نشست علمی «ضرورت تبیین اندیشه های سلفی‌گری ایرانی» در بنیاد بین المللی امامت با حضور اندیشمندان و پژوهشگران برگزار شد.

در این نشست علمی و مراسم رونمایی از مجموعه نقد آثار سلفی گری شیعه چهره های علمی آیت الله حسینی قزوینی؛آیت الله مهدی پور؛ دکتر دزفولی؛ حجت الاسلام والمسلمین دکتر جبرئیلی؛

دکتر عینی زاده و حجت الاسلام والمسلمین دکتر فرمانیان حضور داشتند.

رئیس بنیاد بین المللی امامت حجت الاسلام والمسلمین محمدتقی سبحانی در نشست علمی «ضرورت تبیین اندیشه های سلفی گری ایرانی» که در بنیاد بین المللی امامت برگزار شد، اظهار داشت: در طول تاریخ در کنار امامت پژوهی و امام شناسی، جریان های منحرف و واگرای از اندیشه اهل بیت (ع) حضور داشتند و این افکار مانع بزرگی برای ترویج حقایق و معارف بود. لذا اهل بیت (ع) همواره در کنار بحث معرفت به امام و تاکید بر ضرورت شناخت صحیح اولیای الهی بر خطرات اندیشه های انحرافی تاکید داشتند.

جریان ناصبه

وی گفت: در مقابل اندیشه امامت، دو دسته از گرایش های فکری و اجتماعی صف کشیدند؛ گروهی که اساسا با امامت اهل بیت (ع) ستیز داشتند، امامت را نپذیرفتند یا به نقد و درگیری با تفکر امامت پرداختند یا با تسامح و نادیده گرفتن جایگاه امامت عملا این اصل اساسی اسلامی را از منظومه معرفت دینی خارج کردند. از جریان «ناصبه» که در تقابل جدی با اندیشه امامت شکل گرفت تا کسانی که به ظاهر بحث امامت و خلافت را می پذیرند ولی آن را از فروع اسلام می دانند.

دو گرایش مقصره و غلو در مقابل مکتب امامت

وی ادامه داد: در مقابل گروه ها و جریان های برون شیعی درگیر با امامت گروه های دیگری هستند که اندیشه امامت شیعی را می پذیرند اما در تفسیر امامت و تقریری که از امامت ارائه می کنند، از چارچوب اندیشه اهل بیت (ع) خارج می شوند و مسیری را می گشایند که در مقابل مسیرهای حقیقی شیعه اهل بیت(ع) به مسیری می روند که مورد رضایت ائمه اطهار (ع) نیست. هرچند اینها در تاریخ گروه های فراوانی هستند اما دو جریان «غالیان» و «مقصره» از همه مهمترند. این دو گروه، حرکت های انحرافی درون شیعی را در مقابل خط امامت می گشایند.

رئیس بنیاد بین المللی امامت با بیان اینکه جریان «غلو» از همان دوران نخست در تاریخ تشیع پدید آمد، گفت:شکل گیری این جریان ریشه های واضحی داشت؛ پاره ای از عوامل آن به جایگاه متعالی ائمه (ع) برمی گشت به این صورت که کسانی که درک درستی از این مقامات نداشتند، به بیراهه می رفتند و تفسیری نادرست از امامت ارائه می کردند البته اندیشه های بیگانه و خارجی و نیز انگیزه های سیاسی در شکل گیری غلو نقش داشت.

جریان بتریه

وی تصریح کرد: جریان دیگر بسیار مهم بود و مسیری را گشود که به تدریج بسیاری از شیعیان را به بیراهه ای کشاند  که گاه به کلی از اندیشه امامت تهی کرد. اینها به ظاهر از اصحاب ائمه (ع) بویژه امام باقر (ع) بودند و کم کم بابی را در تاریخ تفکر شیعه گشودند. اینها کسانی بودند که تشیع را ابتر معرفی می کردند و ظاهرا امام باقر (ع) بر آنها نام «بتریه» را نهاد. این جریان تقصیر در طول تاریخ وجود داشته اما در دوران معاصر شکل جدیدی پیدا کرده است.

جریان خزنده و کودتایی مدعیان فقاهت و اجتهاد

وی بیان کرد: گروهی حدود ۱۵۰ سال پیش در جهان تشیع به وجود آمدند که به ظاهر شیعه و مدعی فقه و فقاهت هستند اما در معرفی و جایگاه امامت آنچنان مسیری را در پیش می گیرند که عملا از امامت چیزی نمی ماند.

