصوم علیهم السلام را بسیار دیده بودم اما سفارش بر معرفت نسبت به دختر امام یعنی حضرت معصومه سلام الله علیها بسیار من را به فکر فرو برد.
به راستی علت این سفارش به شناخت حضرت معصومه سلام الله علیها چیست؟
آیا رابطه‌ای بین شناخت حضرت معصومه سلام الله علیها و شناخت امامان معصوم علیهم السلام وجود دارد؟
چرا در زیارت نامه ایشان از خداوند تبارک و تعالی می خواهیم که از ما سلب معرفت ایشان نشود؟
باید دید با مطالعه نسبت به زندگانی این بانوی پاکدامن می توان پاسخ این سوالات را پیدا نمود؟
معنای معرفت به امام و آثار آن:
برای رسیدن به پاسخ این سوالات ابتدا باید دیده شود منظور از معرفت امام در کلام ائمه اطهار علیهم السلام چیست؟
امام صادق علیه السلام پیرامون پاداش زیارت امام رضا علیه السلام روایتی بیان می کنند که علاوه بر شرط «عارفا بحقه»، معنای آن را نیز بیان می کنند. حضرت می فرمایند:
«نوه‌ی مرا در سرزمين خراسان در شهري به نام طوس ميکشند؛ کسي که او را با شناخت حق وي زيارت کند، من روز قيامت از او دستگيري ميکنم و وارد بهشتش ميسازم، هر چند که مرتکب گناهان کبيره شده باشد. راوي گفت: فدايت شوم، شناخت حق او به چيست؟ فرمود: اين که بداني او امامی است که اطاعت از او واجب است. او غريب است و شهيد؛ کسي که با شناخت حقش، او را زيارت کند، خداي صاحب عزت و جلال پاداش هفتاد شهيد از شهداي راستين در رکاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله) را به او عطا ميفرمايد» (امالی صدوق، ص ۱۲۱، ح۸؛ عنه البحار، ج۹۹، ص۳۵، ح۱۸)
مشاهده نمودید که حضرت در این روایت نورانی وجوب اطاعت و پیروی از امام علیه السلام را به عنوان حق معرفت امام رضا علیه السلام بیان نمودند.
در روایات نسبت به تاکید بر وجوب معرفت به امام و آثار آن مفصل سخن به میان آمده است.
به عنوان نمونه می توان به روایتی که حتی اهل سنت بیان نموده اند اشاره کرد: « من مات و لم يعرف إمام زمانه مات ميتة جاهلية؛ کسی که بمیرد امام زمانش را نشناسد با مرگ جاهلی مرده است». (تفتازاني ، شرح مقاصد في علم الکلام ، ج ۲ ، ص ۲۷۵ ، بحار الانوار، ج ۷۶، ص ۲۳-۹۵)
همانگونه که روشن است در این روایت مرگ بدون معرفت به امام، به مرگ جاهلی؛ یعنی مرگ خارج از اسلام تعبیر شده است.
در روایت دیگری از امام حسین علیه السلام بیان شده است که معرفت به خداوند تبارک و تعالی حاصل نمی شود مگر به معرفت به امام در هر زمان. (علل الشرایع، شیخ صدوق، ج۱، ص۹)
در سخن امیرمومنان علی علیه السلام معرفت به امام علاوه بر آنکه شرط معرفت به خداوند بیان شده است، شرط داخل شدن به بهشت نیز بیان گردیده است. (ابي جعفر محمد کليني، اصول کافي، ج۱، ص ۲۶۱-۲۶۰)
حق معرفت نسبت به فاطمه معصومه سلام الله علیها:
با توجه به آنچه نسبت به معنای معرفت به امام در کلام حضرت صادق علیه السلام اشاره شد، باید دیده شود که چه چیزی در زندگانی حضرت معصومه سلام الله علیها وجود داشته است که شرط دستیابی به اجر و پاداش زیارت ایشان همانند امامان معصوم علیهم السلام، معرفت نسبت به حضرتشان بیان شده است.
-
سخنان بیان شده از حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها:
یکی از القاب حضرت «محدثه» است که به معنای فردی است که از امامان معصوم علیهم السلام حدیث نقل می کند.
احادیثی که حضرت معصومه سلام الله علیها از معصومین علیهم السلام بیان نموده‌اند، اشاره به چند موضوع دارد:
اول: امامت امیرمومنان علی علیه السلام: یکی از راویان حدیثی که در آن به روز غدیر خم و حدیث آن یادآور شده است، حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها است.
همچنین حدیث منزلت از دیگر روایات بیان شده از حضرتشان در این خصوص است. (علامه امینی، الغدیر، دارالکتب الاسلامیه، ج۱، ص۱۹۷)
دوم: بشارت به شیعیان علی علیه السلام: حدیث معراج که در آن علاوه بر آنکه وصایت علی علیه السلام بیان شده، بشارت هایی برای شیعیان علی علیه السلام بیان می کند.
