نشست علمی با موضوع “تفویض خلق و رزق به امام از امکان تا وقوع” برگزار شد .

بسم الله الرحمن الرحیم

پژوهشکده بنیاد بین المللی امامت با همکاری کمیته مرکزی کرسی های آزاد اندیشی حوزه علمیه قم دهمین نشست ماه امامت با موضوع «تفویض خلق و رزق به امام؛ از امکان تا وقوع» را برگزار نمود.

این نشست علمی که روز یکشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ و با استقبال فرهیختگان حوزه و دانشگاه به صورت حضوری و مجازی در محل سالن اجتماعات بنیاد بین المللی امامت با ارائه حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین نصیری، استاد و پژوهشگر سطح چهار امامت و نقادی حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدحسین فاریاب، عضو هیئت علمی مؤسسه امام خمینی (ره) و دبیری حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن عبدالصالحی پژوهشگر پژوهشکده امامت برگزار شد.

حجت الاسلام والمسلمین عبدالصالحی دبیر علمی نشست ابتدا با تبریک ایام میلاد کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و خوش آمدگویی به مدعوین حضوری و مجازی فضای موضوع را تشریح کرده و گفت:

تفویض خلق و رزق به اهل بیت علیهم السلام از اموری بوده که در طول تاریخ بین اصحاب امامیه مورد اختلاف و نظر بوده، گزارش‌هایی داریم که برخی از اصحاب اهل بیت علیهم السلام حتی اصحابی که شناخته شده و مشهور بودند و یا برخی از وکلای حضرات معصومین بودند که به نوعی قائل به تفویض بودند و همچنین اختلافاتی که در این بحث بین علمای امامیه بوده و یکی از شئون امام شناسی که ما اماممان را بهتر بشناسیم همین موضوع است که آیا این منصب را خداوند متعال به امام سپرده است یا خیر و اگر سپرده است در چه محدوده ای و به چه صورت است.

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین محمدحسین نصیری به شرح مبانی و اصل این موضوع پرداخته و گفت:

ما در بحث رزق و خلق و نسبت آن به کسی غیر از خدا یک پیشینه مفصل داریم و کسانی مانند؛ شیخ صدوق، شیخ مفید و شیخ طوسی رحمهم الله اذعان دارند که اگر تفویض و واگذاری به صورت موجبه کلیه باشد قائل به آن را غالی و این امر را غلو می دانند و سپس بیان کردند بحث ما پیرامون این موضوع است که در حوزه خلق من شیء می باشد و واضح است که در طول اراده الهی منظور است و در عرض هرگز منظور ما نیست. سه گونه نظر وجود دارد؛

• یک دیدگاه سالبه کلیه است که خودش دو گونه تقریر دارد،و از دو گونه نحله فکری در امامیه نشأت می گیرد و می گوید خلق و رزق به هیچ عنوان به امام تفویض نشده است.
• نحله دوم موجبه کلیه است که بیان می کنند تمام امور خلق و رزق به امام تفویض شده است.
• اما قولی که به نظر صحیح می رسد موجبه جزئیه است که تقریر می کند امام شأنیت این را دارد که در خلق و رزق تصرف کند.

ایشان در ادامه با توضیح پیرامون این سه دیدگاه مقدماتی را بیان نموده و به شرح ادله تفویض و مفهوم شناسی آن و همچنین مباحثی ذیل روش شناسی اعتبارسنجی روایات پرداختند.

در ادامه حجت الاسلام والمسلمین محمدحسن عبدالصالحی دبیر نشست چکیده ای از مباحث را بیان نموده و بحث با سخنان حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمدحسین فاریاب ادامه یافت.

ایشان هم ضمن تبریک ایام و تشکر از برگزارکنندکان جلسه و همچنین ارائه کننده محترم گفتند:

ابتدا باید محل نزاع مشخص شود اگر امام نقش فاعلی در عالم دارد به نحو طولی است و نه استقلالی که این امری واضح است که از آن رد می شویم.

مسأله دیگر این است که آیا کارهای عالم به امام واگذار شده یا خیر که تفکیک آن این است که بخشی از رزق و بخشی خلق است و بخشی می شود تدبیر و….

سه دیدگاه وجود دارد که گروهی به نحو کلی و جزئی قبول نمی کنند که امام نقش فاعلی در عالم داشته باشد و دیدگاه دیگر موجبه کلیه است که می گوید استحاله عقلی پیش نمی آید که امورات عالم به امام واگذار شود چون در طول اراده الهی است و هر دو موافقیم که امکان عقلی این مسأله وجود دارد و فقط در این که واقع شده است یا نه باید وارد بحث شویم.

این نشست صمیمی با تبادل آراء و نظرات کارشناسان و دبیر نشست ادامه پیدا کرد و در پایان با جمع بندی دبیر محترم گزارش مجموعه گفتگوها ارائه شد که مشروح آن در سایت بنیاد بین المللی امامت قابل مشاهده است.

در پایان این نشست که  حدود دو ساعت به طول انجامید حاضران به طرح سؤالات و دیدگاههای خود پیرامون این موضوع پرداختند.

صوت و تصویر نشست در ادامه برای استفاده عموم علاقه مندان ارائه می گردد.