وی تصریح کرد: این جریان قبل از مشروطه آغاز شد، به تدریج ادبیات و آثار آنها وارد شد و در حوزه علمیه قم طرفدارانی داشت. پاره ای در قم تاثیر مهمی از اندیشه غربگرایی مدرن گرفتند و جریان کسروی روی این دسته تاثیر گذاشت و در حدود ۶۰ سال قبل این فکر در حوزه علمیه به صورت های مختلفی نمود پیدا کرد.

سلفی گری شیعه در متن و بطن مراکز حوزوی

وی اظهار داشت: منظور از «سلفی گری» کسانی اند که اندیشه های خود را بسیار کهن و اصیل و مربوط به دوران نخستین اسلام می دانند. اینها مدعی ارائه معرفت صحیحی از امام هستند. هرچند این اندیشه در امتداد اندیشه امامت مطرح است از جهاتی قابل توجه و نیازمند رسیدگی و تحقیق بیشتر است. این اندیشه در حوزه های علمیه شیعه جا پیدا کرده است. کسانی با عنوان عالم شیعی گرفتار شده و این اندیشه را منتشر کردند و هنوز از سوی برخی ملبسین روحانیت این مباحث ارائه می شود. و این خطر این گروه را فزونتر می کند.

ناآگاهی جوامع علمی شیعه از جریان سلفی ایرانی

وی ادامه داد: ناآگاهی جامعه شیعه و حتی حوزه های علمیه از زوایای مخفی این اندیشه ها ضرورت تبیین این جریان را بیشتر می کند. این جریان، امروز خود را مسلح به ادبیاتی کرده که به ظاهر برای بسیاری از محققان جذاب است. بحث های تفسیری و قرآنی برای این اندیشه بسیار اهمیت دارد. بسیاری از کتب حدیثی ما مستمسک این جریان فکری انحرافی است. تاریخ اسلامی و منابع تاریخی، پاره ای از اقوال و گفتارهای علما در تاریخ گاه به صورت مشوه مورد استناد این گروه انحرافی قرار می گیرد. یکی از ویژگی های این جریان این است که در رشته های مختلف علوم اسلامی، کسانی هستند که حتی خود نمی دانند اسیر این جریان هستند و در دانشگاه ها این افکار را ترویج می کنند.

نفوذ خطرناک در مراکز مهم علمی و اجتماعی

آقای سبحانی عنوان کرد: یکی از مخاطرات جدی این جریان، حضورش در رشته های مختلف علوم اسلامی و در لابلای سخنان و کتاب هاست. عامل بعدی حساسیت این نوع از سلفی گری، همراهی این اندیشه با تفکر روشنفکری جدید و سکولار است. این اندیشه در بسیاری از شخصیت های روشنفکر معاصر ایرانی و حتی خوشنام در جامعه ایرانی وجود دارد.

تقدس زدایی در قالب روشنفکری

وی «تقدس زدایی» و «عرفی سازی فرهنگ دینی» در جامعه را طرح روشنفکری سکولار دینی معاصر دانست و گفت:  جریان مطالعات «شیعه پژوهی» و «استشراق جدید» یکی از مجموعه هایی است که آب به آسیاب اینها می ریزد.

وی گفت: مساله سلفی گری ایرانی در طول سالیان اخیر نه تنها خاموش نشده بلکه جایگاه فزونتر و گسترده تری پیدا کرده است. حوزه های علمیه و محققان و خصوصا امامت پژوهان یکی از اهتمام های اصلی خود را باید در این زمینه صرف کنند.

نقد و بررسی سلفی گری شیعه

رئیس بنیاد امامت تصریح کرد: از حدود ۱۰ سال قبل، این بحث مطرح شد و در آن زمان آثار اندکی در نقد این جریان نوشته شده بود و پیشنهاد شد  محققان در چند موضوع مختلف در نقد این جریان بنویسند و ابعاد مختلف این فکر را مورد نقادی قرار دهند. در گذشته ۳ جلد از این آثار به چاپ رسیده بود و امروز ۴ جلد دیگر به اتمام رسیده است. ۶ جلد تک نگاری هایی است که به موضوعات مختلفی می پردازد. یک جلد هم اختصاری از مقالات است که با عنوان ریشه ها و اندیشه هاست.