از جمله بشارت های بیان شده در آن روایت حلال زادگی و پاک بودن نسل شیعیان و همچنین رستگاری شیعیان است. (مجلسی، بحارالانوار، ج۶۸، ص۷۷؛ عوالم، ج۲۱، ص۳۲۵)
سوم: آثار محبت اهل بیت علیهم السلام: در حدیث دیگر نقل شده از حضرت معصومه سلام الله علیها مقام شهادت برای کسی که با محبت محمد و آل محمد بمیرد بیان گردیده است. (بحرانی، عوالم العلوم ج۲۱، ص۳۲۵)
چهارم: پاک و مطهر بودم امام هنگام تولد: در روایت دیگری که حضرت معصومه سلام الله علیها نسبت به تولد امام حسین علیه السلام بیان نموده‌اند، بر پاک و مطهر بودن امام هنگام تولدشان اشاره شده است.
در این قسمت روشن گردید که در تمام آنچه از حضرت معصومه سلام الله علیها نقل شده است، سخن پیرامون امامت و پیروی از امام و همچنین آثار پیروی و محبت امام وجود داشت.
-
انتشار مطالب مطابق با خواسته امام علیه السلام از سنین کودکی:
روزی جمعی از شیعیان به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر علیه السلام و پرسیدن سؤالاتی از ایشان به مدینه منوره مشرف شدند.
چون امام کاظم علیه السلام در مسافرت بودند سؤالات خود را به حضرت معصومه سلام الله علیها که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند.
فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام شرف حضور پیدا کردند ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بودند. چون ناگزیر به بازگشت بودند، مسائل خود را مطالبه نمودند تا در مسافرت بعدی خدمت امام برسند؛ غافل از آنکه حضرت معصومه سلام الله علیها پاسخ پرسش های آنان را نگاشته بودند.
هنگامی که پاسخ ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان شهر مدینه را ترک نمودند.
در بین راه با امام موسی بن جعفر علیه السلام مواجه شده ماجرای خود را بازگو نمودند. چون امام پاسخ سؤالات را مطالعه نمودند سه بار فرمودند: «فداها ابوها» پدرش فدایش. (مهدی پور، کریمه اهل بیت، ص۶۳ و ۶۴)
در روایت بیان شده به روشنی می توان دید که حضرت معصومه سلام الله علیها از همان سنین کودکی در پاسخ دهی، سخنانی را بیان می نمودند که مطابق با میل و خواسته حجت خدا یعنی امام کاظم علیه السلام بوده و پدرشان تایید مطالب بیان شده از حضرت معصومه سلام الله علیها را با جمله فداها ابوها بیان می نمایند.
-
درس اطاعت از امام:
یکی دیگر از ویژگی هایی که نسبت به زندگانی حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها به روشنی نمایان است، اطاعت بدون درنگ حضرت از امام و حجت خدا است.
مسافرت با وسائل نقلیه قدیم آن هم از مدینه به خراسان، برای بانوان کاری بسیار دشوار بود، اما حضرت معصومه سلام الله علیها در اطاعت از فرمان امام خویش و دفاع بیشتر از امامت در ضمن گفتگو‌ها و پاسخ و پرسش‌های در مسیر مدینه تا قم، به این زحمت طاقت فرسا تن داد.
در تاریخ آمده که حضرت رضا علیه السلام نامه‌ای خطاب به خواهرش حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها مرقوم فرمود و آن را به وسیله نامه‌رسان به مدینه منوره ارسال کرد.
حضرت رضا علیه السلام به او دستور داد که در هیچ منزلی توقف نکند تا دراندک زمان ممکن آن را به مدینه برساند.
آن گاه نشانی خانه حضرت موسی بن جعفر علیه السلام را برای او بیان فرمود تا از کسی نشانی نپرسد و از نظر امنیتی مشکل ایجاد نشود.
آن شخص، خود را با سرعت به مدینه رساند و نامه امام هشتم را به محضر حضرت معصومه سلام الله علیها تسلیم کرد. آن بانوی امام شناس و مطیع محض امام، به محض رسیدن نامه امام، آماده سفر شد. (من لا یحضره الخطیب، ج۴، ص۴۴؛ بارگاه فاطمه معصومه تجلی‌گاه فاطمه زهرا سلام الله علیها، سید جعفر میر عظیمی، ص۲۰)
بنابر آنچه نقل گردید حضرت معصومه سلام الله علیها در مرتبه بالای معرفت نسبت به امام خویش قرار داشتند، چرا که در آن خفقان و سختی آن زمان دستور امام خویش حضرت رضا علیه السلام را بدون ذره‌ای تأخیر اجرا نموده و عزم سفر کردند.
با توجه به آنچه از زندگانی حضرت معصومه سلام الله علیها در این نگاشته نمایان شد، می توان گفت معرفت به حضرت معصومه سلام الله علیها به همان معرفت الامام ختم می گردد؛ چراکه در گفتار، نوشتار، سیره و رفتار عملی حضرت معصومه سلام الله علیها چیزی جز وجوب اطاعت از امام را نمی توان مشاهده نمود، در نتیجه معرفت حضرت معصومه سلام الله علیها رهنمون بر معرفت به امام و حجت خدا بر روی زمین است.
چرا به حضرت فاطمه معصومه (سلام الله علیها) لقب معصومه داده‌اند، آیا آن حضرت معصوم بوده است؟
ثبت دیدگاه