وی در پایان تاکید کرد: جریان سلفی گری ایرانی مهمترین رویکردی است که باید در سال های آینده به نقد و بررسی آنها بپردازیم.

سابقه سلفی گری

آیت الله حسینی قزوینی در نشست علمی«ضرورت تبیین اندیشه های سلفی گری ایرانی» که در بنیاد بین المللی امامت برگزار شد، اظهار داشت: وهابیت در طی سال های متمادی تبلیغات داشتند و امروز بالغ بر ۳۰۰ ماهواره در نقد معارف شیعه به زبان های مختلف فعال هستند اما متاسفانه افراد قوی که در تقابل با این جریانات باشند، در برخی حوزه ها نیست و در برخی حوزه ها بسیار اندک است.

خطر سلفی گری درون شیعی

وی گفت: خطر سلفی گری درون شیعی که – درحقیقت توام با روشنفکری جدید و سکولار شده است-  از وهابیت خیلی بیشتر است. چون اینها در لباس روحانیت و اساتید دانشگاه مطالبی را مطرح می کنند و جوانان ما بر این باورند که عقاید شیعه همین است.

وی ادامه داد: یکی از جریاناتی که امروز با رنگ عوض کردن، تفکرات سلفی گری و داعشی را مطرح می کند، «آقای مصطفی طباطبایی» است که با شیعه می نشیند خود را شیعه تر از هر شیعه، با سنی می نشیند، خود را سنی تر از سنی و با وهابی می نشیند خود را وهابی تر از وهابی می داند. الان بحث های ایشان در فضای مجازی و شبکه های وهابی مرتب پخش می شود.

استاد حوزه نقد وهابیت در ادامه به بیان سخنانی از افراد دارای این اندیشه پرداخت.

نفوذ اندیشه سلفی گری ایرانی  در مراکز نظامی و فرهنگی

وی در پایان گفت: ما نسبت به کسانی که در لباس روحانیت در حوزه و دانشگاه تفکرات ضد شیعی را ترویج می کنند و حتی از نفوذ در مراکز نظامی و فرهنگی ابا ندارند، باید روشنگری کنیم تا هم جوانان ما آگاه شوند و هم جلسات نقد با این اندیشه گذاشته شود و در رسانه های بین المللی منتشر شود تا جوانان اطلاعات دقیقی از این ها داشته باشند.

شیوه قرآنی مقابله با سلفی گری ایرانی

در ادامه پژوهشگر بنیاد بین المللی امامت حجت الاسلام والمسلمین سیدمحمدمهدی موسوی  با استناد به حدیث  امام صادق علیه السلام که می‌فرمانید: «مَن لم يَعرِف الحَقَّ مِن القرآنِ لم يَتَنَكَّبِ الفِتَنَ»  از به کارگیری  شیوه‌ی سلفی گیری ایرانی از قرآن به عنوان چماق در برابر عقاید شیعه پرده برداشت.

نویسنده کتابهای نقد سلفی گری ایرانی(امامت و مهدویت) در بخشی از سخنان خود به معرفی کتابها و روش رد نظریات قرآن‌بسندگان پرداختند و شیوه نقد در این زمینه را چنین توصیف کردند: باید با مباحث قرآنی، امامت و مهدویت و اثبات آن آشنا بود تا پاسخ آنها را در تمام زمینه ها بدهیم تا مجالی برای جولان آنها در شبهه افکنی  نباشد.

روش‌ شناسی پاسخ به شبهات سلفی گری شیعه

و در پایان حجت الاسلام والمسلمین سید علی محمد طبسی حائری نویسنده کتاب نقد سلفی گری ایرانی بخش مهدویت در سخنانی، به حدیث امام محمدتقی(علیه السلام) درباره علت طولانی شدن غیبت حضرت ولی عصر(عجل الله فرجه الشریف) و تردید برخی از شیعیان در عقیده مهدویت اشاره کردند.
ایشان کتاب نقد اندیشه مهدویت سلفی گری ایرانی را نقدی علمی بر کتاب (بررسی علمی در احادیث مهدی) اثر سید ابوالفضل برقعی دانستند.
ایشان در پایان از برگزاری چنین نشست ها و حضور اساتید و دانش پژوهان تشکر کردند و آنرا در مقابل هجمه های سلفی گری ایرانی ضروری و لازم دانستند.